Peto dopunjeno izdanje romana „Sudbine i komentari” Radoslava Petkovića
Petkovićev roman „Sudbine i komentari”, napisao je svojevremeno književni kritičar Tihomir Brajović, govori o univerzalnom problemu čovekove emancipacije ili prava da “svojoj sudbini”, odnosno fatumu – ovde prevashodno istorijskom – ’kaže ne’.
Duhovito i lucidno prikazujući stalno obnovljivi usud Istorije, Petkovićev roman je na izvestan način „neistoričan”: zamisao o cikličnom ponavljanju sudbine individua (ruski mornarički oficir srpskog porekla Pavel Volkov, istoričar Pavle Vuković, pa i sam grof Đorđe Branković) i zajednica u svojoj osnovi je „protivistorijska”, jednako kao i predstava o izbavljenju i bekstvu iz Istorije.
Dakle, poznato je, Rus srpskog porekla Pavel Volkov u doba Napoleonovih ratova kreće u tajnu misiju: da uhodi kolonizaciju Balkana i ispita mogućnost pomorskog osvajanja južnog Jadrana. Na tom putu srešće ženu u koju će se zaljubiti, upoznaće znamenite Srbe onoga vremena koji se okupljaju u Trstu i podržavaju srpski ustanak protiv Turaka, pa se njegova misija pretvara u nešto sasvim drugo i završava sasvim neočekivano. Vek i po kasnije istoričar Pavle Vuković naći će se usred nemira mađarske revolucije i sovjetske intervencije u Budimpešti, a njegova sudbina neobično će nalikovati sudbini Pavela Volkova, kao donekle i sudbini nesrećnog srpskog despota Đorđa Brankovića...
U dodatku romana koji je ovenčan Nagradom „Meša Selimović“, Ninovom, Borbinom i nagradom „Radija B92“ za roman godine, koji se prvi put objavljuje u ovom izdanju “Lagune”, Volkov se upoznaje sa još nekim sudbinama i tajanstvenim likovima, koji će imati prilike da sretnu i fatalnu gospođu Riznić...
- Iako sam smatrao da je roman ’Sudbina i komentari’ zaokružena priča, susret sa prevodiocima, večitim stražarima nad smislom, naterao me je na razmišljanje. Urednica italijanskog izdanja moje knjige poželela je, kako je to u ovoj zemlji uobičajeno, da promeni naslov. Ređale su se ideje – od susreta sa sudbinom do peska vremena. Moja prva reakcija bila je tipična nervoza čoveka koji je uveren da je njegov posao završen. Ipak, negde mi je iskrsla ideja da je moguće nastaviti tok istorije, igre moći, zavođenja i prevare. Tako je izronila mogućnost da Katarina Riznić još jednom postane fatalna: ne samo za jednog oficira već i za izvesnog, “plemenitog” Vilovskog. Istorija Evrope je i istorija znanja – zato junaci vrlo pažljivo tragaju za knjigama i otkrivaju ih. Nadam se da i čitaoci žele da se potrazi priključe - rekao je povodom izlaska dopunjenog izdanja poznatog romana pisac Radoslav Petković.
Đ. P.