Zrenjaninski gimnazijalac učestvovao u zanimljivom projektu u Petnici

Dušan je rođen 2004. godine, iz Čente je, gde je i završio Osnovnu školu “Branko Radičević”. Prvi put je u Istraživačkoj stanici “Petnica” bio 2021. godine, kao mlađi polaznik na seminaru arheologije 1, kada se upoznao sa ovom naukom i naučnim istraživanjem.

- Tada sam uvideo sve benefite koje “Petnica” pruža mladim ljudima, zainteresovanim za nauku. Ispostavilo se da ona nije strašna, već mnogo zanimljiva, pogotovo kada ste okruženi ljudima sličnim vama. Zato sam prošle godine pohađao seminar arheologije 2. Trebalo je da izaberem temu koju ću opširno i detaljno proučavati tokom cele godine i na kraju dobiti određene rezultate i zaključke – priča za “Dnevnik” Dušan Martinov.

U septembru prošle godine je izabran za saradnika na letnjoj naučnoj školi u “Petnici” koja se organizuje za osnovce. Imao je priliku da, zajedno sa saradnicima sa ostalih seminara, podeli svoja znanja i buduće mlade naučnike uvede u svet nauke.

- Tokom prve godine u “Petnici” upoznao sam se sa svim oblastima arheologije i načinima istraživanja. Najviše mi se svidelo istraživanje kostiju, bilo ljudskih ili životnjskih, prvenstveno zbog broja informacija koje mogu da se dobiju njihovom analizom, kao i zbog toga što su mi u školi omiljeni predmeti istorija i biologija. Upravo tu sam i video spoj ove dve nauke, što ujedno i krasi arheologiju, odnosno multidisciplinarnost sa drugim naukama – objašnjava Martinov.

Rukovodilac seminara arheologije Vladimir Pecikoza mu je za temu istraživačkog rada predložio analizu kostiju pećinskog medveda Ursus spelaeus. Budući da voli praistoriju i starije periode, Dušan je ovaj predlog prihvatio sa oduševljenjem.

Medicina ili arheologija

Na kraju razgovora, Dušan Martinov ističe da još uvek nije sto posto siguran koji će fakultet upisati.

- Dvoumim se između medicine i arheologije. Ono u šta sam siguran jeste da ću nastaviti da se bavim naukom i u budućnosti – dodaje on.

- Istraživanje smo radili Milica Stanković i ja. Prvo smo analizirali zbirku koju smo dobili sa ciljem da utvrdimo delove skeleta, takson, starost i broj jedinki. Zatim je usledila detaljna potraga za literaturom i upoređivanje naših rezultata sa rezultatima iz drugih pećina – ističe Dušan.

Rezultati su pokazali da se među dostavljenim materijalom razlikuje minimum 14 različitih jedinki, od kojih najveći broj pripada onima starosti više od 12 meseci, a ostatak nešto mlađim jedinkama.

- Među tafonomskim tragovima jedino na humerusima, iznad zglobnog valjka distalnog zgloba, uočeni su otvori foramen supra-trochleare. Radi se o neretkim pojavama epigenetskih varijacija, koja proističe iz recesivnog gena poslednjeg zajedničkog pretka kanida i ursida. Na osnovu ovog istraživanja može se zaključiti da je Petnička pećina bila jedna od većih naseobina pećinskog medveda na ovim prostorima. Od velike su važnosti dalja terenska istraživanja i detaljnije analize nad celokupnim materijalom – navodi mladi zrenjaninski naučnik.

Željko Balaban