Anamaria Serda, glumica: Živeti i odisati ljubavlju

Igrala je Mladu Veru, lik žene koja je u vihoru posleratnih zbivanja u SFR Jugoslaviji ostala bez muža i završila na Golom otoku.

Nedavno je ponovo imala prilike da je vidi, ovaj put u Novosadskom pozorištu/ Ujvideki sinhaz, gde je iz Hrvatske gostovala predstava “Karlota Grizi - od Vižinade do večnosti” u režiji Ljiljane Gvozdenović. Anamaria Serda je napisala i tekst za ovu predstavu, u kojoj je igrala naslovnu ulogu. Ponovo jedna žena o kojoj su ispisane stranice istorije, ali i književnosti.

Otkud interes za Karlotu Grizi i na koji način se predstava o njoj dovodi u vezu sa današnjicom?

- Priču o životu Karlote Grizi sam saznala od kolege i prijatelja, Ronalda Brausa, kada sam bila u potrazi za temom praktičnog dela mog doktorata, u kojem se bavim temom glume u muzičkom teatru pod mentorstvom prof. Vide Ognjenović na Fakultetu savremenih umetnosti u Beogradu. Karlota je intrigantna istorijska ličnost na prvu, jer je potekla iz malog mesta u Istri, iz Vižinade, a postigla je svetski uspeh kao primabalerina u Parizu, Londonu, St. Peterburgu, i uklesala svoje ime u istoriju baleta kao prva “Žizela”, muza libretista romantizma Teofila Gotjea. Karlota je bila jedna moderna, suverena osoba, čak i prema današnjim standardima, a kamoli za 19. vek kada je živela. Nikada nije želela da se uda, čak ni za svoju dugogodišnju ljubav i mentora, čuvenog plesača i koreografa Žila Peroa, iako je imala je dete s njim. Karlota je, po mojoj proceni, nakon podrobnog istraživanja njenog života, na temelju kojeg sam i napisala scenario za ovu predstavu, žena koja je najviše cenila svoju umetnost i svoju slobodu, iako su joj se celog života intimni život i karijera ispreplitali, i bila je uvek rastrgana između ljubavi i karijere, slobode u svojoj umetnosti, a to su teme i dileme koje su, po mom mišljenju, svevremene.

Kako je bilo u ulozi autorke teksta koji ćete igrati na sceni?

- Na početku proba, prošlog septembra, dogovorila sam se sa rediteljkom, primabalerinom i koreografkinjom Ljiljanom Gvozdenović da se moram mentalno “odvojiti” od teksta kao autor i pristupati mu isključivo glumački. Tako je i bilo, ali moram priznati da sam osetila neopisiv ushit i sreću kada sam čula tekst koji sam napisala kako biva izgovoren na sceni po prvi put, od kolege glumca i operskog pevača Ronalda Brausa i još k tome i u obliku songova čiju glazbu potpisuje hrvatski dirigent i kompozitor Darijan Ivezić.

Na sta ste se koncentrisali u pisanju, a šta su bili glumački zadaci?

- U pisanju mi je najveći izazov bio vrlo limitirana količina informacija dostupnih o Karloti Grizi. Podaci koji su dostupni su uglavnom samo faktografski, tako da sam se u pisanju najviše koncentrisala da, temeljeći se na njenoj biografiji, izvučem njenu osobnost, karakter, te da na dramaturški zanimljiv način prikažem njen intrigantan život. Glumački zadaci su bili višedimenzionalni jer je ovo ipak predstava s plesnim deonicama i songovima, tako da zahteva glumački izraz kroz govor, pokret i pesmu. Kao najveći izazov i blagoslov ove uloge izdvojila bih pokret i fizikalnost jedne balerine. Njihovo telo je zaista centar njihovog duha i strasti i scenski pokret, kojim me posvećeno i nadasve stručno vodila rediteljka, u stvari mi je služio kao sredstvo otkrivanja Karlotine psihologije i osobnosti.

Šta najviše volite u vezi sa tom predstavom? - Puno toga. To je moj autorski projekat, i to u žanru koji me uvek iznova inspiriše - muzičkom teatru. Temu ljubavi i slobode, umetnosti, mešanja privatnog i poslovnog. Pitanje je koliko smo samostalni i slobodni u svojoj umetnosti ako zavisimo od naših partnera, reditelja, koreografa, a u Karlotinom slučaju njen partner Žil Pero je bio sve to. Ta tema me jako inspiriše. Izdvojila bih ipak da najviše u vezi ove predstave volim tu privilegiju potpunog autorstva i kreativne kontrole. Svesna sam koliko je to retko i stoga sam zahvalna produkciji kolege Ronalda Brausa (“Opera b.b.” i Festivala “Rovinj, Art&more”) koja mi je to omogućila, kao i mojoj profesorki Vidi Ognjenović koja me, od prvog dana studija, potiče i podržava u umetničkom razvijanju u više smerova.

Publika vas je prošle godine na Novom tvrđava teatru mogla videti  u ulozi još jedne slične heroine!

- Tako je, imala sam veliku sreću i čast da tumačim mladu Evu Panić Nahir u predstavi “Život se sa mnom mnogo poigrao” u režiji Dine Mustafića. Takođe istorijsku ličnost koja je, zbog ljubavi prema svom suprugu i svojim idealima, podlegla grozotama Golog otoka i preživela. Ona je jedna od prvih koja je otvoreno progovorila o svom iskustvu u intervjuu koji je vodio Danilo Kiš nazvan “Goli život Golog otoka”. Eva (u našoj predstavi nazvana Vera) i Karlota su dve vrlo različite žene. Živele su u različitim uslovima i istorijskim periodima. Međutim, obe ih je kroz život vodila strast, srce. Bile su nepokolebljive ličnosti, Eva u svojim idealima (političkim i moralnim) a Karlota u svojim umetničkim idealima, u svom plesu. One su, mogu reći, živele i odisale ljubavlju.

Igor Burić