PUPS: Nužnost hitne reforme penzionog sistema
BEOGRAD: Partija udruženih penzionera Srbije (PUPS) ocenila je danas da je nužna hitna reforma penzijskog sistema, jer sve nepovoljniji odnos između broja penzionera i broja zaposlenih, negativan prirodni priraštaj i odlazak mladih u inostranstvo samo su neki od faktora koji negativno utiču na mogućnost redovne isplate zarađenih penzija prethodnih generacija.
"Obavezno penzijsko osiguranje kakvo danas funkcioniše u Srbiji osmišljeno je kao međugeneracijska solidarnost, to jest kao proces u kome trenutno zaposleni uplaćuju sredstva u penzioni fond kako bi mogle da se isplaćuju penzije onih koji su završili svoj radni vek i penzionisali se. Da bi ovaj sistem funkcionisao neophodno je da odnos između broja penzionera i broja zaposlenih bude barem jedan prema tri", piše u saopštenju.
Dodatan problem koji je donela informatička ekspanzija i tehnološki napredak u svetu predstavlja i sve veća automatizacija proizvodnih procesa, ukazuje PUPS i ocenjuje da bi kompanije sa tehnološki intenzivnim procesom rada, a manjim učešćem radne snage koje ostvaruju izuzetno visoke profitne stope, trebalo da budu među začetnicima posebnog fonda koji bi služio kao rezerva za slučaj problema u redovnom funkcionisanju isplata penzija.
"Mi iz PUPS-a predlažemo da se to nazove ''Fond tehničko-tehnološke solidarnosti za isplatu penzija''", dodaje se u saopštenju.
Kako se napominje, trenutno u Srbiji, prema podacima Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, 1.716.274 penzionera, a prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, ima 2.576.138 zaposlenih, što predstavlja odnos 1 prema 1,5. Čak i kada bi svi nezaposleni našli posao, to opet ne bi bilo dovoljno za održivost ovakvog penzijskog sistema.
U saopštenju se podseća da je sredinom prošlog veka odnos broja penzionera i broja zaposlenih bio jedan prema pet, što je idealan odnos za funkcionisanje penzijskog sistema sa tekućim finansiranjem. Početkom 1960-ih godina taj odnos je dostizao i jedan prema šest, ali je početkom 1970-ih pao na 1 prema 3,5, što se održalo i tokom 1980-ih, da bi početkom 1990-ih taj odnos pao na 1 prema 2,5. Početkom ovog veka ovaj odnos dodatno pada.
Problem finansijske održivosti penzijskog sistema, ukoliko se broj zaposlenih smanjuje a broj penzionera raste, države prevazilaze povećanjem zaposlenosti, produženjem radnog veka ili garancijom države koja iz budžeta obezbeđuje nedostajuća sredstva za isplatu penzija, a ponegde se formiraju rezervni fondovi sa istom namenom.
Ako se u Srbiji nastave sadašnji populacioni i ekonomski trendovi koji direktno ili indirektno utiču na finansijsku održivost penzijskog sistema, uskoro može doći do situacije da penzije budu na nivou osnovne socijalne pomoći ili tek nešto više od toga.
Jedno od rešenja problema penzijskog sistema u neposrednoj budućnosti jeste i stvaranje uslova da mladi u značajnijem broju ostaju na selu i istovremeno u većem broju ulaze u sistem penzijskog osiguranja, napominje PUPS.
