Uzimanje VITAMINA De za DUŽI ŽIVOT bez demencije

Takođe, pronađeno je 40 odsto manje slučajeva demencije kod osoba koje su uzimale dodatke ishrani.

Prema mišljenju stručnjaka, ovi rezultati upućuju na to da bi ranija suplementacija mogla biti osobito korisna, prije početka kognitivnog pada.

Pozitivni efekti uzimanja vitamina De bili su znatno veći kod žena, u poređenju sa muškarcima. Efekti vitamina De takođe su bili značajno veći kod ljudi koji nisu nosioci gena APOEe4, za koji se zna da predstavlja veći rizik za Alćajmerovu demenciju.

Prethodno istraživanje pokazalo je da su niski nivoi vitamina De povezani s većim rizikom od demencije. Vitamin De je uključen u čišćenje amiloida u mozgu, čije je nakupljanje jedno od obeležja Alćajmerove bolesti. Studije su takođe otkrile da vitamin De može da pomogne u zaštiti mozga od nakupljanja tau proteina, drugog proteina uključenog u razvoj demencije.

Sprečavanje demencije ili čak odgađanje njenog početka od vitalne je važnosti s obzirom na sve veći broj obolelih. Povezanost s vitaminom De u ovoj studiji sugeriše da bi uzimanje dodataka vitamina De moglo biti korisno u sprečavanju ili odgađanju demencije.

Stanje ne može da se popravi

Bolesniku nikakvim do sada poznatim načinom lečenja nije moguće vratiti izgubljene nervne ćelije u mozgu, no možemo mu pomoći da kontroliše vrednosti krvnoga pritiska, nivo masnoća i šećera u krvi, može da prekine pušenje, smanjei korišćenje alkohola, leči bolesti srca i karotidnih arterija. Na takav način umanjuje se mogućnost nastanka novih incidenata u moždanim krvnim sudovima, te time usporava napredovanje demencije.

U posljednje vreme puno se govori o demenciji. Pojam demencije, tačnije dementnog sindroma, označava složen poremećaj različitih kognitivnih aktivnosti kao odraz promena u normalnoj funciji ljudskog mozga. S obzirom na produžavanje očekivanog životnog doba, a time i povećani udeo starijeg stanovništva u populaciji, broj bolesnika sa različitim oblicima dementnog sindroma u savremenom svetu je u stalnom porastu.

Poremećaji pamćenja i koncentracije, poremećaji pažnje, poremećaji orijentacije u vremenu i prostoru, kao najvažniji simptomi unutar dementnog sindroma predstavljaju veliki problem ne samo za bolesnika, već i za njegovu najbližu okolinu, najpre za članove bliže porodice.

Dementna osoba, u uznapredovalom stadijumu bolesti, nije u stanju brinuti se za sebe, zanemaruje vlastitu higijenu, sigurnost i ishranu. Česti su slučajevi gubljenja dementnih bolesnika, ostavljanja opasnih predmeta ne neprikladnim mestima (na primer šibica) i slično. Niz je različitih uzroka poremećaja kognitivnih funkcija koje spadaju u dementni sindrom. Ponekad se poremećaj kognitivnih funkcija javlja kod povreda glave i mozga, povišene telesne temperature, poremećaja u radu štitnjače ili kod nedostatka određenih vitamina. Najčešći uzroci ipak su Alćajmerova bolest i vaskularna demencija (koju još nazivamo i multi-infarktnom demencijom). U poslednje vrijeme govori se se i o mešovitom obliku demencije, kod koje postoje istovremeni znakovi obe navedene bolesti.

O vaskularnoj demenciji govorimo kad kod bolesnika postoje smetnje pamćenja, smetnje koncentracije i smetnje u svakodnevnom životu koje limitiraju određene do tada uobičajene aktivnosti, a primarno su uzrokovane bolešću krvnih sudova. Takav oblik bolesti najčešće se javlja kod starijih osoba, dakle u populaciji sa mnoštvom bolesnika sa jednim ili najčešće istovremeno više različitih faktora rizika za bolesti krvnih sudova mozga (cerebrovaskularne bolesti), kao što su

dijabetes, hiperlipidemija (povišene masnoće u krvi), neregulisan ili loše regulisan povišeni krvni pritisak, ranije preboleli moždani udari, suženja karotidnih arterija na vratu kao glavnih dovodnih krvnih sudova za mozak. Tu ubrajamo i određene bolesti srca, na primere prebolele srčane udare ili poremećaje srčanog ritma koji su jedan od čestih uzroka ponovljenih moždanih udara.

Vaskularna demencija pojaviće se kod bolesnika koji je u nekoliko navrata preboleo moždani udar (znači oštećenje krvnih sudova mozga i oštećenje moždane ovojnice koja može biti različitog opsega). Javiće se i kod bolesnika koji su preboleli obimne moždane udare s manifestacijom poremećaja motorike, hemiparezom, hemiplegijom, smetnjama govora, ali će se isto često javlja kod bolesnika koji ni ne zna da je prebolio moždani udar. Kumulirana oštećenja moždane ovojnice kod tih bolesnika na kraju dovode do tegoba koje bolesnika dovode lekaru, a slikovni prikaz mozga (CT ili MRI) otkriva prirodu oštećenja mozga. Za razliku od demencije Alćajmerovog tipa, tegobe se kod vaskularnog oblika demencije javljaju naglije, često naizgled iz razdoblja urednog kognitivnog funkcionisanja.

Kod Alćajmerove bolesti nastupa postupno i progresivano oštećenje nervnih ćelija mozga, tako da bolest napreduje najčešće polagano. Kod većine bolesnika prvi znakovi bolesti javljaju se nakon 65. godine života, kada bolesnici i osobe iz njihove okoline primećuju pojačanu zaboravnost, smetnje orijentacije u vremenu i prostoru, zanemarivanje dotada urednih higijenskih navika, gubitak zanimanja za aktivnosti koje su ih do tada okupirale i slično.

Javlja se neprepoznavanje oso­ba iz najužeg porodičnog kruga. Za ređi oblik Alćajmerove demencije, koji se javlja kod mlađih osoba, pre 65. godine života, dokazana je genska povezanost, a taj je oblik nažalost po svom toku puno brži i maligniji.

Obzirom na povećan broj starijih osoba, Alćajmerova bolest predstavlja ogroman problem u savremenom društvu, obzirom da lečenje i zbrinjavanja takvih bolesnika zahteva velike materijalne troškove, ali i dovodi do pojačanog stresa kod osoba koje zbrinjavaju takve bolesnike, što je najviše izraženo upravo kod članova bliske porodice. Kod početnog, blagog oblika bolesti, te u umerenoj fazi bolesti, funkcionisanje bolesnika u porodici predstavlja manji problem, često rešiv uz određena prilagođavanja životnog prostora i dotadašnjeg stila života porodice, no bolesnici sa uznapredovalom Alćajmerovom demencijom najčešće zahtevaju smeštaj u određene institucije, poput staračkih domova ili gerijatrijskih ustanova, koje omogućuju pojačani nadzor i negu.

Kod uznapredovalog oblika Alzheimerove demencije veliki problem predstavlja pojava istovremenih neuropsihijatrijskih simptoma, tako se može javiti agresija, depresija, vidne i slušne halucinacije, smetnje kontrole mokrenja i stolice, pojava tremora (podrhtavanja) i zakočenosti, te uz to vezana otežana pokretljivost bolesnika i slično. Pojava upravo ovakvih simptoma vezana je za izuzetno povišen nivo stresa kod osoba u bolesnikovoj najbližoj okolini.

Ljubica Petrović