Park prirode Begečka jama postao zaštićeno područje od lokalnog značaja

Cilj je da se očuvaju mozaičnosti staništa koja su u nestajanju, kao i životne zajednice i divlje vrste vezane za takva staništa. Jedan od razloga bolje zaštite plavnog područja, koji čini deo međunarodnog ekološkog koridora je i obezbeđivanje uslova za dalji stabilan razvoj prirodnih vrednosti, uz održivo korišćenje prirodnih resursa i bogatstava.

Zato su se odlukom utvrdile mere zaštite, način obavljanja privrednih delatnosti i korišćenje prirodnog bogatstva, stacioniranog u južnoj Bačkoj. Određeni su upravljač, način upravljanja i izvor finansiranja. Revizijom je povećana površina Parka prirode Begečka jama sa 379,4 hektara na 489,5, a određena je i zaštitna zona od 387,75. Na Jami se utvrđuju režimi zaštite drugog stepena na 26.6 odsto područja i trećeg stepena koji obuhvata 73.4 odsto prostora. Na površinama na kojima je aktivan drugi stepen zaštite, obezbeđuje se očuvanje funkcionalnosti područja održavanjem protočnosti kanala Begej. Tamo gde je zaštita na trećem nivou, obezbeđuje se redovno održavanje nasipa i ustava, uključujući košenje i pašarenje, a u skladu sa funkcijom ekološkog koridora i poštovanjem propisa iz vodoprivrede. Prostor treće kategorije obuhvata plantaže euroameričkih topola na području parka prirode, odbrambeni nasip, vikend naselje Begečka jama, kao i pojas šumskog pokrivača u nebranjenom delu nasipa, u širini od 50 metara od njegove nožice.

U zaštitnoj zoni Begečke jame, odlukom je zabranjeno podizanje industrijskih objekata, prerađivačkih pogona, turističkih i drugih sadržaja, kao i izvođenja radova koji narušavaju ekološki ili vizuelni integritet područja, ukoliko su potencijalni izvori povišenog nivoa buke, vibracije ili uznemiravanja živog sveta osvetljenjem. Zabranjeni su radovi koji negativno utiču na vodni režim zaštićenog područja ili na kvalitet vode vlažnih staništa, formiranje građevinskog zemljišta van građevinskog područja naselja, suprotno ciljevima zaštite i održivog korišćenja prirodnih vrednosti, kao i izgradnja saobraćajnica višeg reda. Privremeno i trajno odlaganje svih vrsta otpadnih materija i transport opasnog otpada su, takođe, zabranjeni, a ograničava se planiranje sadržaja koji su potencijalni izvori povišenog nivoa buke, vibracija ili uznemiravanja živog sveta.

Na području Parka prirode Begečka jama, a odlukom Skupštine grada, zabranjene su razne aktivnosti poput pošumljavanja vlažnih livada, bara, pašnjaka i drugih površina neobraslih šumom. Zabranjuje se hranjenje riba, privredni ribolov, uznemiravanje životinja, unošenje invazivnih vrsta... U aktivnosti koje se ne smeju sprovoditi ubrajaju se i neplanska seča i oštećivanje šumskog drveća, zamena grupacija autohtonih drveća, povećanje površina pod klonskim topolama i drugim stranim vrstama, kao i druge aktivnosti. Neke aktivnosti su ograničene, poput pošumljavanja šumskih čistina, na prostoru oko vikend naselja, turističkih i ugostiteljskih objekata, zatim promena namene površina za potrebe revitalizacije prirodnih staništa i unapređenja stanja jezera, kao i pregrađivanje vodenih migratornih pravaca.

Ograničeno je sakupljanje i korišćenje strogo zaštićenih vrsta, osim u naučno-istraživačke svrhe, a u skladu sa zakonom. Unošenje stranih vrsta i sađenje alohtonih, ali i klonova tolola na udaljenost veću od 20 metara od ruba šumskih čistina (mrtvaja, depresija, bara, vlažnih livada), kao i 30 metara od obale Dunava, takođe su ograničena. Na površinama na kojima je drugi stepen zaštite zabranjeno je korišćenje čamaca na motorni pogon, osim čamaca čuvarske službe i kretanje vozila u periodu reprodukcije ptica, osim za potrebe terenskih aktivnosti gazdovanja šumama. Od aktivnosti koje se ograničavaju, navode kretanje posetilaca i vozila van predviđenih staza i puteva, upotreba hemijskih sredstava, a broj čamaca ograničava se na 120, a na toliko je ograničena i izgradnja privezišta na planski utvrđeno mesto za to. Na granici je i proredna i sanitarna seča, korišćenje prirodnih bogatstava, upravljanje ustavom na kanalu Begej i trasiranje staza u edukativne svrhe.

Novi upravljač JVP „Vode Vojvodine”

Odlukom je Park prirode dobio i novog upravljača, JVP “Vode Vojvodine”. Upravljač je dužan da čuva zaštićeno područje i sprovodi propisane režime zaštite, unapređuje i promoviše zaštićeno područje i upravlja vodnim režimom u skladu sa propisima. Njegova uloga je da donosi plan upravljanja i akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, obeleži zaštićeno područje, osigura neometano odvijanje prirodnih procesa i održivo korišćenje zaštićenog područja. Daje i saglasnost za obavljanje naučnih istraživanja, izvođenje istražnih radova, snimanje filmova, postavljanje privremenih objekata u zaštićenom području, daje druga odobrenja u skladu sa Zakonom i pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi.

Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite trećeg stepena, odlukom je zabranjeno ograđivanje prostora i vađenje peska, osim za potrebe revitalizacije ekosistema i tehničkog održavanja vodnog puta, a ograničeno je postavnjanje plutajućih objekata i izgradnja molova, parkiranje vozila, motora i bicikla na naznačene parking prostore. Ograničeno je kampovanje i postavljanje propratnog mobilijara na predviđene i uređene prostore za tu namenu.

I. Bakmaz