Godišnjica početka "Bljeska" - ubijeno 283, proterano 15.000 Srba
BEOGRAD: Na današnji dana 1995. godine počela je vojno-policijska akcija "Bljesak", kada su hrvatske snage zaposele deo Zapadne Slavonije koji se nalazio u sastavu Republike Srpske Krajine, a bila je teritorija pod zaštitom snaga UN.
U toj akciji ubijene su 283 osobe srpske nacionalnosti s prostora Zapadne Slavonije, među kojima 57 žena i devetoro dece, a proterano je najmanje 15.000 Srba.
Za zločine u akciji "Bljesak" i druge zločine nad Srbima u Zapadnoj Slavoniji niko nije osuđen.
Vojno-policijska akcija "Bljesak" odvijala se pretežno 1. i 2. maja, a deo vojnih operacija nastavljen je i 3. i 4. maja.
Napad na zaštićenu zonu UN sektor "Zapad", od strane hrvatske vojske i policije, započeo je pre 27 godina u ranim jutarnim satima.
Napadnuti su južni i centralni deo zapadnoslavonskog dela Republike Srpske Krajine, od strane pripadnika četiri profesionalne brigade HV i niza specijalnih formacija.
Prema podacima zvaničnog Zagreba, u akciji je učestvovalo oko 7.200 pripadnika hrvatskih snaga, profesionalnih pripadnika vojske i policije, protiv oko 4.000 pripadnika 18 korpusa Srpske vojske Krajine, gotovo isključivo rezervista.
Prema hrvatskim podacima, u akciji su poginula 42 pripadnika vojske i policije Hrvatske, a 162 su ranjena.
Napad je izveden na više pravaca, i to sa zapada od Novske prema Okučanima i jednim krakom prema Jasenovcu, sa istoka iz pravca Nove Gradiške, put Okučana i Stare Gradiške.
Cilj je bio da se teritorija preseče, da se razbiju snage Srpske Vojske Krajine, odnosno njen 18. korpus, koji je bio polovično popunjen rezervistima s približno 4.000 pripadnika. Posebna pažnja usmerena je na izbijanje na Savu kod Jasenovca, kako bi bila onemogućena eventualna intervencija Vojske Republike Srpske.
Osnovni cilj je bilo proterivanje matičnog srpskog stanovništva i reintegracija tog dela Zapadne Slavonije u sastav Hrvatske, što je i ostvareno.
Snage UN, Unprofor, čiji je zadatak bila i zaštita poverene zone i stanovništva, po početku napada, o kojem su bile prethodno obaveštene, povukle su se u svoje baze.
Zbeg Srba koji se kretao na jug put Republike Srpske, gađan je i artiljerijom, topovskim projektilima, i avonskim bombama.
Tokom vojne operacije i nakon nje, hrvatske snage uhapsile su oko 1.450 Srba, koji su uglavnom odvedeni potom u logore, u Varaždinu, Bjelovaru, Virovitici, Novoj Gradiški, Slavonskoj Požegi. Mnogi su potom osuđeni, velikim delom na osnovu iskonstruisanih optužnica.
Iz Zapadne Slavonije je počev od početka ratnih operacija 1991. godine, proterano ili izbeglo približno 67.000 Srba.
Zbog ratnih zločina tokom operacije "Bljesak" haško tužilaštvo je pripremalo optužnicu protiv predsednika Hrvatske Franje Tuđmana, koji je umro 1999. godine, pre obelodanjivanja optužnice.
Tribunal za bivšu Jugoslaviju u Hagu, aprila 2011. proglasio je krivim i osudio generale HV Antu Gotovinu i Mladena Markača, zbog učešća u udrženom zločinačkom podhvatu koji je predvodio Franjo Tuđman, a s ciljem prisilnog i trajnog uklanjanja srpskog stanovništva tokom i nakon operacija "Bljesak" i "Oluja".
Žalbeno veće Tribunala oslobodilo ih je svih optužbi 16. novembra 2012.