Legende o nastanku jezera u Crnoj šumi

Oblast Švarcvalda ili Crne šume, kako se još naziva, a koje potiče od tamne boje ovdašnjih četinarskih šuma, godišnje pohodi devet miliona turista iz celog sveta, od kojih mnogi dolaze u varoš Titize - Nojštat, malu vazdušnu banju i zimski turistički centar usidren kraj jezera. Na jezero Titize i varoš Titize-Nojštat sa nešto više od 11.000 stanovnika, tokom turističke sezone koja traje preko cele godine, dolazi oko dva miliona turista. Grad je uz  prekrasno jezero utemeljila plemićka porodica Firstenberg 1250. godine, čije ime i bitisanje u ovom kraju je blisko povezano sa Dunaešingenom, mestom gde spajanjem reka Breg i Brigah nastaje Dunav.

Međutim, nastanak jezera seže desetak hiljada godina unazad, kada se iz pravca obližnjeg planinskog vrha Feldberg, najvišeg masiva na Švarcvaldu, spuštao ogroman glečer. Tokom vremena glečer je izdubio sebi dolinu i naposletku, otopivši se formirao jezero. Jezero je dugo dva kilometra, širina mu je 720 metara, a dubina doseže i 40 metara. Prema legendi u koju veruje lokalno stanovništvo, svako ko je ikada pokušao da istraži mračne dubine ovog jezera, udavio se u njegovim vodama! Prijatna plovidba jezerom je jedno, a legende sasvim nešto drugo.

Za jezero Titize vezano je dosta legendi. Jedna kazuje da je jezero Titize nastalo potapanjem drevnog grada čiji su stanovnici kažnjeni zbog svog nezahvalnog ophođenja prema životnim namirnicama, odnosno za Brotfrevel – nemački srednjevekovni izraz za greh učinjen prema hlebu. Greh se sastojao u tome što su stanovnici tog drevnog grada izdubljene vekne hleba koristili kao cipele!

Nasuprot tome je  verovanje da je jezero svoj naziv Titize dobio po izvesnom gospodinu Titini koji je živeo u 12. veku i često dolazio u lov u okolini jezera. Druga teorija kaže da naziv potiče od starog izraza „Titele“ koji se koristio za biljku Arum maculatum, kod nas poznatu zeljastu biljku pod imenom kozlac, odnosno zmijsko grožđe, koja međutim više nije karakteristična za područje jezera. Lokalno predanje kazuje da je jezero Titize ime dobilo po rimskom caru Titusu, koji je bio očaran njegovom lepotom. Prirodne lepote i čari Švarcvalda su inače prvi otkrili stari Rimljani tokom osvajački pohoda. Kada su kročili u ovu šumovitu oblast, zbog gustih krošnji visokih četinara, kroz koje su se sunčevi zraci teško probijali, Rimljani su joj dali ime “Silva negra” ili Crna šuma. 

Pored šumovitih predela Švarcvald je uz jezero Titize bogat i vodenim tokovima, koji su sve do kraja 19. veka predstavljali najznačajniji izvor energije. Vodenice i hidrocentrale neizostavni su deo Švarcvalda, kao što su, na primer, vetrenjače deo pejzaža Holandije. Pre Drugog svetskog rata je u oblasti Baden čak 67 odsto proizvodnje električne energije poticalo od hidrocentrala sa švarcvaldskih dolina, ali danas je udeo hidroenergije u proizvodnji struje opao ispod 10 odsto.

Ima na Švarcvaldu termalnih izvora, koji su poslužili da se oni iskoriste i za stvaranje čuvenog mondenske banjske varoši Baden Baden, a nasuprot korišćenju termalnih voda za lečenje, banjsko mesto Titize-Nojštat je poznato po primeni hidroterapijske Knajpove metode. Sebastijan Knajp (1821-1897) nije rodom odavde, nego iz jednog mesta u Bavarskoj, ali je na vlastitoj koži dokazao da je i hladna voda lek.  Kada je davne 1849. godine kao student oboleo od tuberkuloze, nijedan lekar nije mu mogao pomoći. U potrazi za spasonosnim lekom naišao je na staru knjigu o blagotvornosti hladnih kupki. Kako nije imao šta da izgubi, odmah je započeo s vodenom terapijom. Usred zime, početkom decembra, počeo je svakodnevno skakati u ledeni, hladni Dunav. Mesec dana kasnije dogodilo se čudo: ubrzo je bio “zdrav kao dren” i odlučio svoj život posvetiti hidroterapiji.

Nije prilika da čekam hladnije vreme i čeličim se po Knajpovom hidroterapijom, a u ovim toplim letnjim danima prijalo je osveženje u plićaku jezera Titize. Sve što se može za vreme kraćeg boravka obići, videti i doživeti itekako osvežava, posebno kada se izađe na obalu jezera Titize ili brodićem, čamcem ili pedalinama otisnete njegovim vodenim ogledalom, okruženo četinarima. Najromantičnije duše obavezno dolaze do obale da vide očaravajući zalazak sunca iznad jezera Titize i šuma Švarcvalde.

Polusatni obilazak brodom staje pet evra, polučasovna uživancija na pedalinama je sedam a čitav sat 12 evra, isto ili nešto skuplje je iznajmljivanje motornog čamca za krstarenje jezerom, pošto stalno pirka vetar što je pogodno i za jedrenje na dasci. Za one koji ovde borave ili se prilikom izleta duže zadržavaju, u ponudi je izlet brodićem sa šetališta Zeštrase do hotela na suprotnoj strani jezera sa uključenom kafe pauzom i kolačima za 13 evra, dok za isti izlet zajedno sa ručkom treba izdvojiti 20 evra. Turističkim vozićem za sedam evra može se u obilazak okoline sve do obližnjih šuma. Sa jezera se vidi i najviši vrh Švarcvalda Fildberg koji se uzdiže do 1.493 metra. Na povratku sa jezera Titize, zastali smo u tom predelu koji je poznati smučarski centar. U podnožju Fildberga, na prevoju koji se nalazi na 1.233 metra, nigde žive duše, svi objekti su zatvoreni, sve dok iduće zime ne navale skijaši.

M. Mitrović