Selektor Milivoje Mlađenović saopštio selekciju 66. Sterijinog pozorja

Upravni odbor Sterijinog pozorja usvojio je predlog da glavni deo programa čini jedna predstava više od uobičajenog maksimuma od devet, pa će publika videti, ukoliko pandemijske okolnosti dozvole, deset ostvarenja. Mlađenović je otkrio da bi bio još srećniji da je mogao da pozove i predstave “Upotreba čoveka” po romanu Aleksandra Tišme, u režiji Borisa Liješevića (Novi tvrđava teatar/ Novosadsko pozorište/ Grad teatar Budva/ Ist-vest centar Sarajevo) i “Cement Beograd” Milana Ramšaka Markovića, u režiji Sebastijana Horvata (Beogradsko dramsko pozorište), ali crta je negde morala da se podvuče.

“Zlu vremenu, uprkos”, slogan je koji se iskristalisao tokom selekcionog procesa koji je do pre nekoliko meseci delovao jako poražavajuće, ali se onda desio zaokret i pozorišta su uspela da ponude više nego dovoljno kvalitenih predstava.

- Zlo se često spominje u obrazloženju, jer se, pored ovog kojim smo okruženi, i izabrane predstave u velikoj meri bave njegovim ispiranjem, zametanjem čak i u klicama slatkog i komičnog. Osim ispitivanja zla, kao teme se izdvajaju strah, teskoba, izopačenost - naveo je Mlađenović. - Uzvik “uprkos” govori o tome da smo ipak opredeljeni ka dobrim delima.

Selektor Sterijinog pozorja juče je ispričao kako se dešavala da se vrate sa pola puta, jer su premijere otkazivane u hodu. Najteže je bilo ljudima iz pozorišta, u samom procesu. Ništa nije kao što je bilo, ali može da se zaključi da su pozorišta u Srbiji i regionu zdrava.

U okviru međunarodne selekcije “Krugovi”, Milivoje Mlađenović je izabrao tri predstave. Gradsko dramsko kazalište “Gavela” iz Zagreba izvešće “Hotel Zagorje” kao autorski projekat Anice Tomić i Jelene Kovačić, prema motivima romana Ivane Bodrožić. Hrvatsko narodno kazalište Osijek nastupa sa predstavom “Đečak je govorio Bogu” Damira Mađarića, u režiji Sama M. Streleca. Narodno pozorište Tuzla poziv u “Krugove” dobilo je za “Kreketanje” Almira Bašovića, u režiji Aleša Kurta.

Na žalost, Slovenija, Makedonija, Crna Gora, pa i šire, u Evropi, nije zadržan kontinuitet pozorišne produkcije, pa otud i nema predstava iz širih krugova od Srbije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine. Ipak, dugo se nije desilo da u glavnoj, takmičarskoj selekciji festival Sterijino pozorje broji čak tri predstave van Srbije, a pojedina pozorišta, kao ono iz Novog Pazara i Tuzle, prvi put će biti predstavljeni publici u Novom Sadu.

U selekcionom ciklusu izbrojano je 40 predstava po tekstovima srpskih dramskih pisaca, a među njima je 25 praizvedenih, dakle poptuno novih dela na pozorišnim repertoarima. Mlađenović je ipak, kao dominantnu, apostrofirao pojavu mnogobrojnih dramatizacija romana.

- Preoblikovanje romaneskne građe dramaturzima, teatrolozima, govori mnogo o statusu dramske literature, potrebama pozorišta. Moglo bi se to nazvati i slučajnim nanosom, ali čini mi se da nije - rekao je Mlađenović, čija selekcija od deset predstava polovinu broji upravo iz korpusa dramatizacija.

I ovom fenomenu Mlađenović je posvetio i deo pisanog obrazloženja svog selektorskog izbora. U njemu navodi da je trend dramatizacija romana za potrebe pozorišnih repertoara prisutan i van Srbije, “te se čini da bi opisu sadašnjeg stanja savremenog dramskog teksta sasvim odgovarala maksima ’Društvo u dramatizovanom romanu’, kao parafraza čuvenog dela Vladimira Stamenkovića ’Pozorište u dramatizovanom društvu’”.

Predstave izvedene prema delima savremenih domaćih dramskih pisaca, za selektora Mlađenovića, potvrđuju da su naša pozorišta u stanju da odgovore na sve izazove vremena u kome žive: “Dramski pisci tražili su i nalazili građu u dubini i tami nacionalnog iskustva, u svetu koji ih okružuje, u svom intimnom svetu, ili proučavanjem sveta i u konfrontaciji s njim, u razotkrivanju njegovih tajni.”

Mlađenović, pak, u protekloj sezoni uočava i veliku zastupljeost takozvanih autorskih projekata, koji se delimično zasnivaju i na kolektivnom radu. On smatra da “tako nastaju vredna i raskošna pozorišna ostvarenja, ali se otvara i pitanje autorstva, tvorca koji je dao konačan oblik, čvrstinu, snagu, misao predstave.”       

I. Burić