Tisa spaja turističke ponude Srbije i Mađarske: I Ričard Lavlje Srce se lečio u Potisju

Osvajali su je, kroz nju prošli i ostali da žive razni narodi što zbog odličnog strateškog položaja i raskršća puteva, što zbog plodne ravnice i bogatih lovišta. Mešovito stanovništvo vojvođanskog Potisja, koje čine Srbi, Mađari, Slovaci, Rumuni i Romi uticalo je na bogatu kulturu, običaje, arhitekturu, pa i gastronomsku ponudu. U centralnom delu Potisja, u srcu nepregledne vojvođanske ravnice, nalazi se Bečej, tipična poljoprivredna panonska varoš, ali i značajan kulturni centar regiona jer su u gradu i njegovoj okolini očuvani dvorci bogatih vojvođanskih porodica, crkve nekoliko verskih zajednica, kao i kuće seljaka.

Prema arheološkim nalazima taj predeo je bio naseljen još u praistoriji, a prvi pisani zapis o Bečeju potiče iz 1091. godine. O tome svedoči i Aračka crkva koja se nalazi u ataru između Novog Bečeja i Novog Miloševa uzdižuči se čvrsto među nepreglednim poljima suncokreta. Osnova crkve kao i raspored prostorija karakterističan je za franjevačke crkve, romanogotičkog stila, sazidana od tesanog kamena, mermera i opeke, pa se predpostavlja da je građena krajem 12. ili početkom 13. veka.

Prema rečima direktora Turističke organizacije Novi Bečej Saše Dujina Arača je jedna od top destinacija Novog Bečeja, pre svega jer o tom mestu postoje brojne legende poput one da se kralj Ričard Lavlje Srce, nakon Trećeg krstaškog pohoda, tu sklonio kako bi se oporavio od puta i lečio blatom iz Specijalnog rezervata „Slano kopovo“ kao i da to mesto zrači posebnom, neobjašnjivom energijom.

- Iako je put nepristupačan to ne sprečava brojne turiste iz svih krajeva naše zemlje, pa i regiona da posete ovo zdanje – objašnjava Dujin. – Na ovom mestu je nekad bilo trgoviše, dok je na poljima oko crkve tokom arheolioških iskopavanja pronađeno naselje. Crkva je tokom vekova pljačkana, oštećivana i obnavljana, bila u posedu despota Stefana Lazarevića, potom despota Đurađa Brankovića, da bi je oko 1550. godine Turci spalili, srušili i pretvorili je u konjušnicu i od tada je nažalost niko više nije obnavljao.

U okviru Programa prekogranične saradnje Interreg – IPA Mađarska –Srbija, u toku je završetak projekta „Integrisani razvoj prirodnog i kulturnog turizma u regionu Tise”- IDENTIS, koji se od 1. maja 2018  sprovodio u više faza, a čiji je nosilac u Srbiji bila Turistička organizacija Vojvodine. Ukupna vrednost projekta je 249.709,70 evra, od čega Evropska unija sufinansira 85% troškova. Osnovna ideja Turističke organizacije Vojvodine i mađarskih partnera iz Županije Čongrad bila je da se u regionu Potisja zajednički definišu proizvodi i usluge iz oblasti turizma koje će u narednom periodu biti zajednički promovisane i brendirane.

- Projekat ima za cilj unapređenje zajedničke turističke ponude u prekograničnom regionu, povećanje broja poseta prirodnim i kulturnim turističkim destinacijama u regionu Tise, što će dovesti do povećanja broja turista i noćenja, kao i prihoda u turističkom sektoru i uslužnoj delatnosti. Jedan od prioriteta projekta je bio izrada zajedničkog strateškog dokumenta, koji će definisati dalje korake i akcije u vezi sa razvojem zajedničkih turističkih usluga u prekograničnom regionu – kaže Milica Šušnjić iz Turističke organizacije Vojvodine. 

