Arhiv grada – Značajni detalji novosadske istorije: „Ferencvaroš” u Novom Sadu

Za nešto više od četiri decenije postojanja FK “Radnički” je prošao kroz turbulentan period: 1940. i 1941. godine, nakon objave rata i okupacije naše zemlje prestao je rad fudbalskog kluba, potom je od 1945. do 25. jula 1946. godine usledila pauza u radu zbog fuzije fudbalskih klubova „Vojvodine“, „Slavije“ i „Radničkog“ i formiranja FK „Sloge“. „Radnički“ je od 25. jula 1946. godine do 30. septembra 1948. godine aktivno delovao kao ogranak Trećeg reona, a ugašen je usled fuzije sa fudbalskim klubom Novog Sada, kada je sredinom 1966. godine formiran Radnički Fudbalski Klub „Novi Sad“.

Kako objašnjava direktor Istorijskog arhiva grada Petar Đurđev takmičenje FK „Radnički“ počeo je u okviru „Novosadske župe“ koja je osnovana 15. februara 1925. godine. Zbog malog broja klubova, takmičenje se odvijalo u prolećnom i jesenjem delu u okviru jedne takmičarske godine, dok je pauza korišćena za odigravanje prijateljskih utakmica.

- Rukovodstvo FK „Radničkog“ je u septembru 1932. godine priredilo prvorazrednu senzaciju u svetu sporta u Novom Sadu: uspelo je da organizuje gostovanje FK „Ferencvaroš“ iz Budimpešte, u ono vreme jednog od najjačih i najuspešnijih fudbalskih klubova u Evropi – kaže Đurđev. - Utakmica je bila zakazana za 21.30 sati na igralištu „Radničkog“ pred oko rekordnih 7. 000 gledalaca, a završena je nerešeno - 2:2. Kako bi se što bolje suprodstavili ekipi „Ferencvaroša“ funkcioneri Radničkog odlučili su da pojačaju svoje redove i da Mađarima suprodstave praktično  prvaka Beograda „Jugoslaviju“, tada jednu od najkvalitetnijih jugoslovenskih ekipa. Dodatna poslastica bilo je to što se utakmica igrala u noćnom treminu, pod veštačkim osvetljenjem. Bila je to prva fudbalska utakmica pod „reflektorima“ u Novom Sadu.

Kako objašnjava Petra Đurđev uvidom u spisak prvotimaca “Radničkog“, od njegovog osnivanja pa do Drugog svetskog rata, jasno se vidi da su njegovi igrači uglavnom bili mađarskog porekla (pored  Srba i Nemaca).

- Kada se priča o novosadskom fudbalu između dva svetska rata, akcenat se uglavnom stavlja na „Vojvodinu“ i „Nak“, kao i na nacionalni rivalitet koji je pratio duele tih klubova – objašnjava Đurđev. – „Radnički“ je sa druge strane imao izuzetno dobru i prijateljsku saradnju sa „Vojvodinom“, što srpsko-mađarske odnose u Novom Sadu stavlja u jednu sasvim drugu dimenziju. „Vojvodina“ se portretiše kao klub inteligencije, omladine i srpskog građanstva ali je zato imala dobru saradnju sa klubom sa izrazitim pro-socijalističkim nazorom. Saradnja Vojvodine i Radničkog izazov je za istoričare da na osnovu izvora i građe pokušaju da rasvetle ovaj deo kulturno-sportske istorije Novog Sada.

Prema rečima Đurđeva meč je i za Beograđane bio izuzetno važan jer je 28. marta 1932. godine, FK „Ferencvaroš“ porazio FK „Jugoslaviju“ sa čak 7:0, i iste godine bio prvak Mađarske. Do šampionskog trona došli su bez poraza, zabeleživši sve  pobede u prvenstvenim mečevima što do danas nije pošlo za rukom ni jednom timu Mađarskoj.

- Beogradska štampa je izveštavala da je Novi Sad tada doživeo neviđenu senzaciju – kaže Đurđev. – Zabeležili su da su u naš grad vozovima, od ranog jutra, pristizali navijači iz Subotice, Sombora, Velikog Bečkereka (Zrenjanina) i drugih vojvođanskih gradova. Uprkos velikom interesovanju nije bilo mnogo navijača iz prestonice, jer voz iz Beograda nije krenuo tog dana. Sat pre utakmice sva mesta na igralištu su bila zauzeta, pa su gledaoci čak stajali i kraj aut linije.

U najavi meča, u beogradskoj „Politici“, moglo je da se pročita da su posebni, takozvani „navijački vozovi“ odobreni iz Beograda, Subotice, Sombora, Velikog Bečkereka i Sente sa popustom od 50 odsto na kartu. Ulaznice i podvozne karte prodavale su se kod kancelarija „Putnika” i u pretprodaji u Novom Sadu kod redakcije „Politike”.

Interesantno je da to nije bilo prvo gostovanje slavnog mađarskog tima u Novom Sadu.

- U organizaciji „Radničkog“, ekipa „Ferencvaroša“ je gostovala prvi put u Novom Sadu 2. maja 1931. godine na terenu kraj Svilare pred oko 3.000 gledalaca, a mađarski šampion ubedljivo je pobedio domaćina sa 5:2. Golove za Novosađane su postigli Hofman i Monodović - pojašanjava Đurđev. - Sutradan, 3. maja 1931. godine, kombinovani tim „Ferencvaroša“, na terenu „Radničkog“ odigrao je meč protiv beogradske „Jugoslavije“. U predigri te velike fudbalske priredbe, rezerve „Jugoslavije“ porazile su prvi tim „Radničnog“ sa 6:0, dok je „Jugoslavija“ pred oko 5.000 gledalaca, nanela bolan poraz „Ferencvarošu“ od 2:1.

S. Kovač