Izložba u BMS: Dejan Medaković - 100 godina od rođenja

Postavka, koju čini izbor dela Dejana Medakovića, kao i izbor literature o njemu, može da se pogleda od 1. do 30. juna, u javnom katalogu Biblioteke i na njenom veb-sajtu www.bms.rs.

Autor izložbe je Mirko Dimić, urednik Selimir Radulović.

Rođen je Zagrebu, od oca Đorđa Medakovića, ekonomiste i majke Anastasije, domaćice. Deda po ocu dr Bogdan Medaković, bio je vođa Srba u Hrvatskoj za vreme Austrougarske monarhije, predsednik Hrvatsko-srpske koalicije i predsednik Hrvatskog sabora 1908–1918. Pradeda Danilo Medaković bio je u službi kneza Miloša i kneza Mihaila, a pradedin mlađi brat bio je Njegošev sekretar i sekretar knjaza Danila nakon čega je postao državni sekretar Crne Gore i prvi necrnogorac, koji je dobio titulu vojvode. Umro je u Beogradu i čitav imetak zaveštao beogradskoj sirotinji. Beogradsko naselje Medaković dobilo je po njemu ime. Čitava loza Medakovića potiče iz sela Medak u Lici. I prezime po majčinoj liniji (Rajići) takođe ima plemenite krvi – loza je pripadala austrijskom vojnom plemstvu Lonje. 

Osnovnu školu završio je u Zagrebu, nižu gimnaziju pohađao u Sen Galenu u Švajcarskoj i kod franjevaca u Badiju na ostrvu Korčuli. Višu klasičnu gimnaziju završio je u Sremskim Karlovcima (1937–1941) gde je, ispostaviće se, pripadao izuzetno bitnoj i značajnoj generaciji budućih srpskih intelektualaca i stvaralaca. Za vreme rata živeo je u Beogradu, 1942. godine priključuje se Muzeju kneza Pavla (današnji Narodni muzej) kao asistent. Od te godine do 1952. službuje u Muzeju grada Beograda, u Ministarstvu za nauku i kulturu FNRJ, odnosno u Savetu za nauku i kulturu FNRJ, i Saveznom zavodu za zaštitu spomenika kulture, Istorijskom institutu SANU (1952–1954)

Nakon završenog Filozofskog fakulteta u Beogradu (1949), odbranio je doktorsku tezu Grafika srpskih štampanih knjiga XV–XVII veka (1954), kada je izabran za asistenta na Filozofskom fakultetu u Beogradu, na Odseku za istoriju umetnosti. Docent postaje na istom fakultetu 1957. godine, a zatim vanredni (1962) i redovni profesor (1967). Na Filozofskom fakultetu vršio je razne dužnosti: bio je upravnik Odeljenja, predsednik Saveta, predstavnik Fakulteta u Univerzitetskom savetu, a u školskoj 1971/72. i 1972/73. godini bio je i dekan ove ustanove.

Izabran je za dopisnog člana SANU (1972), za redovnog člana (1981), za predsednika SANU (1999). Od 1981. do 1985. bio je sekretar Odeljenja istorijskih nauku SANU, a 1985. izabran je za generalnog sekretara SANU. Tu dužnost vršio je do 1994. godine. U tri mandata biran je za predsednika Skupštine Vukove zadužbine.

Dejan Medaković je dobitnik brojnih nagrada, plaketa, povelja i zahvalnica. Godine 1981. dobio je Prosvetinu nagradu za književnost, istoriju i filozofiju, a 1987. austrijsku nagradu „Anton Gindely-Preiss”. Slede: Sedmojulska nagrada Srbije (1989), Gerderova nagrada (1990), Oktobarska nagrada Beograda za Efemeris I (1990), Nagrada za životno delo Zadužbine „Jakov Ignjatović” za Efemeris II (1991) i Nagrada Beogradskog izdavačko-grafičkog zavoda za Efemeris III (1992). Godine 1994. dobio je „Izvanredni zlatni beočug” Beograda i Narodne biblioteke za najčitaniju knjigu u Srbiji. Odlikovan je od Svetog arhijerejskog sinoda Ordenom Sv. Save I stepena. Dobitnik je i Nagrade „Kruna despota Stefana Lazarevića” i „Zlatnog prstena despota Stefana Lazarevića”. Pored niza studija i priloga iz struke, Medaković je objavio i knjige: Beograd u starim gravirima, 1950; Grafika srpskih štampanih knjiga XV–XVII veka, 1958; Srpski slikari XVII–XX veka, 1968; Putevi srpskog baroka, 1971; Tragom srpskog baroka, 1976; Manastir Savina, 1976; Hilandar, 1978 (sa D. Bogdanovićem i B.J.Đurićem, koja je štampana na nemačkom, engleskom, francuskom i japanskom jeziku); Srpska umetnost u XVIII veku, 1980; Srpska umetnost u XIX veku, 1981; Sentandreja, 1982 (sa D. Davidovim);  Svedočenja, 1984; Istraživači srpskih starina, 1985; Letopis Srba u Trstu, 1987 (sa Đ. Miloševićem); Barok kod Srba, 1988; Kosovski boj u likovnim umetnostima, 1989; Serbisher Barock, 1991; Traženje dobra, 1995; Srbi u Beču, 1999. (takođe i na nemačkom); Otkrivanje Hilandara, 2001; Izabrane srpske teme I 1996, II 2001, III 2002, IV 2005, V 2006, i VI 2007.

Posle njegove smrti, veliki broj ličnih knjiga, rukopisa i pisama poklonjen je čeonim srpskim institucijama SANU i Matici srpskoj. Formirano je više legata, između ostalog u Biblioteci Matice srpske i Ogranku Gradske biblioteke u Sremskim Karlovcima „Branko Radičević“. U njegovu čast uspostavljena je Nagrada „Dejan Medaković” 2008. godine.