Izveštaj selektora 64. Pozorja: Pobuna – ženski rod
NOVI SAD: Kao najveću vrednost protekle sezone izdvajam niz pozorišnih ostvarenja koja, bez obzira na međusobne estetičke, poetičke ili ideološke razlike, odlikuje zajednička osobina: autentičan i istraživački pristup problematici ženske emancipacije, zapazio je dramaturg i teatrolog Svetislav Jovanov, kao selektor Sterijinog pozorja, čiji će festival tradicionalno biti održan krajem maja i početkom juna.
Reč je o, dodao je, predstavama u kojima pobuna zanemarenog, potisnutog i/ ili porobljenog ženskog identiteta, žene kao Drugog – postaje šifra borbe za društvene, moralne i civilizacijske promene.
„Petrijin venac“, prema romanu Dragoslava Mihailovića, dramatizacija Mila Mašović-Nikolić, režija Boban Skerlić, Atelje 212; „Zla žena“ Jovan Sterija Popović, režija Iva Milošević, Narodno pozorište/ Narodno kazalište/ Népszínház Subotica; „Neustrašive – kao i sve slobodne devojke“ Tanja Šljivar, režija Salome Dastmalhi, Dojčes teatar Berlin; „Karolina Nojber“ Nebojša Romčević, adaptacija i režija Kokan Mladenović, Narodno pozorište Republike Srpske Banja Luka; „Hasanaginica“, po motivima drame Ljubomira Simovića, režija Andraš Urban, Novosadsko pozorište/; „Kozocid“ tekst i režija Vida Ognjenović, Gradsko pozorište Podgorica; „M.I.R.A.“ – koncept, režija i dizajn scene Andraš Urban, Bitef teatar; „Bolivud“, tekst i režija Maja Pelević, muzika Anja Đorđević, Narodno pozorište Beograd; spisak je predstava izabranih u glavnu, takmičarsku selekciju Sterijinog pozorja, koja se temelji na scenskim izvedbama domaćeg dramskog teksta.
Svetislav Jovanov je na jučerašnjoj konferenciji za medije napomenuo da je do zajedničkog imenitelja svog izbora, imenovanog sloganom „Pobuna – ženski rod“, došao spontano, bez prethodnog koncepta. U sezoni u kojoj je odgledao 52 predstave, 36 je činila praizvedba domaćeg dramskog teksta.
Imao sam priliku i privilegiju da svedočim jednoj tematski intrigantnoj, estetski protivrečnoj, društveno provokativnoj i, u krajnjoj liniji, natprosečnoj pozorišnoj sezoni, ocenio je aktuelni selektor Sterijinog pozorja.
Premda je, dodao je, značaj orijentacije na savremeni domaći dramski tekst neretko relativizovan neutemeljenim scenskim tumačenjima, produkcijskim teškoćama, ili nedostatkom pouzdanih merila u odabiru tekstova, dominacija domaćeg teksta u protekloj sezoni ima najmanje dve pozitivne posledice.
Najpre, to je raznolikost koja se ogleda i u zastupljenosti komada značajnih autorki i autora svih generacija – od Vide Ognjenović, Ljubomira Simovića i Dušana Kovačevića, preko Nebojše Romčevića, Biljane Srbljanović i Milene Marković, do Jelene Mijović, Maje Pelević i Tanje Šljivar, kazao je selektor.
Selektor Sterijinog pozorja posebno je apostrofirao žaljenje zbog izostanka predstava po tekstu Tijane Grumić, koja je imala veoma produktivnu sezonu.
Neuspešno okončana uprizorenja njenog surovo introspektivnog, simbolički slojevitog i modernom senzibilitetu okrenutog prosedea, svedoče ako ne o krizi domaćih rediteljskih metoda, ono svakako o njihovom ozbiljnom razmimoilaženju s vitalnim stremljenjima naše savremene drame, zaključio je Svetislav Jovanov.
Upravo iz ovih razloga - aktuelnih produkcijskih i repertoarskih prilika i uspešnijeg zastupljenosti naših dramskih autora u inostranstvu – Jovanov se odluči da proširi bazu međunarodnog programa „Krugovi“, uzmajući u obzir širi, evropski kontekst.
„Kiklop“, prema romanu Ranka Marinkovića, autor adaptacije i reditelj Saša Anočić, Gradsko dramsko kazalište „Gavela”, Zagreb; „Itaka“, prema Homerovoj Odiseji, pisci Peter Zavada i Armin Sabo-Sekelji, režija Krista Sekelji, Pozorište „Katona Jožef” Budimpešta; „Kuća lutaka. Lečenje“, pisac Magda Fertač, reditelj Jendžej Pjaskovski, Teatr Rozmaitości, Varšava; predstave su koje će publika Sterijinog pozorja videti u međunarodnoj selekciji programa „Krugovi“, posebno preporučen za gledanje.
Igor Burić