Dve knjige o dobrovoljačkom selu na severu Banata

 U prisustvu meštana i gostiju predstavljene su knjige „Podlokanj 1921 – 2016” Dušana Dejanca iz Kikinde i „Pesme dobrovoljačkog sina” Nikole Miščevića (1909-1983) iz Podlokanja.

Svečani program počeo je polaganjem venca na spomenik Mihajlu Pupinu, gde je o besedu o srpskim dobrovoljcima u Prvom svetskom ratu održao istoričar i publicista pomoćnik pokrajinskog sekretara za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama AP Vojvodine dr Milan Micić.

Selo Podlokanj su osnovali solunski dobrovoljci, a Micić je pred spomenikom Mihajlu Pupinu podsetio da je srpski naučnik svetskog glasa koji je slavu stekao u Americi, doprineo da ovi krajevi uđu u sastav Kraljevine SHS, odnosno Jugoslavije, i koji je imao aktivnu ulogu u prikupljanju dobrovoljaca za srpsku vojsku u SAD.

"Naši preci koji su došli iz Amerike i Rusije su izgradili ovo selo, kao što su izgradili i druge kolonije u Bačkoj, Banatu, Sremu, Baranji i Slavoniji. To su bili ljudi koji su formiranjem Podlokanja i drugih kolonija postali naši rodonačelnici u ovoj ravnici, naš koren i početak",  rekao je Micić, ukazujući da su oni pokazali ne samo veliki patriotizam, nego i životnu vitalnost, zadržali osnovne moralne principe, jer su to bili ljudi koji su pokazali čvrstinu, znali su da prežive i u svakom pogledu to su ljudi koji jesu naši heroji i koji treba da budu uzori.

U Muzeju naivnih ikona, savremenog umetničkog stvaralaštva i grnčarije Milivoja Bate Klepića nastupila je muška pevačka grupa KUD „Izvor” iz Nakova, izvođenjem izvornih krajiških pesama, a predstavljanje knjiga je upriličeno u zgradi Osnovne škole u Podlokanju.

Autor knjige „Podlokanj 1921-2016” Dušan Dejanac je ispričao da je u Podlokanj dolazio kao dečak, jer su u ovom selu bila naseljena dva očeva strica i jedan broj komšija iz Drvara, kao i da je o Podlokanju slušao dosta priča od Mileta Klepića, Drage Batinice i Rajka Miščevića, o podvizima dobrovoljaca da na banatskoj ledini podignu krov nad glavom, što ga je podstaklo da sakupi građu za knjigu. Dr Milan Micić je konstatovao da knjiga ne prikazuje samo život sela Podlokanj nego životnu stvarnost sela, za šta je Dejanac kao predan i pedantan istraživač sakupio vrednu građu sa obiljem podataka, mozaik svega onoga što čini Podlokanj od naseljavanja do danas.

Književni kritičar Marija Tanackov iz Kikinde je ukazala na dosadašnje stvaralaštvo Dejanca i da je objavio do sada 17 knjiga, a predstavila je i knjigu Nikole Miščevića „Pesme dobrovoljačkog sina”.

Mile Klepić je izrazio zadovoljstvo objavljenim knjigama o selu, podsetivši na najznačajnije ličnosti Podlokanja, a učesnicima se obratio i dr Milan Ševo predsednik MZ Čalerevo i član Upravnog odbora  Zavičajnog udruženja Petrovčana u Novom Sadu, sa željom da se meštani Podlokanja uključe u rad ZU Petrovčana, jer su većini zavičajni koreni isti, pa je incirao tešnju saradnju.

Pesme dobrovoljačkog sina

Prikupljajući građu za knjigu o Podlokanju, Dušan Dejanac došao je do pesmarice „Smrt viteškog kralja Alekandra Prvog Ujedinitelja” koju je trgovac i samouki pesnik Nikola Nikica Miščević iz Podlokanja objavio 1937. godine u Seđakovoj štampariji u Kikindi. Uz epske pesme u desetercu, objavljene u toj pesmarici, objavljene su pesme Nikole Miščevića iz perioda posle Drugog svetskog rata koje je 1976. godine od svog dede zabeležio Mirko Miščević, zvani Heroj, koji sada živi u Novom Kneževcu.

U međuvremenu je zabeleženo još nekoliko njegovih pesama za koje se znalo u familiji i Podlokanju, pa je na inicijativu Nikolinog najmlađeg brata Rajka Miščevića i njegove kćerke Zorice Miščević Rašković objavljena zbirka „Pesme dobrovoljačkog sina” Nikole Miščevića, koja u stihovima predstavlja svojevrsno svedočarnstvo o životu sela.

M. Mitrović