Složena operacija aorte minimalnim rezom

 i ascendentne aorte minimalno invazivnim pristupom iz gornje sternotomije. Drugim rečima, ova komplikovana operacija je, umesto sečenja celog grudnog koša, urađena iz malog reza dela grudne kosti.

Kako je istakao načelnik Odeljenja dr Pavle Kovačević koji je izveo operaciju, pacijentkinji je zamenjen aortni zalistak i ushodna aorta zbog velike aneurizme (proširenja) ushodne aorte s pretećim pucanjem.

- Radi se o rezu od svega 8 do 10 centimetara, nasuprot konvencionalnom pristupu iz pune sternotomije od preko 30 centimetara – kaže dr Kovačević. - Bolesnica je imala minimalno postoperativno krvarenje, kao i rano buđenje, a ekstubirana je svega nekoliko sati nakon operativnog zahvata.



Ovakav pristup inače rizičnoj operaciji, omogućava brz oporavak i ranu rehabilitaciju i u ovako teškoj hirurgiji, što je veoma važno za pacijenta. Radi se o veoma kompleksnoj i retkoj operativnoj proceduri. a operaciji je prethodila serija od preko stotinu operacija aortnog zaliska iz ministernotomije, kao i više stotina operacija iz domena aortalne hirurgije na svim nivoima, uključujući i najkompleksnije operacije zamene torakoabdominalne aorte i luka aorte.



Aorta normalno ima prečnik od dva centimetra. Kod prečnika većeg od 5 centimetara postoji opasnost pucanja krvnog suda. U tom slučaju ostaje malo vremena za hitnu operaciju. Čak polovina pacijenata umire zbog gubljenja krvi, a ako nakon operacije dođe do otkazivanja funkcije bubrega, prognoza je jako loša.



Aneurizme nastaju zbog slabljenja zida aorte. Gentetski uticaj je moguć, ali najčešće nastaje kod arterioskleroze, nakon određenih infekcija (gljivice, sifilis), kao i kod upale aortnog zida (aortitis).  Kada aorta pukne, pogođena osoba prvo ima jake bolove i može brzo da izgubi i svest. Neki pacijenti imaju bolove u leđima, ali čak 80 posto slučajeva pucanje aorte prolazi bez bolova.



Pregled ultrazvukom je najbolji način da se otkrije aneurizma. On se preporučuje svim muškarcima starijim od 65 godina, a ukoliko postoji genetska predispozicija, muškarcima i ženama starijim od 55 godina. Pušači, pacijenti s povišenim krvnim pritiskom, kardiovaskularnim bolestima, kao i oni koji su imali infarkt, spadaju u rizičnu grupu.



Ukoliko je aorta malo proširena, pregledi se obavljaju jednom godišnje, a kod povećanja većeg od 4,5- 5 cm odlučuje se da li je potrebna preventivna operacija. Pored veličine aorte, lekari uzimaju u obzir opšte stanje pacijenta, napetost zidova krvnih sudova i lokalni pritisak.

Kod muškaraca se operacija preporučuje kod širine aorte od 5-5,5 cm, a kod žena već kod širine od 4,5-5 cm. Opasnost pucanja aorte raste sa njenom širinom, kod 5 cm je rizik pucanja 5 posto, kod širine od 6 cm 10-20 posto.



Iako se male aneurizme tokom vremena mogu neznatno promeniti, većina je životno ugrožavajuća. I do 78 posto nezbrinutih pacijenata umire u roku od 5 godina od dijagnoze, najčešće od rupture.



E. D.

 

Intervencije na svetskom nivou



Ove godine profesor Kovačević je prvi put na Institutu za kardiovaskularne bolesti Vojvodine, ali i u Srbiji, uradio takozvanu Tiron-Davidovu proceduru zamene ascendentne aorte uz očuvanje originalnog valvularnog aparata. Radi se o intervenciji koja se u svetu izvodi samo u vodećim institucijama kada je u pitanju aortalna hirurgija. Naš centar već uvodi kao standardizovanu i tehniku operacije torakoabdominalne aorte i luka aorte, što povećava šanse za izlečenje obolelima od proširenja aorte.