Nesanica najavljuje Parkinsonovu bolest
Parkinsonova bolest je progresivan degenerativni poremećaj centralnog nervnog sistema. Prati je čitav niz nemotoričkih simptoma kod bolesnika, neke se manifestuju psihičkim promenama, dok druge zahvataju različite organske sisteme.
Najčešći su poremećaja pokreta. U početku je karakterističan jednostrani tremor (dominantno u mirovanju), ukočenost (rigor), usporenost (bradikinezija), kao i nestabilnost, koja je posledica oštećenja tzv. posturalnih refleksa. Nažalost, mnogo manje pažnje se posvećuje tzv. nemotoričkim simptomima, koji su, iako jednako važni i neugodni za bolesnika, veoma često nepoznati i neprepoznati, pa zbog toga i nelečeni.
Depresija se pojavljuje i znatno pre pojave prvih motoričkih simptoma. Neretko su kod pacijenata prisutni i anksioznost i strah pa je bitno blagovremeno ih prepoznati i adekvatno tretirati. Ako se pojavi opšti umor i gubitak energije, važno je dnevni ritam prilagoditi fazama bolesti, sprovoditi redovnu fizičku aktivnost i šetnju, ali dobar efekat pružaju i joga, tai-či, ples, muzikoterapija... Ponekad se poremeti i kontrola impulsa, što dovodi do zavisnosti od kockanja, igara na sreću, kompulzivne kupovine, prejedanja...
Kognitivne smetnje, poput demencije, simtomi su već uznapredovale faze bolesti, a blažih poremećaja ima i ranije. Halucinacije se mogu pojaviti s napredovanjem bolesti, ali i kao nuspojava pojedinih lekova.
Opstipacija je učestala kod Parkinsonove bolesti. Zbog toga je važno da se pacijent edukuje i podstakne stolicu opštim merama i prirodnim sredstvima, poput uzimanja više tečnosti, suvih šljiva i smokava, planinskog čaja ili kisele jabuke u večernjim satima, kao i redovnim vežbanjem. Za probleme s mokrenjem bitna je i prevencija urinarnih infekcija.
Oslabljen njuh je čest i godinama pre nego što se uspostavi dijagnoza. Često je prisutno i pojačano lučenje pljuvačke, a kod nekih obolelih znojenje, poremećaj gutanja, kao i spavanja. Pojačana dnevna pospanost je posledica loše prospavane noći zbog različitih razloga ili je posledica određenih medikamenata i njihovog sedativnog dejstva.
LJ. Petrović