Prizori nemirnog sveta na Filmskom festivalu u Herceg Novom
Pored projekcija dugometražnih igranih filmova, vrlo važan segment programa Filmskog festivala u Herceg Novom, koji se završava večeras, predstavlja prikazivanje takmičarske selekcije dokumentarnih filmova autora sa svih kontinenata, koje se ove godine održava po osmi put, postavši jedno od najuglednijih dokumentarističkih takmičenja u regionu, visoke internacionalne reputacije.
Ključne odlike hercegnovskog dokumetarističkog takmičenja su nastojanje da se odabranim filmovima obuhvati što širi dijapazon novih dokumentarističkih tendencija, predstavljanje mladih autora, kao i insistiranje na najvišim kvalitativnim kriterijumima, što je rezultiralo izuzetno bogatim, raznovrsnim i vrlo kvalitetnim programom takmičarske selekcije.
Selektor dokumetarističke sekcije, istaknuti reditelj Vladimir Perović u svom tekstu za festivalski katalog, govoreći o ovogodišnjem izboru, ističe da je „beskrajni šar sveta proizveo u savremenom kreativnom dokumentarcu i neverovatni šar prosedea, tehnika, formi, modova, estetika”. „Ta velika svetska bratovština kreativnih dokumentarista, zavetovana na promišljanje stvarnosti, a ne na njeno registrovanje, nijedne godine nije ponudila tako raznovrstan i tako snažan izbor kao ove. Autori dokumentarnih filmova istrajavaju. Iskrenošću, strašću i čašću. Možda i zato što bog Mamon još nije previše ušao u njihov prostor. Budućnost je njihova, iako je stvarnost tako loša”, zaključuje Perović.
Ovogodišnji festival predstavio je tridesetak dokumentaraca vrlo različitih autorskih i poetičkih pristupa, koji se hrabro i beskompromisno suočavaju sa bolnim i aktuelnim temama i problemima savremenosti, ponudivši gledaocima uzbudljiva, živopisna i uznemirujuća kinematografska svedočanstva i prizore današnjeg uzburkanog i nemirnog sveta. Šarolik tematski izbor uključio je tako film “Vira Čudnjenko” portugalske rediteljke Ines Oliveira, ostvaren kao potresno dokumentarističko beleženje tragične sudbine ruske emigrantkinje, koja je stradala u kafkijanski košmarnim okolnostima usled smrtonosnog napada podivljalih pasa, potom film “Blink” hrvatskog autora Jakova Labrovića, koji kroz snimke brata, obolelog od šizofrenije, prikazuje tamnu stranu svakodnevice u psihijatrijskim ustanovama. Indijsko-britansko-kanadska koprodukcija “Krug” indijske rediteljke Yajiše Patel pokazuje portret mlade žene, žrtve silovanja koje su inicirali članovi njene sopstvene porodice, da bi je posle toga udali.
Među odabranim filmovima pažnju privlače i dokumentarac “Odsutna rana” iranske rediteljke Majram Tafakori, koja paralelnim prikazivanjem borilačke obuke persijskih mladića i devojke suočene sa svojim sazrevanjem pruža sumornu sliku o položaju žene u tamošnjem društvu, takođe i ostvarenje “Isti” beogradskog reditelja Dejana Petrovića, koje prikazuje život osuđenika u zatvorima u Srbiji, kao i dokumentarac “Mamina kosa” mlade norveške autorke Maje Arneklajv, sačinjen kao dirljivi zapis dečije ljubavi i brige za majku obolelu od kancera. Posle prikazivanja dokumentaraca iz takmičarske selekcije, nagrade za najuspelija ostvarenja će dodeliti međunarodni žiri koji čine istaknuti kineski reditelj Huaćing Đin kao predsednik, poljska rediteljka Zofia Kovalevska i crnogorski režiser Senad Šahmanović.
M. Janković