Velika povelja Brankovog kola Kseniji Maricki Gađanski

Ovu nagradu Brankovo kolo dodeljuje „za nadahnuti doprinos lepoti i moći poezije, stvaralačku radost i ljubav prema pesnicima i ljudima na tragu božanskoga dara Branka Radičevića“. Ksenija Maricki Gađanski je sa svojim suprugom, uglednim srpskim pesnikom Ivanom Gađanskim (1937-2012) godinama davala veliku podršku i učestvovala u razvoju Brankovog kola, zasnivanju međunarodne književne nagrade „Branko Radičević“, kao pokretanju Filozofskog simpozijuma koji na Brankovom kolu traje više od četvrt veka.

Ksenija Maricki Gađanski (Martinci, 1939), završila je Karlovačku gimnaziju, a zatim Filozofski fakultet (Grupa za klasične nauke) u Beogradu 1962, na kome je magistrirala 1964 i doktorirala 1972. Bila je na naučnom usavršavanju na Filozofskom fakultetu u Atini i Kolumbija univerzitetu u Njujorku. Objavila je desetak značajnih knjiga i više stotina naučnih radova. Glavni je urednik Zbornika za klasične studije Matice srpske i publikacije Antičkog društva “Antika i savremeni svet”.

„Vrunski helenist, Ksenija Maricki Gađanski, svoj glas kao klasični filolog, duguje činjenici da njen pristup antičkim grčkim tekstovima dolazi iz optike živog osećanja književnosti, proisteklog iz njenog dubokog poznavanja i kontakta sa književnim delima našega doba. Ona nije samo profesor klasičnih nauka, već helenist u dijahronom značenju toga termina, istraživač i tumač koji grčku književnost, od antike do danas, s naročitom produbljenošću, čita kao neraskidivu celinu. Istovremeno, ona je ličnost koja sagledava književna dela, antička i moderna, ne samo u njihovom uskom umetničkom okviru nego i u širim društvenim i istorijskim zbivanjima“ – naveo je Naso Vajena, grčki pesnik i profesor, dobitnik nagrade „Branko Radičević“.

Počasni je član grčkog naučnog i književnog društva Parnasos u Atini, koje je posle Atinskog univerziteta, najstarija kulturna institucija u Grčkoj, kao i više stručnih i naučnih udruženja u zemlji i inostranstvu. Dobitnik je više domaćih i inostranih nagrada, među kojima i grčki orden „Zlatni krst“, koji je kao red plemenitih dela Grčke ustanovljen 1948. i dodeljuje se samo uspešnim ženama, Grkinjama i strankinjama. Zajedno sa suprugom Ivanom prevela je mnoge grčke pesnike na srpski jezik.

„Velika povelja Brankovog kola“ svečano će biti uručena Kseniji Maricki Gađanski u Spomen-biblioteci najstarije srpske, čuvene Karlovačke gimnazije, na Radičevićev 195. rođendan, a na „Prolećnim Brankovim danima 2019“, koji će trajati od 15. do 28. marta u Sremskim Karlovcima i Novom Sadu.

N. P.