Dva veka pesničkog nadahnuća
BRANKA RADIČEVIĆA PAMTI I PRESTONICA AUSTRIJE Dvesta godina od ROĐENJA velikana biće obeleženo u njegovim Karlovcima ali i Beču
Dva veka od rođenja Branka Radičevića osim u Sremskim Karlovcima, mestu njegovog školovanja i večnog počivališta, biće obeležena i u Beču, gde je jedan od najplodnijih pesnika romantizma studirao i prerano završio ovozemaljaski život.
Zahvaljujući Austrijsko-srpskom kulturnom društvu „Vilhelmina Mina Karadžić“ na čelu sa osnivačem tog društva Svetlanom Matić, a u saradnji sa ambasadorom Srbije u Beču Markom Blagojevićem u prostorijama ambasade 26. septembra, Barbara Stanković, Jovana Banjanin i Danilo Jovanović predvođeni profesorkom Karlovačke gimnazije dr Jelenom Ratkov Kvočka izvešće kolažni šezdestominutni program o životu, radu, poeziji i muzici nastaloj na bazi Brankovih stihova, pod nazivom „Ljubitelji poezije i Branko Radičević“.
Po rečima Svetlane Matić, društvo koje vodi je odlučilo da jubilej obeleži dostojanstveno i na najvišem nivou, onako kako to Branko zaslužuje.
Gostovanje Karlovčana povodom 200 godina od rođenja Branka Radičevića u Beču rezultat je lane uspostavljene saradnje karlovačkog Edukacionog centra „Karom“ i ASKD „Vilhelmina Mina Karadžić“. U julu prošle godine u kući koja je poznata kao kuća u kojoj je stanovao Branko Radičević u Karlovcima otvorena autorska izložba Svetlane Matić posvećena Mini Karadžić, koju je dizajnirao Dušan Borisavljević.
- Ove godine se navršava pet godina od osnivanja ASKD „Vilhelmina Mina Karadžić“ i taj mali jubilej proslavljamo cele godine, kroz različite kulturne manifestacije - kaže Svetlana Matić. - Društvo je osnovano sa ciljem da gradi mostove prijateljstva i kulture između Srba i Austrijanaca, kao što su to činili Vuk i Mina Karadžić. Proučavala sam tri godine život i delo Vilhelmine Mine Karadžić i objavila knjigu na srpskom i nemačkom „Pevam danju, pevam noću/Pisma Mini Karadžić“ koju sam, takođe promovisala i u Sremskim Karlovcima. S obzirom na to da je Mina Karadžić nepravedno skrajnuta sa kulturne i književne scene Srbije, a ostavila je veliki trag iza sebe, zadužila nas je kao narod da o njenim delima govorimo i pišemo. Zato sam došla na ideju da osnujem društvo koje nosi njeno ime. Društvo je postavilo spomen-ploču u trećem bečkom okrugu, na jednoj od zgrada, gde je Mina živela. Spomen-ploča se nalazi pored spomenika Vuka Karadžića. Osnovali smo biblioteku sa njenim imenom, koja se nalazi u Zajednici srpskih klubova sa fondom oko 4.500 knjiga. Ustanovili smo nagradu „Mina Karadžić“ za vrhunska ostvarenja u oblasti kulturnih delatnosti, koja se dodeljuje svakog 12. jula, simbolično na Minin rođendan.
Bečki tragovi Srba
Neumorni istraživač i pregalac na polju očuvanja nacionalnog identiteta Srba u dijaspori, profesorka i književnica, Svetlana Matić, koja živi i radi u Beču, priprema novu knjigu.
- S obzirom da je Beč danas veliki centar srpstva u dijaspori i glavni grad iseljenih Srba, dr Marko Lopušina i ja pripremamo za Sajam knjiga u Beogradu, u izdanju IK „Prometej“ iz Novog Sada, knjigu „Bečki tragovi Srba“. Naša istraživanja pokazala su da, u glavnom gradu Austrije, danas postoji najmanje pedeset srpskih mesta sa punim adresama, za koje naša i austrijska javnost treba da zna i treba da ih posećuje.
ASKD „Vilhelmina Mina Karadžić“, kako kaže Svetlana Matić, kroz kulturnu razmenu, želi da još dublje poveže Sremske Karlovce i Beč, koji osim Branka Radičevića, liričara i jednog od najdoslednijih Vukovih sledbenika u reformi srpskog jezika i pravopisa, koji se dosledno zalagao za uvođenje narodnog govornog jezika u književnost i zaslužan za sprovođenje i afirmaciju Vukove jezičke i kulturne reforme, ali i simpatija vukove ćerke Mine Karadžić, imaju još puno poveznica.
- Beč je nezaobilazan grad, kad je reč o srpstvu, jer je, po broju Srba koji danas u njemu žive, najveći grad srpskog rasejanja. Nijedna znamenita ličnost iz naše prošlosti, nije zaobišla kosmopolitski Beč, kada je reč o školovanju, štampanju književnih dela i usavršavanju.
Srpska udruženja, klubovi i kulturno-umetničkih društava, nastoje da očuvaju srpski jezik i bogatu kulturnu baštinu. Trenutno je direktor bečke opere Bogdan Roščić, rođeni Beograđanin. Borba za bolji položaj srpske zajednice u Austriji je strateški važno pitanje i danas – napominje Svetlana Matić uz podsećanje da Srbi u Austriji postoje pet vekova i predstavljaju deo istorije i kulture ove države.
Zorica Milosavljević