Još su tu skriveni tragovi Jermenske crkve 

Zabeleženo je da je već 1741. godine u Šancu bilo više od 150 Jermena i da su dve godine kasnije odlučili da podignu poseban hram, a odobrenje su zatražili od Kaločke biskupije. Izgradnja je napredovala brzo pošto je temelj postavljen u maju 1746. godine, a u novembru su bili završeni grubi građevinski radovi

Planovi o izgradnji crkve se čuvaju u gradskom Arhivu, a direktor te ustanove Peter Đurđev pojašnjava da je crkva podignuta 1748. godine te da je stradala u bombardovanju 12. juna 1849. godine. Pomoć za obnavljanje crkve dala je znamenita novosadska dobrotvorka Marija Trandafil.

– Poslednji sveštenik, a ujedno i biskup u Jermenskoj crkvi bio je dr Gavril Menevišijan, rodom iz Carigrada, koji je svešteničku službu obavljao od 1913. do svoje smrti 14. novembra 1939. godine – kaže Đurđev.  – Interesantno je da su tada novine zabeležile da Jermenska crkva ima samo jednog vernika, suprugu Hoyike Zaharijana. Zbog toga što je ta bogomolja jedino istorijsko svedočenje o boravku te zajednice u našem gradu, 1951. godine je stavljena pod zaštitu, koja je osam godina kasnije skinuta zbog izgradnje Bulevara Maršala Tita, odnosno sadašnjeg Bulevara Mihajla Pupina. Na njenom mestu danas stoji obeležje (hačkar) koje je izrađeno od kamena vulkanskog porekla iz Jermenije.

Odlukom uprave, Grad je deo mobilijara Jermenske crkve, pre rušenja, predao Muzeju grada na čuvanje. Ipak, Peter Đurđev kaže da mnogi Novosađani ne znaju da se delovi crkve još mogu naći u našem gradu.

– Na osnovu istražiavnja muzejske savetnice Ljiljane Lazić, zna se da su nadgorbni spomenici s jermenskog groblja iskorišćeni za izradu šetališnih staza u Dunavkom parku i na Petrovaradinskoj tvrđavi – otkriva Đurđev, i dodaje da su krajem osamdesetih godina prošlog veka polomljene ploče iskorišćene i za popločavanje platoa oko spomenika narodnog tribuna Svetozara Miletića, ali da se nakon protesta pojedinih novosadskih kustosa odustalo od toga.

S. Kovač