BELI DUD U BELOM BLATU STAR VIŠE OD 120 GODINA Spomenik prirode potrebno je sačuvati od propadanja; Evo kako ga spasiti
BELO BLATO: Beli dud u Belom Blatu jedan je od spomenika prirode na teritoriji grada Zrenjanina.
Za zaštićeno prirodno dobro treće kategorije proglašen je na osnovu Studije zaštite iz 2005. godine koju je izradio Pokrajinski zavod za zaštitu prirode. Nalazi se u Ulici Ive Lole Ribara, ispred kućnog broja 17, i procenjuje se da je star više od 120 godina. Visina stabla je devet metara, dok je prečnik krošnje 16 metara.
„Pre stavljanja pod zaštitu, beli dud je bio u lošem stanju i umanjene vitalnosti. Grane su u međuvremenu orezane i dodatno međusobno učvršćene čeličnim sajlama. Redovne mere zaštite stabla od bolesti i štetočina doprinele su da se trulež ne širi, pukotina je zacelila i krošnja je, sem grane nad kućom, ojačala i značajno vitalnija”, navodi se u Planu upravljanja spomenikom prirode „Beli dud u Belom Blatu” za period od 2024. do 2028. godine, koji je izradila Ustanova „Rezervati prirode” iz Zrenjanina.
U ovom dokumentu se ističe da je zemljište na kom se nalazi dud u državnoj svojini i u zaštićenoj zoni Specijalnog rezervata prirode „Stari Begej - Carska bara”. Dodaje se i da ovo zaštićeno prirodno dobro ima veliki značaj sa aspekta ekologije, kulturno-istorijskih vrednosti, vaspitno-obrazovnog i turističkog stanovišta.
Najveći problem je beton u zoni stabla, koji sprečava normalan protok atmosferske vode do zone korenovog sistema i u letnjim mesecima značajno povećava temperaturu zemljišta. Negativni faktor je i lokacija u samom centru sela, gde se okuplja najčešće omladina, koja ponekad čini štetu zaštićenom dobru prirode lomeći grane i oštećujući ploču koja obeležava dobro, opominje se u Planu upravljanja.
„Rezervati prirode” su predložili mere koje bi doprinele dobrobiti belog duda u Belom Blatu. Predviđeno je, između ostalog, razbijanje dela betona i postavljanje drenaže koja bi ujedno poslužila i za fertigaciju i zalivanje biljke. Neophodno je i obnoviti zaštitnu kapu nad šupljinama u račvi osnovnih grana, koja je zbog nečije obesti nestala tokom 2012. godine.
Ž. Balaban
