OEBS: Na Kosovu i Metohiji najviše incidenata na verskim objektima SPC

U izveštaju koji je predstavljen u Prištini precizirano je da se od tih 247 incidenata, 112 odnosi na krađe novca ili imovine. Od toga su 63 krađe izvršene u džamijama, a 42 u objektima Srpske pravoslavne crkve (SPC).



Međutim, kada je reč o incidentima u kojima su mete kulturno nasleđe i verski lokaliteti, a u kojima motiv nije novac, 57 odsto incidenata počinjeno je u crkvama i na grobljima koji pripadaju SPC.



Od 18 krađa umetničkih predmeta, 10 je počinjeno na imovini SPC, navedeno je u izveštaju.



Od 86 incidenata vandalizma na verskim objektima više od polovine, 48 slučajeva, bilo je usmereno protiv verskih objekata SPC, a 25 protiv objekata Islamske zajednice.



Prijavljeno je 25 slučajeva remećenja, od kojih je njih 15 (60 odsto) bilo usmereno protiv SPC i uključivali su, između ostalog, grafite sa uznemirujućim porukama na zidovima i vratima objekata povezanih sa SPC i postavljanje albanske zastave na ogradu groblja SPC.



Počinjeno je šest dela skrnavljenja, pri čemu je u jednom slučaju vandalizovana jedna srpska crkva, a u pet slučajeva oštećena su groblja i nadgrobni spomenici.



OEBS u izveštaju navodi da je kosovska policija prenela tužlaštvu informacije o svim incidentima protiv kulturnog i verskog nasleđa, ali da je samo ograničen broj dalje obrađen i prosleđen pravosuđu. Tvrdi se da u većini slučajeva ili nije moglo da se utvrdi ko je počinilac ili je šteta bila mala.



OEBS ocenjuje da dugo trajanje sudskih postupaka i neodgovarajuće kazne, pa čak i oslobađajuće presude, ne odvraćaju potencijalne počinioce od činjenja krivičnih dela protiv kulturnog nasleđa i verskih zajednica.



Navodi se da su predstavnici opština osudili 18 od 247 zabeleženih incidenata.



U izveštaju se ukazuje da je uočena i nedozvoljena gradnja na lokalitetima nasleđa, između ostalog i na lokalitetima specijalnih zaštićenih zona.



Kao primer se navode kafići koji rade unutar specijalne zaštićene zone manastira Pećka patrijaršija, kao i izgradnja kuće i kafića unutar srednjovekovnog grada Novo Brdo.



Posebno se ističe slučaj izgradnje puta od Dečana do Plava, za koji SPC ističe da ugrožava manastir Visoki Dečani.



OEBS navodi da je Savet za sprovođenje i nadgledanje od 2014. godine održao samo 20 sastanaka i navodi da je tome doprineo zahtev Prištine za učlanjenje u UNESCO u novembru 2015. godine, koji je naišao na snažno protivljenje SPC, kao i to što je Priština odbila zahtev SPC za izdavanje dozvole za obnovu crkve Sveti Nikola, koja se nalazi unutar specijalne zaštićene zone manastira Sveti Arhangeli kod Prizrena.