Izložba četvoro umetnika iz kolekcije Pavla Beljanskog
U Spomen-zbirci Pavla Beljanskog u četvrtak u 20 časova biće otvorena nova izložba nazvana “Peštanski đaci” kojom će biti obeležen i datum rođenja ovog istaknutog kolekcionara, darodavca i diplomate.
Postavka će predstaviti četvoro značajnih umetnika Petra Dobrovića, Zoru Petrović, Ivana Radovića i Ivana Tabakovića, čija se dela nalaze u kolekciji Beljanskog. Izložbu će otvoriti Klara Sentđerđi, direktorka Odeljenja za kulturu Ambasade Mađarske Kolegijum Hungarikum.
Ovih četvoro umetnika rođeni su na samom kraju 19. veka u južnim županijama tadašnje Mađarske, tj. unutar granica Austrougarske monarhije. Građanski porodični status i znanje mađarskog jezika su neki od faktora koji su ih usmerili ka Akademiji lepih umetnosti u Budimpešti, koja je u prvim decenijama 20. veka privukla veliki broj mladih umetnika iz mađarske i šireg regiona nudeći solidnu osnovu za dalje usavršavanje u najznačajnijim umetničkim centrima, poput Minhena i Pariza.
Autorka izložbe i stručnog teksta u katalogu Marta Đarmati, kustioskinja Spomen-zbirke je istraživala u arhivama umetničkih fakulteta u Budimpešti (Arhivu i biblioteci Mađarskog fakulteta likovnih umetnosti i Arhivu Umetničkog fakulteta Moholi Nađ u Budimpešti) kako bi došla do novih otkrića vezanih za rani period školovanja četiri umetnika. Postavku čini izbor od sedamnaest slika i crteža iz fonda Spomen-zbirke, a na dokumentarnim panoima će biti predstavljeno na koji su način umetnici iz kolekcije Pavla Beljanskog usvojili uticaje klasičnog umetničkog obrazovanja i novih ideja modernog doba. Po rečima autorke, ovaj projekat pruža mogućnost komparativnog sagledavanja ne samo umetničkog sazrevanja četvoro umetnika, nego i povezivanje njihovih dela sa evropskim kontekstom i istovremeno predstavlja odabrana poglavlja iz prošlosti, prikazujući kulturne tokove s početka 20. veka u regionu, ali i evropskoj istoriji umetnosti. Na taj način povezuje se i na teme programskih lukova „Tvrđava mira“ i „Dunavsko more“ Fondacije „Novi Sad 2021 – Evropska prestonica kulture“, aktuelnih u periodu trajanja izložbe.
Izložbu, koja će biti otvorena do 23. avgusta pratiće i tematska predavanja. Već sledećeg četvrtka, 25.juna od 19 sati autorka Marta Đarmati govoriće o istorijatu Akademije lepih umetnosti u Budimpešti, njenim najznačajnijim profesorima i studentima, kao i uticaju pripadnika Umetničke kolonije u Nađbanji i drugih fenomena mađarske avangarde na reforme u školovanju mladih umetnika u mađarskoj prestonici u prvim decenijama 20. veka.
N. Popov