U SVILARI PREDSTAVLJENA KNJIGA O SREMSKOJ STRANI GRADA Petrovaradin koji vremenom nestaje
Knjiga „Hod petrovaradinskih belega - tri sećanja na baštinu" predstavljena je večeras u Kulturnoj stanici Svilara.
Tema knjige je usmerena na petrovaradinska predgrađa, Stari i Novi Majur, i predstavlja analizu njene materijalne, arhitektonske baštine. Knjiga se sastoji se iz tri poglavlja u kojima je obrađen urbanistički i arhitektonski razvoj, odnosno nevidljiva nit koja spaja simbole na fasadama Preradovićeve ulice u jedinstveni autentičan kulturni fenomen mesta koje je u vezi sa tradicijom hrvatske zajednice u Vojvodini i Srbiji.
U prvom poglavlju, koje se bavi istorijskim pregledom i kulturnim nasleđem Petrovaradina, autori se osvrću na zaštićene objekte kulturnog nasleđa i prostornu kulturno – istorijsku celinu, delove urbane matrice Petrovaradina, kao i na arheološke lokalitete.
U drugom poglavlju opisan je početak izgradnje današnjeg Petrovaradina u 18. veku, prikazan je pregled karti i planova od početka 18. do 20. veka, ali se obrađuje i tema urbanističkih planova nakon Drugog svetskog rata, Petrovaradina danas i aktuelnog urbanističkog plana. Poslednje poglavlje rezervisano je Preradovićevu ulicu, koja ubrzano nestaje.U knjizi su, između ostalog, opisani i fotografijama ilustrovani objekti u Ulici Vladimira Gortana 8, odnosno čuvena Špilerova kuća, potom kuće u Ulici patrijarha Rajačića 8, 14, Preradovićevoj 5-5a, 7, 10, 12, 99, 148ali i kapija u Ulici Koste Nađa 7...
Knjiga je šesto, najnovije izdanje Fondacije „Spomen-dom bana Josipa Jelačića" i zajedničko je delo Slobodanke Babić, dr Danila Vuksanovića i dr Darka Polića. Upravitelj Fondacije „Spomen – dom bana Josipa Jelačića” Darko Polić kazao je da je ideja projekta bila da se zabeleži mali segment kulturne i arhitektonske baštine.
- Knjiga daje kratak pregled istorije Petrovaradina i razvoja tog prostora kroz stare mape i ubranističke planove, ali smo pokušali i da protumačimo simbole arhitektonskih ukrasa petrovaradinskih kuća koje nestaju – objasnio je Polić.- Takođe, obogaćena je grafikama, mapama i fotografijama fasada starih kuća, od kojih su pojedine srušene u proteklih nekoliko godina. Mapama smo želeli da prikažemo periodični presek razvoja Petrovaradina i način na koji se taj deo grada menjao i šta je sve kroz decenije planirano, dok smo se kroz analizu fasada bavili vrednostima Petrovaradinaca.
Dipl. inžinjerka arhitekture i jedan od autora knjige Slobodanka Babić, koja se više decenija u svojim radovima bavi Petrovaradinskom tvrđavom, istakla je da nema Tvrđave bez Petrovaradina. Kako je kazala Stari Majur (deo Petrovaradina smešten između bastionog fronta Donje tvrđave, honverka i rukavca Dunava) je prostor koji je predstavljao jedinstveno očuvanu ambijentalnu celinu, kao nijedno naselje u Vojvodini, sa nekoliko kuća iz 18. veka koje su bile dragocen izvor poznavanja života i rada stanovnika.
- Ostatak Petrovaradina je nekako uvek bio u seneci Tvrđave, ali mi ne možemo govoriti o tom moćnom bastionu, a da ne proučimo o razvoju prostora oko njega jer su uticali jedan na drugog – rekla je Slobodanka Babić. – Ovo je bila prilika da brojne podatke, sa kojima sam se susrela tokom decenija ugledaju svetlost dana i da podstaknem mlade da shvate je Petrovaradin nepravedno zapostavljen u valorizaciji njegovog kulturnog nasleđa.
Danilo Vuksanović, koji se u knjizi bavi Preradovićevom ulicom, naglasio je da je ona linija koja je imala svoj razvoj i da se na osnovu može sagledavat arhitektura koje nestaje. Kako je pojasnio fasade govore o drugom konceptu kulture i življenja, pa su autiori mogli da prave paralele sa onima u Novom Sadu.
S. Kovač