Opera „Turandot” naizmenično u Narodnom pozorištu u Beogradu i Madlenijanumu

Ova „neobična mešavina tragedije, groteskne komedije i bajke, koja objedinjuje stilske karakteristike kompozitorovih ranijih dela i tada savremenog muzičkog jezika“, pripremljena je za scene Narodnog pozorišta u Beogradu i Opere i teatra Madlenijanum, kao četvrta ambiciozna koprodukcija naše dve renomirane umetničke kuće.

Italijansko-srpski autorski tim u sprezi iskustva i mladosti, predvođen sigurnim dirigentskim vođstvom Stefana Romanija, s inovativnom umetničkom idejom mladog, operski školovanog reditelja Marija Pavla del Monaka, usklađenom s monumentalnom, dosta statičnom i mračnom ali i „hladnom“ scenografijom i kostimima Vilijama Orlandija, te efektnim svetlosnim dizajnom Austrijanca Volfganga fon Cubeka i našeg Srđana Jovanovića, inscenirao je drevnu priču iz kineske prošlosti u preovlađujućim tamnim bojama, tako da su osim protagonista, svi ostali, opremljeni neobičnim maskama (horisti i statisti), odeveni u crno. Ne bez ponosa sećamo se i i uspele novosadske postavke Pučinijevog remek-dela iz 1982, u tada novosagrađenom Srpskom narodnom pozorištu, oblikovane po svim standardima savremenog muzičkog teatra, a ima verovatno i onih koji pamte i dve i po decenije stariju produkciju na nekadašnjoj novosadskoj sceni. I tada je, kao i u ovim najnovijim predstavama posle četiri decenije, primat za veoma dobro izvođenje pripao muzičkoj realizaciji, sada pod angažovanim vođstvom podsticajnog italijanskog maestra, koji je spremno i dejstveno usmeravao tečni, na momente i vrlo uzbudljivi muzički tok zbivanja, kom su posebno doprineli vrlo dobar hor (rad Đorđa Stankovića) i egzotično instrumentiran, moćan, premda u uslovima malog „podbinskog“ prostora, ponekad i preglasan orkestar.

Tumačenje lika, kako se uvek naglašava i očekuje, okrutne, naizgled bezosećajne i neosvojive naslovne junakinje, koje je u obe premijerne podele povereno Jasmini Trumbetaš Petrovič, bilo je upečatljivo i pored njenog, ipak (i još uvek) ne pravog dramskog soprana. Bez uobičajene oštrine i prodornosti, pa čak i „sirovosti“ emisije tona i onog poznatog metalnog sjaja, ona je i svojim smirenim vladarskim držanjem, ali i uočljivom umetničkom snagom i ekspresivnošću donela jednu humaniju, osetljiviju, manje nadmenu i surovu, pa stoga i duhovniju verziju jedne od najzahtevnijih ženskih solističkih rola cele romantičarske operske literature. Tako je i uloga tatarskog princa Kalafa u interpretaciji strastvenog, tehnički i pevački besprekornog, u pravom smislu raskošnog tenora svetske karijere Rozarija La Spine, prekrasne boje glasa i snažno-širokog volumena, bila još uverljivija u silnoj osvajačkoj odlučnosti i nepokolebljivosti namere i nastupa, istakavši se i kao najimpresivnije ostvarenje večeri.

Nedelju dana kasnije, u Madlenijanumu, u u celini kompaktnijoj, čini se i kompatibilnijoj i komunikativnojoj predstavi i kada je u pitanju odnos između protagonista i odziv publike, briljirao je u punoj i potpuno izgarajućoj pevačko – glumačkoj kreaciji iste role, perfektan, intonativno i dikcijski kao i uvek pouzdan i scenski pokretljiviji, prvak Beogradske opere Janko Sinadinović. Treću po značaju partiju u operi „Turandot“, nežne i verne robinje Liu, kao senzibilni i svetli lirski kontrast opštoj sumornoj atmosferi dela, donela je svojom specifičnom osećajnošću i delikatnim dinamičkim nijansama Snežana Savičić Sekulić. Premda ne i potpuno ujednačeno u prvoj, ponešto „niskoj“ ariji, s tek dodirnutim visokim tonovima, drugom, predsmrtnom, osvojila je i izazvala odobravanje i one najzahtevnije publike.

Na drugoj premijeri, sigurnošću, čistom intonacijom, kao i toplinom i unesenošću predavanja, u celini je plenila Sofija Pižurica, izgledom i pojavom, kao i Savičićeva, i vizuelno odlično odgovarajući zamišljenom, pravom „pučinijevskom“ poetičnom ženskom liku. Dubok utisak ostavio je naš najveći bas Ivan Tomašev svojom tragičnom emotivnošću kojom je obojio predstavljanje svrgnutog tatarskog kralja Timura, a odobravanje auditorijuma izazvao je i Dragoljub Bajić svojim pevački intenzivnijim tumačenjem iste uloge u Narodnom pozorištu.

Koliko je bitno za oživljavanje radnje višekratno učešće scenski i vokalno izuzetno pokretljivog trija ministara, Pinga, Ponga i Panga (baritona i dvojice tenora) pokazali su izvanredni Vladimir Andrić, Darko Đorđević i Stefan Živanović u prvoj predstavi, pođednako i Ljubodrag Begović, Mladen Prodan i Siniša Radin, u drugoj. Lepotom svog baršunastog baritona zasijao je u svom kratkom nastupu Milan Obradović kao mandarin, a zapažen je bio i doprinos najmlađeg soliste Ermina Aščerića (nedavnog dobitnika gran-prija na takmičenju „Vera Kovač Vitkai“ u Novom Sadu), kao visoko dostojanstvenog kineskog cara Altouma, koji je svoj divan lirski tenor bojom i izgovorom uspešno prilagodio ovoj „najstarijoj“ ličnosti u operi.

Posebno značenje u novoj produkciji opere „Turandot“ dobio je po rediteljskoj zamisli i slobodno uvedeni, somnambulsko-histerični lik Duše princeze Lou-Ling, koji je zamišljen kao alter-ego, drugo lice Turandot, a to je i srž originalnog viđenja Marija Pavla del Monaka. Ipak, čini se da je njeno stalno prisustvo, uprkos briljantnoj, u svakoj mimici, pokretu i gestu virtuoznoj igri balerine Milice Jević Drndarević (koreografija Miloša Kecmana) koja se dosledno „sudarala“ sa svakim protagonistom, „napadajući“ ga sa svih strana, bilo prenaglašeno, pa tako, po našem mišljenju i ne u potpunosti obrazloženo i opravdano.

Naizmenična naredna izvođenja ove grandiozne i veoma prijemčive i atraktivne opere s novim solistima, sa zanimanjem se očekuju već 21 i 26 januara.

        Marija Adamov