JEZIKOMANIJA: Književno i kolokvijalno
Nazivi stanovnika mesta ili oblasti (etnici) u srpskom jeziku se stvaraju na dva načina.
I to u zavisnosti da li je toponim južno ili severno od Save i Dunava. Tako se stanovnici Pančeva nazivaju Pančevci (Pančevke), a Kraljeva (sa istim brojem slova i slogovnim i slovnim sklopom) – Kraljevčanin (ili Kraljevčanka).
Postoji i „pravilo izuzetaka” – da se stanovnici nekog mesta (ili kraja) zovu onako kako to oni žele, a ne kako to gramatika ili pravopis nalažu.
Primeri za to su etnici Niša. Književni oblici Niševljanin i Niševljanka odavno su se povukli ispred kolokvijalnog Nišlija i Nišlijka.
Stanovnici Valjeva su Valjevci i Valjevke, a ne Valjevčani kako bi trebalo.
Iako možda zvuči smešno, zbog istoimenog naziva za šporet na drva, stanovnici Smedereva su Smederevci i Smederevke, a ne Smederevljani.
Stanovnici Bora su Borani i Boranke, a ne Borci. U Ljigu ne žive Ljigavci i Ljigani već Ljižani.
Stanovnici Požege su Požežani i Požežanke, a u Prištini ne živi Prištinac i Prištinka već Prištevac i Prištevka. U Vršcu su Vrščani, u Ćićevu Ćićevčani, Ubljanin, Kostoljanin, Bugojanac i Bugojanka, Kanjižanin i Kanjižanka… U mestu Goražde žive Goraždanin i Goraždanka.
U sledećoj Jezikomaniji očekujte nastavak priče o etnicima.
N. Mirković