Sa ciljem da javnost što više sazna o turističkom potencijalu Potisja, u prethodnih petnaestak dana, dve grupe novinara su obišle dvadesetak interesantnih lokacija počevši od Palića, pa sve do Novog Bečeja. Tokom ova dva promo putovanja, novinarske ekipe su mogle da se uvere da Kanjiža, Senta, Ada, Mol i oba Bečeja imaju šta da ponude turistima, ali da svoje bisere imaju i mala mesta poput Ečke, Malih Pijaca, Slanog kopova, Trešnjevca, Mokrina… 

Prema rečima Milice Šušnjić, projekat je fokusiran na rešavanje postojećeg problema, nedostatka zajedničke turističke ponude, pre svega prekograničnih turističkih ruta, koje mogu pokrenuti promociju ove oblasti i biti generator razvoja turizma u regionu. 

- Zahvaljujući velikom broju projektnih aktivnosti koje su realizovane i na osnovu zajedničke analize partnera, definisane su rute seoskog turizma, zatim poseban segment je velnes i spa, a posebno će biti promovisane rute aktivnog i eko turizma, kao i kulurnog i industrijskog nasleđa – navodi Milica Šušnjić i dodaje da su na sajtu www.identisonline.com, kao i društvenim mrežama Fejsbuk i Instagram tekstualno i vizuelno kroz fotografije i video materijal,  obrađene najvažnije turističke lokacije u Potiskom regionu Vojvodine i u Čongrad Županiji.

Kako kaže Dujin poslednjih nekoliko godina stvari su se pomerile s mrtve tačke jer Turistička organizacija Novog Bečeja zajedno s Udruženjem građana „Arač 95“ organizuje piknik, sportsko - viteške igre i simulacije srednjovekovnih bitki.

Obično se u svakom mestu koje želi da razvije turizam može posetiti etno kuća. Opština Novi Bečej je uz pomoć donacija adaptirala kuću porodice Glavaš u Vranjevu, kako bi posetiocima dočarala dom bogate građanske porodice podignute početkom 19. veka. Prema rečima Saše Dujina Vladimir Glavaš je bio dobrotvor koji je svu imovinu ostavio Srpskoj pravoslavnoj crkvi i toliko bogat da se čak pričalo da je jedne godine Matici srpskoj dao veći prilog od Lazara Dunđerskog, koji je važio za najbogatijeg Srbina u Habzburškoj monarhiji.

Glavna turistička atrakcija Bečeja je zamak “Fantast” koji je podigao Bogdan Dunđerski 1925. godine i nazvao ga po svom omiljenom konju, a okružuje ga park u kojem se nalazi ergela i kapela posvećena Svetom Đorđu. Freske na zidu i mozaik nad ulazom je delo akademskog slikara Uroša Predića, dok je ikonostas u kapeli nažalost pre nekoliko godina opljačkan.

Još jedan aristokratski biser je Kaštel Ečka koji je sagradila bogata porodica Lazar u engleskom stilu, a na njegovom svečanom otvaranju 29. avgusta 1820. godine svirao je čiveni mađarski kompozitor i pijanista Franc List. Danas to staro zdanje je renovirano i pretvoreno u hotel gde gosti mogu da uživaju u autentičnom ambijentu imućnih vojvođanskih porodica...

Kroz Bečej protiče mirna i pitoma Tisa, koja je puna mogućnosti za razvoj turizma Potisja pošto deli Banat i Bačku, a spaja Vojvodinu s Mađarskom i Rumunijom. Osim toga, ima veliki lovni i ribolovni potencijal, a u rezervatima prirode se mnogu naći retke i neobične biljne i životinjske vrste. Pored brojnih čardi kraj Tise idealnih za odmor, Specijalni rezervat prirode „Carska bara“ prostire se na 4.726 hektara i predstavlja vodenih ekosistema protkan rekama, kanalima, jezerima, barama i močvarama, pa ljubiteljima prirode nudi nezaboravnu turu kroz vojvođanski Amazon. Kako se rezervat nalazi na srednjoevropskom seobenom putu ptica selica, čak 380 vrsta sleće u Carsku baru kako bi predahnulo na putu do Afrike. Pored toga, to je stanište za svih deset vrsta čaplji koje se mogu naći u Evropi, kao i za još oko 500 biljnih vrsta, više od 230 raznih ptica i 20 riba, kao i 30 vrsta sisara retkih za ovo područje. U granicama Rezervata je ribarsko područje „Mali Begej” namenjeno za sportsko-rekreativni ribolov, a na Ribarskom gazdinstvu „Ečka” AD  nalazi se prirodno jezero „Joca” za ljubitelje sportskog ribolova.

Tekst i foto: Silvia Kovač