Dugovečnost uz jedinjenje koje se nalazi u pečurkama EVO KAKO NAM BUKOVAČE POMAŽU U BORBI PROTIV STARENJA

Međutim, s godinama raste rizik od obolenja povezanih sa starenjem, poput Alchajmerove bolesti ili sarkopenije (gubitka mišićne mase i snage). Istraživanja o starenju se stoga sve više fokusiraju na to kako produžiti period u životu čoveka kada je on - zdrav. Na tom talasu, pod vođstvom Lajbnic-Instituta za analitičke nauke (ISAS), tim istraživača sa Univerziteta u Beogradu, Univerziteta u Kembridžu  i Univerziteta u Hajdelbergu fokusirao se na ergotionein. Njihova studija,  u koju su bili uključeni i istraživači iz Berlina, Minhena, Bordoa, Napulja i Sevilje, za sada je pokazala da ova prirodna supstanca nesumnjivo poboljšava zdravlje životinja, te je ovaj međunarodni multidisciplinarni tim nedavno opisao svoje rezultate i osnovni molekularni mehanizam delovanja ergotioneina i u eminentnom naučnom časopisu Cell Metabolism.

Ergotionein je, inače, prirodno jedinjenje koje se nalazi u određenim vrstama gljiva, poput bukovača i šitake pečurki, kao i u fermentisanoj hrani, i često se prodaje kao dijetetski suplement ili sastojak kozmetike sa „anti-ejdžing“ efektima. Iako postoje subjektivni pokazatalji da ergotionein ima protektivne efekte na funkcionalnost i „zdravlje” ćelija, do sada njegov mehanizam delovanja nije bio poznat. „Naše analize sada konačno rasvetljavaju taj mehanizam i jasno pokazuju da ergotionein ima obećavajući terapijski potencijal za prevenciju bolesti povezanih sa starenjem“, otkriva nam rukovodilac studije i rukovodilac ERC Sulfaging istraživačke grupe u ISAS-u prof. dr Miloš Filipović.

Za ovu studiju istraživači su proučavali nekoliko vrsta životinja, uključujući model sistem Caenorhabditis elegans (nematode). Tim u ISAS-u je ustanovio da tretman ergotioneinom primenjen kod mladih crva ne samo da produžava njihov životni vek, već im i povećava pokretljivost, otpornost na stres i smanjuje biomarkere starenja. 

„Kako su životinje starile, razlika u odnosu na kontrolnu grupu postajala je sve izraženija, dok, s druge strane, nismo primetili nikakve neželjene nuspojave. Slične rezultate pokazale su i studije koje smo radili na drugim model sistemima“, objašnjava za naš list dr Dunja Petrović, čiji  je doktorski rad bio jedan od temelja istraživanja.

Istraživači sa Univerziteta u Beogradu ustanovili su pozitivne efekte ergotioneina kod sisara. „Tokom tri nedelje, tretirali smo pacove stare devet meseci dnevnom dozom od 10 miligrama ergotioneina – otprilike isto koliko se nalazi u 4,5 grama osušenih bukovači. U poređenju sa kontrolnom grupom, izdržljivost posmatranih glodara se ne samo poboljšala, već im se povećala i mišićna masa, vaskularizacija, tj. nastanak novih sitnih krvnih sudova mišićnog tkiva, kao i broj matičnih ćelija mišića”, kaže za „Dnevnik“ dr Vesna Otašević, naučni savetnik u Institutu za biološka istraživanja „Siniša Stanković“, koordinator dela studije na životinjama sprovedene u Beogradu. 

Istraživači su, naime, analizirali molekulske mehanizme delovanja koristeći najsavremenije metode masene spektrometrije. I na osnovu humanih i mišjih ćelijskih kultura, pokazali su da ergotionein deluje kao alternativni supstrat za enzim cistationin-gama-liazu. Ovaj enzim, inače, igra ključnu ulogu u proizvodnji vodonik-sulfida, koji štiti ćelije od oksidativnog stresa putem procesa persulfidacije. A neka prethodna istraživanja pokazala su da je upravo smanjena persulfidacija povezana sa starenjem, kardiovaskularnim bolestima i neurodegenerativnim oboljenjima. Budući da ergotionein stimuliše persulfidaciju, posebno enzima glicerol-3-fosfat dehidrogenaze, a njegova povećana aktivnost doprinosi povećanoj proizvodnji NAD⁺, koenzima koji pozitivno utiče na životni vek.

Zbog obećavajućih rezultata, istraživači su u sledećoj fazi testirali ergotionein i na grupi mladih pacova. Dnevna doza od oko 10 mg dovela je do značajnog povećanja izdržljivosti na testu trčanja do iscrpljenosti, kao i do povećanja nivoa NAD⁺  u njihovom serumu. „Ovo ukazuje na to da ergotionein utiče na metabolizam na sličan način kao doping sredstva“, pojašnjava dr Filipović i najavljuje studiju na zdravim ispitanicima, kako bi se ispitao ovaj potencijal. 

Kako objašnjava dr Vesna Otašević, u tu buduću studiju istraživači planiraju da uključe dobrovoljce – rekreativce, koji bi svakodnevno uzimali preporučenu dozu ergotioneina, uz nastavak svojih uobičajenih treninga: „Tokom i nakon treninga pratićemo pokazatelje izdržljivosti i mišićne snage, upoređujući ih sa prethodnim podacima ispitanika iz perioda vežbanja bez suplementacije ergotioneinom. Takođe, planiramo da obuhvatimo i stariju populaciju ispitanika, kojima će, nakon tri meseca uzimanja ergotioneina, biti urađena kognitivna i specifična biohemijska testiranja. Ova ispitivanja pružiće nove dragocene informacije o efektima ergotioneina na ljudsko zdravlje”...