Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture na Novosadskom sajmu
Poslednjeg dana programa “Seobe duša” Fondacije “Novi Sad Evropska prestonica kulture 2022”, u okviru Međunarodnog sajma knjiga na Novosadskom sajmu, predstavljena su nova izdanja Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture - monografija “Prvih 70 godina” i časopsis “Građa”.
Monografiju “Prvih 70 godina” Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture predstavila je istoričarka umetnosti Katarina Dobrić. Reč je o izdanju koje broji 411 strana i preko 580 fotografija i grafičkih priloga, a sadrži sedam celina u kojima je obrađeno sedam decenija postojanja i rada Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, smeštenog u podgrađu Petrovaradinske tvrđave. Urednik izdanja je Zoran Vapa, a tekstove su pisali Katarina Dobrić i novinar, urednik Kulturne rubrike “Dnevnika”, Miroslav Stajić.
– Iza ovog izdanja je veliki istraživački rad, koji je pažljivo dokumentovan i obrađen za monografsko izdanje o kući koja sedam decenija ima misiju evaluacije, valorizacije i zaštite kulturnih dobara svih naroda Vojvodine – rekla je Katarina Dobrić. – Osnovni tekst je podeljen po decenijama, a vođen velikim konzervatorskim radovima i malim zanimljivim pričama.
Prvi deo knjige bavi se utemeljenjem unutrašnje organizacije Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture i opremanjem konzervatorskih radionica. U drugoj deceniji počeo je rast i prepoznatljivost institucije i sve veći obim posla. Arača, Bođani, Sremski Karlovci, samo su neki toponimi sve veće grupe zaštićenih spomenika kulture u Vojvodini tokom treće decenije rada Zavoda, a u četvrtoj je kao najvažnija istaknuta uloga u obnovi crnogorskih manastira.
Peta decenija Zavoda za zaštitu spomenika kulture Vojvodine obeležena je revitalizacijom fruškogorskih manastira i većim obimom rada u Sremskim Karlovcima, kao i proširenjem delatnosti na dobra Srpske pravoslavne crkve u Rumuniji i republikama bivše Jugoslavije. Angažman posle požara na Hilandaru glavna je tema šestog poglavlja i decnije rada zavoda, a u sedmoj se ističe realizacija sve više međunarodnih projekata, u Hrvatskoj, Mađarskoj, Rumuniji...
Istoričar umetnosti - konzervator Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Bogdan Janjušević je na Novosadskom sajmu predstavio Časopis za proučavanje spomenika kulture Vojvodine “Građa”. Godišnje izdanje iz 2021. po rubrikama posvećenim arheologiji, istoriji, arhitekturi, etnologiji i mnogim drugim disciplinama, za sadržaj ima brojne priloge stručnjaka, među kojima su izdvojeni tekstovi o zaštiti arheološkog nasleđa u 21. veku, srednjevekovnom naselju u okolini Oyaka, obnovi zvonika manastira Fruške gore, vojnoj arhitekturi Petrovaradinske tvrđave, istorijatu cementare u Beočinu... Janjušević je ovom prilikom pozvao i sve zainteresovane za saradnju na novom broju “Građe”, koji je u pripremi za izdanje 2022.
Kulturni predeo Bač sa okruženjem, koji bi uskoro mogao da bude proglašen svetskom baštinom, Dvorac Dunđerskih, slike Milana Konjovića i Save Šumanovića, izdvojeni su kao neki od najreprezentativnijih angažmana obrađenih i u monografiji.
Tekst i foto: I. Burić