Tragedija obeležila naziv dela Novog Sada

Kako objašnjava direktor Istorijskog arhiva grada Petar Đurđev Novi Sad je u periodu između dva svetska rata predstavljao važnu vazdušnu bazu u Kraljevini Jugoslaviji. Aerodrom u našem gradu svečano je otvoren 1913. godine, a izgrađen je za potrebe austrougarske vojske. U početku je imao samo travnate piste, dok su hangari bili u susednom Sajlovu, ali su 1916. godine podignuti dodatni objekti - kasarna i zgrada za tehničke radionice.

Od sredine pedesetih godina 20. veka aerodrom “Jugovićevo” gubi vojni značaj, a danas se taj deo grada ubrzano razvija i dobija novo ruho - grade se stanovi za pripadnike bezbednosnih snaga, a u planu je izgradnja vrtića, škole i atletskog centra.

- Na tom aerodromu je bila prva pilotska škola, tu su se nalazile i škole za rezervne vazduhoplovne oficire, za izviđače, avio-mehaničare i druge specijalističke struke - nabraja Đurđev. - Zanimljivo je da je od septembra 1920. godine na aerodromu radila i meteorološka stanica, a od 1924. godine proslavljala se avijatičarska slava Sveti Ilija (2. avgust), dok su od 1926. godine na rođendan prestolonaslednika Petra (6. septembar) redovno priređivana takmičenja “Pehar kralja”.

Komandant Prvog vazduhoplovnog puka potpukovnik Jovan Jugović poginuo je u avionskoj nesreći koja se dogovila u 9.30 sati 24. septembra 1926. godine u Pragu. Jugović se nalazio na čelu grupe od pet aviona  koji su upućeni u posetu Pragu, Varšavi i Bukureštu, kako bi prikazali mogućnosti naše avijacije. Nažalost, pri uzletanju s praškog aerodroma, nesrećnim slučajem, njegov avion kojim je pilotirao poručnik Eugen Njegovan, sudario se s letelicom češkog kapetana Kostrbe. U tom sudaru sva trojica su izgubili živo. U listu “Vreme” 25. septembra 1926. godine objavljeno je da je došlo do “neočekivane i gotovo neobjašnjive nesreće, da je sudar bio strahovit i da je pukovnik Jugović poguinuo na licu mesta”.

- Jovan Jugović poreklom je bio iz ugledne beogradske trgovačke porodice. U glavnom gradu je završio gimnaziju i 1907. godine Vojnu akademiju u 36. klasi i služio u inženjerskim jedinicama u Ćupriji i Nišu, a 1912. godine upućen u Francusku, gde je završio Farmanovu pilotsku školu u Etampu - kaže Đurđev. - Po povratku u Srbiju postavljen za komandanta Prve aeroplanske eskadrile Srpske vojske, a od 1. januara 1913. do 1916. godine komandovao je Prvom balonskom četom. Istakao se avionskim izviđanjima tokom operacija u Mačvi, a kasnije na Solunskom frontu, a po povratku s fronta, učestvovao je u reorganizaciji srpskog vazduhoplovstva i 1919. godine postavljen za komandanta elitnog Prvog vazduhoplovnog puka koji je bio smešten na aerodromu u Novom Sadu. Jugović je uz najviše vojne i državne počasti sahranjen 1926. godine u rodnom Beogradu, a na komemoraciji 28. februara 1927. godine odlučeno je da novosadski aerodrom ponese njegovo ime.

S. Kovač

Godišnja takmičenja

Od 1926. pa do 1936. godine, na aerodromu “Jugovićevo” održavane su godišnja takmičenja vojnog vazduhoplovstva, povodom rođendana prestolonaslednika Petra.

- Po završetku nadmetanja i proglašenja rezultata pobednike su očekivale vredne i cenjene nagrade, naročito prvoplasiranu posadu, kojoj je dodeljivan veliki srebrni prelazni “Kraljev pehar” - objašnjava Đurđev. - U Novom Sadu su, u okviru tamičenja 1926. godine izvedeni i prvi javni padobranski skokovi. Posle uspešne demonstrtacije, padobrani su uvedeni u obaveznu opremu letača vojnog vazduhoplovstva.

Zanimljivo je da je na „Jugovićevu“ bio naš prvi vazduhoplovni muzej sa zbirkom starih aviona i drugih eksponata, smeštenih u poseban hangar. Nažalost, prilikom napada nemačke avijacije na novosadski aerodrom u aprilu 1941. godine pogođen je i hangar s avionima, te su sve uništene.