U POKRAJINSKOM PROJEKTU „PRVA MAMOGRAFIJA” Pregledano 26.397 žena OTKRIVEN 201 KARCINOM DOJKE
Rak dojke je najčešći rak kod žena. Od 100 žena sa dijagnozom raka, njih 29 ima rak dojke.
Godišnje u Vojvodini od karcinoma dojke oboli više od 1.200 žena, a oko 500 umire. Prema izveštaju Instituta za javno zdravlje Vojvodine, za 2019. godinu, rak dojke je u grupi svih karcinoma na prvom mestu sa incidencom od 22,7 odsto i mortalitetom od 16,6 odsto - kaže koordinatorka za projekte u Pokrajinskom sekretarijatu za zdravstvo dr Snežana Bojanić i dodaje kako je Srbija po smrtnosti od raka dojke na drugom mestu u Evropi.
Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo pokrenuo je u julu 2019. godine projekat “Prva mamografija”. Tada je nabavljen pokretni mamograf i počela su snimanja žena po vojvođanskim mestima u kojima nema mamografa.
- U početku su bile obuhvaćene samo žene od 45 do 49 godina u opštinama bez mamografa, njih 15, a kako su sve opštine dobile uređaj na konkursu Pokrajinskog sekretarijata za zdravstvo, akcenat je dat na žene iz seoskih sredina gde nema aparata i radiologa – navela je dr Bojanić i dodala kako je u julu 2020. godine nabavljen još jedan mobilni mamograf, te se sada žene u manjim mestima u Vojvodini snimaju na dva aparata.
Prema njenim rečima, od samog početka ciljevi projekta su bili podizanje nivoa svesti o značaju mamografije za zdravlje, podizanje obuhvata žena ovim preventivnim skriningom i skraćenje vremena od momenta otkrića tumora do početka lečenja.
- Do sada je bilo obuhvaćeno 18 opština, sa tim što se ponovni dolazak mamografa u isto mesto sprovodi nakon dve godine, tako da su svi prošli dva ciklusa, a neke opštine ulaze i u treći krug ponovnog dolaska mamografa. Ukupno je dosada pregledano 26.397 žena i otkriven 201 karcinom dojke – istakla je dr Bojanić.
Nove metode testiranja i lečenja
- Ono što se menja u odnosu na početak realizacije projekta “Prva mamografija“ jesu nove metode lečenja karcinoma dojke s obzirom da su za agresivne oblike raka nabavljeni svi inovativni lekovi, biološka terapija i sve što se trenutno koristi u svetu. Takođe, u primeni su i inovativna testiranja, za određivanje statusa tumora, što u velikoj meri određuje oblike lečenje koja se primenjuju – otkriva dr Bojanić.
Kako navodi, samo u 2024. godine je pregledano 6.500 žena, nađeno 42 raka dojke.
U momentu otkrića raka dojke 70 odsto žena već tada ima tumor veličine 2,5 do 5 cm, što navodi da već postoje metastaze, dok otkrivanjem tumora u ranoj fazi veličine do jednog cm, ranim mamografskim pregledom omogućava se u više od 96 odsto slučajeva uspešno izlečenje i 10-ogodišnje preživljavanje.
Do sada je obuhvaćeno 18 opština, s tim što se ponovni dolazak mamografa u isto mesto sprovodi nakon dve godine
Dr Bojanić kaže kako se redovnim sprovođenjem skrining mamografije kao zlatnog standarda za ranu dijagnozu raka dojke, smanjuje smrtnost od ove bolesti za 30 odsto.
- Cilj skrining mamografije je detektovati što veći broj karcinoma u ovoj formi, jer je onda on izlečiv 100 posto. Sve žene po postavljanju dijagnoze karcinoma dojke se upućuju na dalje lečenje u Institut za onkologiju Vojvodine, gde se dalje prate i kontrolišu u velikom broju. Nešto manji broj se kontroliše u regionalnim centrima kod onkologa, njih oko 37, ali u slučaju pogoršanja, upućuju se na Institut za onkologiju – objašnjava dr Bojanić.
Preporuka je da sve žene svakog meseca sprovode samopregled dojki i da se, čim uoče ma kakvu promenu, odmah jave na pregled, a imajući interes celoživotnog zdravlja, i žene mlađe životne dobi treba da se javljaju na preventivne preglede dojki.
LJ. Petrović