U Hrvatskoj od ulaska u Evropsku uniju ugašeno 158 škola
ZAGREB: Prema podacima hrvatskog Ministarstva nauke i obrazovanje u predstojećoj školskoj 2023/24. osnovnu školu pohađaće oko 300.300 učenika, dok će u srednjim školama biti ukupno oko 145.500 učenika, što je osetan pad broja učenika, iako podaci još nisu potpuno precizni.
Podaci su, prema pisanju Al džazire Balkans neprecizni s obzirom na to da se još događaju odlasci ili novi upisi, ali je osetan pad broja učenika vidljiv što samo govori o demografskim problemima s kojima se suočava Hrvatska, a koji su sve dublji i sve teži.
U prilog tome govori i okvirna brojka Ministarstva nauka i obrazovanja o 35.000 upisanih prvaka u osnovne škole širom Hrvatske. Primera radi, dostupna statstika kaže da je u prošloj godini bilo upisano 35.794 pravaka što ukazuje na dalji demografski pad. Za poređenje, u školskoj godini 2016/17. bilo je upisano 42.217 prvaka što je najveći broj učenika prvih razreda upisanih u proteklih deset godina, odnosno otkako je Hrvatska postala članica Europske unije.
Od te, 2013. godine pa do danas svake godine u Hrvatskoj beleži pad broja upisanih prvaka s tim da je prvi put u prošloj školskoj godini ta brojka pala ispod 36.000.
Prema službenim podacima, prošle školske godine bilo je ukupno 453.605 osnovaca i srednjoškolaca što je za čak 55.600 učenika manje nego pre deset godina.
U procentima, Hrvatska je u deset godina zabeležila pad broja učenika od 11 posto. Službeni podaci Školskog e-Rudnika, aplikacije Ministarstva nauke i obrazovanja, kažu da je najveći pad broja učenika imala Vukovarsko-sremska županija. U deset godina najistočnija hrvatska županija izgubila je 29 posto školaraca, odnosno njih 6.824.
Poslije nje, na popisu s najvećim padom broja učenika slede još dve slavonske županije, Brodsko-posavska i Požeško-slavonska koje imaju pad broja učenika od 28 posto. Potom slede Sisačko-moslavačka županija sa 24 posto manje učenika i Osječko-baranjska koja ima danas 20 posto manje učenika nego pre deset godina.
Jedino pozitivan višegodišnji trend ima Istarska županija koja beleži porast od 2,47 posto učenika više i Grad Zagreb koji ima dva posto više učenika nego pre deset godina.
"To jednostavno život i naša realnost koja treba sve da zabrine. Osnovna škola ‘Antun i Stjepan Radić’ iz Gunje je pre rata imala redovito više od hiljadu učenika. Početkom ‘80-ih godina prošlog veka škola je imala oko 1.300 učenika. Danas ta ista škola, koja pokriva isto područje, ima manje od 200 učenika”, kaže Ante Gutić, načelnik Opštine Gunja.
Kao razloge za to navoodi Domovinski rat, posleratno razdoblje kada su, kako kaže, ruralna područja iz godine u godinu bili sve prazniji. Potom, dodaje, Hrvatska je ušla u EU sa čime su otvorene granice za radnike iz Hrvatske, a deo meštana otišao je i nakon poplave koja je pogodila to područje 2014. godine.
Slična je situacija u školama širom Hrvatske u kojima je broj učenika više nego prepolovljen. Primera radi, nekadašnja OŠ "Bratstvo i jedinstvo" iz Vukovara, danas OŠ "Blago Zadro", pre rata brojala je više od 1000 učenika. Imala je osam razreda sa po četiri odeljenja s oko 30 učenika. Danas ta ista škola broji 200-ak učenika.
O stanju u hrvatskim školama govori i službeni podatak Ministarstva po kojem je u deset godina ugašeno 158 škola – 38 matičnih i 120 područnih. Najbrojnije matične škole u Hrvatskoj su one koje imaju između 301 i 500 učenika, a takvih je u prošloj školskoj godini bilo 365, odnosno 28 posto.