Sačuvane vesti Pretraga Navigacija
Podešavanja sajta
Odaberi pismo
Odaberi grad
  • Novi Sad
  • Bačka Palanka
  • Bačka Topola
  • Bečej
  • Beograd
  • Inđija
  • Kragujevac
  • Leskovac
  • Niš
  • Pančevo
  • Ruma
  • Sombor
  • Stara Pazova
  • Subotica
  • Vršac
  • Zrenjanin

DVA ČOVEKA, JEDNA IDEJA I SRPSKA MISAO PREDSTAVLJAJU TEMELJ SRPSKE VOJVODINE!

29.01.2025. 14:32 14:52
Piše:
Izvor:
NS Uživo
Tomic
Foto: Preuzeto sa sajta NS Uzivo

U svečanoj sali novosadskog „Grand hotela“ održana je „Velika narodna skupština“ 25. novembra 1918. godine, kojom je predsedavao dr Ignjat Pavlas, koji je kao podnosilac glavne odluke najavio Jašu Tomića, predsednika Srpskog narodnog odbora Novog Sada.

Jaša Tomić je sledećim rečima na skupštini obrazložio prisajedinjenje Vojvodine Kraljevini Srbiji: „Priključujemo se Kraljevini Srbiji, koja je svojim dosadašnjim radom i razvitkom ujemčavala slobodu, ravnopravnost, napredak u svakom pravcu, ne samo nama nego i svima slovenskim pa i neslovenskim narodima, koji s nama zajedno žive.“

Jaša Tomić, je rođen 23.oktobra 1856.godine, u Vršcu, a Ignjat Pavlas 18. juna 1886. godine, u Gornjem Miholjcu.

Tomic
Foto: Wikipedia

Različitih godina, suprotnih političkih gledišta, čak i drugih vera ali iskonskog srpskog kova i Tomić i Pavlas dali su ogroman doprinos prisajedinjenju Vojvodine Srbiji tog 25. novembra 1918. godine.

Jaša Tomić bio je svestrana ličnost, studirao je istoriju i književnost na univerzitetima u Beču i Pragu, gde je stekao solidno znanje iz raznih društvenih nauka. Odlično je poznavao nacionalnu istoriju i istoriju Austrije i Ugarske.

Sve ovo opredelilo ga je u mladosti da se razvija u raznim pravcima, kao književnik, novinar, ratni izveštač kao i političar koji se borio za srpska prava i socijalnu pravdu.

U Novom Sadu od 1884. godine, na političkoj sceni pojavljuje se Jaša Tomić.

Od svoje rane mladosti bio je Miletićev pristalica, ali su na njega snažan utisak ostavili pogledi Svetozara Markovića.

U Tomićevom političkom radu borba za nacionalna prava imala je prvenstvo ali nikada nije napustio borbu za socijalno ekonomska prava. Miletićevom programu dodao je socijalno ekonomske zahteve „pitanje hleba“, zalagao se za građanska i politička prava i opšte, neposredno i tajno pravo glasa.

Jaša Tomić je bio među prvim srpskim političarima koji se zalagao za jednaka politička prava žena.

Tomić postaje urednik Zastave februara 1885. godine i suprug Miletićeve kći Milice, ali i jedan od naslednika Miletića u Srpskoj narodnoj slobodoumnoj stranci.

Sve ovo opredelilo ga je u mladosti da se razvija u raznim pravcima, kao književnik, novinar, ratni izveštač kao i političar koji se borio za srpska prava i socijalnu pravdu.

U Novom Sadu od 1884. godine, na političkoj sceni pojavljuje se Jaša Tomić.

Od svoje rane mladosti bio je Miletićev pristalica, ali su na njega snažan utisak ostavili pogledi Svetozara Markovića.

