Promocija knjige Dijane Metlić u Galeriji Matice srpske

U okviru izložbe večeras od 20 časova biće predstavljena knjiga posvećena odnosima francuskog i srpskog intimizma autorke dr Dijane Metlić, istoričarke umetnosti, koja je autorka postavke. Na promociji će govoriti dr Tijana Palkovljević Bugarski, upravnica Galerije Matice srpske, dr Irina Subotić, istoričarka umetnosti i recenzent publikacije i autorka.

Kao odličan poznavalac srpske likovne umetnosti prve polovine HH veka autorka knjige se posvetila pažljivom istraživanju francuske likovne scene ovog perioda. Kroz čitavu studiju ona prepliće francusku i srpsku umetnost praveći paralele, mapirajući moguće uticaje i ukazujući na razlike. Vrednost i novina ove knjige je u tome što ona ne predstavlja međusobno suprotstavljanje, nego ukrštanje životnih puteva, tematskih i likovnih opredeljenja i sudbina francuskih i srpskih slikara epohe intimizma, navodi se u najavi promocije knjige. Pored umetničkih dela srpskih umetnika u knjizi su reprodukovana i dela francuskih intimista iz Muzeja Orsej, Centra Pompidu i Pti Pale u Parizu.

- U kulturno kompleksnoj atmosferi Pariza formirao se krug srpskih umetnika koji su od početka dvadesetih godina pa sve do kraja četvrte decenije prošlog veka gravitirali ka prestonici Francuske radi školovanja na Akademijama i u privatnim školama, kao i usavršavanja slikarskog znanja stečenog u Beogradu – napominje Dijana Metlić.- Još uvek aktivni tokom četvrte decenije, Pjer Bonar i Eduar Vijar su još na početku veka postavili temelje „mirnom slikarstvu“ snažno utičući na srpske umetnike koji su tek započinjali svoj stvaralački život i usavršavanje u prestonici Francuske. Generacije slikara, među kojima su bili i srpski umetnici intimističkog opredeljenja, tražile su nakon rata utočište u civilizacijskim tekovinama i sigurnost u prirodi i njenom redu.

U razvoju srpskog slikarstva izdvajaju se dve paralelne struje tokom tridesetih godina: koloristička i intimistička. Ovoj drugoj pripadali su umetnici koji su počev od treće decenije dvadesetog veka gravitirali ka Parizu među kojima su najistaktnutiji bili Milo Milunović, Milenko Šerban, Ivan Radović, Marko Čelebonović, Stojan Aralica, Ivan Tabaković, Kosta Hakman. Nešto kasnije, u Francusku dolaze Bora Baruh, a u poslanstvo stiže i pravnik Peđa Milosavljević; na studijskom boravku u Parizu, stipendiranom od strane države, je i minhenski đak Nedeljko Gvozdenović, a za njima postepeno pristižu i pripadnici najmlađe generacije: Ljubica Sokić, Bogdan Šuput, Jurica Ribar, Milivoje Nikolajević, Nikola Graovac, Danica Antić, koji su, kako objašnjava Dijana Metlić, po ugledu na starije kolege i prijatelje, celinom opusa, ili bar jednim njegovim značajnim delom, negovali srodni intimistički prosede.

Izložba u GMS je prilika da se vide najvrednija dela initimističkog prosedea s obizrom na to da su pored slika iz GMS i Spomen zbirke Pavla Beljanskog izloženi i radovi koji se čuvaju u Galeriji SANU, Kući legata, kao i privatnim kolekcijama.

N. Popov

Atmosfera spokojstva i tišine

– Francuska umetnost ka kojoj su se okretali srpski intimisti bila je prijatna i nežna i odgovarala je ukusu beogradskog građanskog sloja. Upravo ovo slikarstvo srpskih stvaralaca prožeto atmosferom spokojstva i tišine, tematski određeno gradskim pejzažom, mrtvom prirodom, enterijerom i figurom u njemu, predstavljalo je zaklon od pritisaka sredine, jedan oblik bekstva u sopstvenu sobu koja čuva od neizvesnosti spoljašnjeg sveta – navodi Dijana Metlić.

– Lagano napuštajući odaje u kojima su ostavili tragove svoje egzistencije, opterećeni mislima da nisu uspeli da prikažu one aspekte života što izgledaju nebitni i efemerni, a o kojima je najteže govoriti, intimisti su ovekovečili jedan „prolazni“ svet čije su najfinije niti utkali u svoja dela, predajući nam ih nesebično kao čistu uspomenu, kao sliku koja samo njima pripada i koja se (inače) ne poklanja nikom.