Vojna bolnica u Petrovaradinu: Oduvek na usluzi građanima

U toj bolnici nisu se lečili samo vojnici i ranjenici u ratovima, veħ je u teškim vremenima uvek bila na usluzi građanima, o kojima su se brinuli najbolji lekari. Tako im je i sada izašla u susret, pošto je najavljeno da će primati pacijente s akutnim respiratornim infekcijama i da će na taj način učestvovati u borbi protiv koronavirusa.

Vojna bolnica sagrađena je u podgrađu Petrovaradinske tvrđave, s leve strane mosta, i deo je složenog kompleksa nekadašnjeg Franjevačkog samostana koji je reformom cara Josifa Drugog zatvoren krajem 17. veka i pretvoren u Vojni špitalj, dok je crkva koja je nekada bila u sastavu samostana, neko vreme služila kao žitni magacin. U to doba u njoj su se uglavnom lečili brojni ranjeni vojnici s ovog područja koji su učestvovali u austrougarskim ratovima. Za vreme Drugog svetskog rata u njoj su boravili uglavnom domobrani i građani Petrovaradina, a nakon oslobođenja Novog Sada tamo je bila smeštena Vojna bolnica Treće armije. Od 1984. godine bolnica menja ime u Vojnomedicinski centar Novi Sad, a u njen sastav ulazi i Granizonska ambulanta Petrovaradin. Tokom ratnih sukoba na prostorima nekadašnje SFRJ, od 1991. do 1992. godine u njoj je zbrinuto više od 1.000 pacijenata uglavnom ranjenih na slavonsko-baranjskom ratištu. Kada je za vreme NATO agresije srušen stari gvozdeni most, određenu štetu pretrpela je i bolnica. Međutim, to nije omelo lekare da neprekidno, čak i pod vazdušnom opasnošću, bez vode i struje, leče bolesnike.

Današnji kompleks Vojne bolnice obuhvata prostor i objekte Donje tvrđave oivičene bastionom Svete Tereze i Josifa. Sastoji se od više zgrada građenih od kraja 17. veka do sredine dvadesetog, a jezgro kompleksa čini barokni sklop nekadašnjeg samostana. Osim tih objekata, kompleks obuhvata Veliku kasarnu, Izolovani paviljon, barutni magacin, niz kazamata, kao i zgradu Stare ratne komadne na Trgu vladike Nikolaja.

Zanimljivo je da se u bolničkom krugu nalazi i Pravoslavna crkva Svetog apostola Pavla, koja je izgrađena 1922. godine i do Drugog svetskog rata služila je za pričest i molitve vojnika i bolesnika, kao i za krštenja i venčanja oficira, a po završetku rata za skladištenje lekova i vredne medicinske opreme.

S. K-č