U Tomićevom političkom radu borba za nacionalna prava imala je prvenstvo ali nikada nije napustio borbu za socijalno ekonomska prava. Miletićevom programu dodao je socijalno ekonomske zahteve „pitanje hleba“, zalagao se za građanska i politička prava i opšte, neposredno i tajno pravo glasa.

Jaša Tomić je bio među prvim srpskim političarima koji se zalagao za jednaka politička prava žena.

Tomić postaje urednik Zastave februara 1885. godine i suprug Miletićeve kći Milice, ali i jedan od naslednika Miletića u Srpskoj narodnoj slobodoumnoj stranci.

Drugi čovek, koji je doprineo ujedinjenju Vojvodine sa Srbijom bio je Ignjat Pavlas, koji se izjašnjavao kao Srbin rimokatoličke vere.

Pavlas
Foto: Screenshot YT 1918 Ponos

Završio je Srpsku veliku pravoslavnu gimnaziju u Novom Sadu, a zatim studirao prava u Zagrebu i Budimpešti.

Perfektno je govorio mađarski i upravo je u Budimpešti 1912. godine stekao akademsku titulu doktora prava.

Tokom raspada Austrougarske monarhije formiran je Srpski narodni odbor u Novom Sadu, koji je poslao Ignjata Pavlasa, svog potpredsednika, da saopšti komandantu nemačkih trupa da bez plena napuste grad.

Pavlas
Foto: Screenshot YT RTV

Potom se Pavlas probio do Beograda i od Vrhovne komande zatražio da srpska vojska što pre dođe u Novi Sad.

Sa Jašom Tomićem, pred Maticom srpskom 9. novembra 1918. godine, doktor Pavlas je pozdravio srpsku vojsku u ime građana Novog Sada i nazvao srpske vojnike oslobodiocima.

Pavlas je bio istaknuti planinar, 1924. godine, osnovao je prvo planinarsko društvo u Vojvodini „Fruška gora“, ali je najpoznatiji bio po svom angažovanju u „Sokolskom pokretu“.

Tokom raspada Austrougarske monarhije formiran je Srpski narodni odbor u Novom Sadu, koji je poslao Ignjata Pavlasa, svog potpredsednika, da saopšti komandantu nemačkih trupa da bez plena napuste grad.

Potom se Pavlas probio do Beograda i od Vrhovne komande zatražio da srpska vojska što pre dođe u Novi Sad.

Sa Jašom Tomićem, pred Maticom srpskom 9. novembra 1918. godine, doktor Pavlas je pozdravio srpsku vojsku u ime građana Novog Sada i nazvao srpske vojnike oslobodiocima.

Pavlas je bio istaknuti planinar, 1924. godine, osnovao je prvo planinarsko društvo u Vojvodini „Fruška gora“, ali je najpoznatiji bio po svom angažovanju u „Sokolskom pokretu“.

U međuratnom periodu Pavlas se nije bavio politikom, a poslednji politički govor održao je u martu 1941. godine, protiv Trojnog pakta.

Nakon okupacije nije likvidiran u prvom naletu 1941. godine, ali je zajedno sa suprugom uhvaćen već u januaru 1942. godine.

Sprovedeni su u Sokolski dom, gde je komisija lokalnih Mađara, pristalica Hortijevog režima, odlučivala ko će biti pogubljen, a potom su upućeni na Štrand.

Na Štrandu su Ignjat i Olga slušali krike dece, dece koju su fašisti nabijali na bajonete i sa očajom gledali kako čitav jedan grad nestaje u dubinama Dunava.

Kako bi prekratili muke i oslobodili sebe stravičnih prizora, zatražili su da ih preko reda sprovedu do rupe na ledu.

Držeći se za ruke, Pavlasovi su sami skočili u zaleđenu reku, kada su ih od gore presekli kuršumi mađarskih fašista.

Dva čoveka, jedna ideja i srpska misao, koja je pobedila i ostala ugrađena u temelj „Srpske Vojvodine!“

Izvor:
NS Uživo
Piše:
Pošaljite komentar