Dan sećanja na mošorinske velikane

Staro selo smešteno pored Tise na Titelskom (Mošorinskom) bregu retko je prelazilo broj od 3000 stanovnika, a da je dalo „samo” Svetozara Miletića i Isidoru Sekulić, bilo bi velikim slovima upisano u svekoliku srpsku istoriju.

U nedelju je u Mošorinu održana manifestacija „Dan sećanja na mošorinske velikane”, kojom su obeležene godišnjice rođenja Svetozara Miletića, Isidore Sekulić i oživljena sećanja na plejadu znamenitih ličnosti iz Mošorina koji su svojim delima zadužile srpski narod. Iz Mošorina su potekli akademski slikar Ilija Kolarić, akademik Dušan Kanazir, sveštenik i otac srpskog zadrugarstva Radoslav Marković, književnik i urednik „Srpskih novina” Miloš Popović, sveštenomučenici Svetozar, Georgije i Čeda, komita Živan Jovanović, kapetan Milovan Đukarić i mnogi drugi.

Prilikom obraćanja prisutnima, predsednik opštine Titel, mr Dragan Božić, rekao je između ostalog, da njemu ne treba vizit- karta da objasni ljudima odakle dolazi, jer je dovoljno da kaže da je iz opštine iz koje su potekli Isidora Sekulić i Svetozar Miletić. Takođe je naglasio da je pokrenuo inicijativu da sledeće godine u Mošorinu bude obeležena 100-godišnjica Miletićeve smrti gde bi bili pozvani predstavnici svih gradova  koji su vezani za njegov život. Opština Titel je podržala i snimanje filma o Svetozaru Miletiću, koji bi, kako je najavljeno uskoro trebalo da ugleda svetlost dana.

Pomen mošorinskim velikanima služen je u Hramu Silaska Svetog Duha na apostole. Položeno je i cveće kod spomen biste gde je održan i prigodan kulturno-umetnički program. Ovu manifestaciju osim opštine Titel,podržali su OŠ „Isidora Sekulić" iz Šajkaša, MZ Mošorin, Društvo šajkaša „Vožd Đorđe Stratimirović” i Kulturno prosvetni centar „Vožd” iz Mošorina.

Selo se prvi put pominje u 16. veku u vreme turske vlasti, a 1699. kao većinsko srpsko naselje u Habsburškoj monarhiji. Kratak period 1848-1849. deo je Srpske Vojvodine, pa opet deo Vojne granice, zatim deo Bačko- bordoške županije do prisajedinjenja Srbiji 1918. godine. Godine 1941. Mošorin je okupiran od mađarskih fašista, a na Božić 1942. u, po zlu poznatoj, raciji, ostao je bez 205 žitelja, uglavnom Srba (170). Roma (34) i jednog Mađara.

Zanimljivo je da u današnjoj Ukrajini postoji istoimeno mesto s oko 3.500 stanovnika, koje su osnovali Srbi koji su se 1753. godine, po ukidanju Vojne granice iselili u Rusiju, uglavnom u delove koji danas pripadaju Ukrajini, a koji su nazvani Nova Srbija ili Slavenosrbija.U novoj domovini, u sećanje na stari kraj, novim mestima su davali imena iz nekadašnjeg zavičaja.

Današnji Mošorin je treće naselje po broju stanovnika u opštini Titel, poznato po vrednim poljoprivrednicima i stočarima, koji ne čekaju da im drugi stvaraju prilike, već ih traže i nalaze sami. U selu danas postoji moderna mlekara čiji kapacitet je oko 100. 000 litara prerade mleka na dnevnom nivou. Najveći deo proizvodnje mleka dolazi iz mošorinskih štala. Sir, jogurt, pavlaka i mileram, poznate su mlečne prerađevine iz mlekare „Stado moje”, za koje kažu da se uveče pomuženo mleko često već ujutro nađe u domovima potrošača. Velik deo današnjih Mošorinaca je, nakon rata devedesetih u BiH, doselio iz Teslića i doneo stari način življenja koji je podrazumevao i bavljenje stočarstvom, što se u novim okolnostima dobro isplati.

S. Diklić