Sve više posla u građevinarstvu: Putevi i fabrike ispred stanogradnje
Nakon zastoja građevinske aktivnosti izazvane epidemijom koronavirusa, indeksi vrednosti izvedenih radova na teritoriji Republike Srbije od januara do juna ove godine ponovo beleže rast.
Kretanje građevinskih radova u prvih šest meseci u prvom polugodištu ove godine porasli su za 19,2 odsto u stalnim cenama, u poređenju sa istim periodom prethodne godine.
Posmatrano prema vrsti građevina, vrednost izvedenih radova na zgradama povećana je za 15,1 osto, a na ostalim građevinama (saobraćajnice, cevovodi, složene industrijske građevine…) za 21,6 odsto, saopštio je Republički zavod za statistiku u izveštaju „Trenovi 2“. Vrednost izvedenih radova, navodi Zavod, uključuje: vrednost rada, ugrađenog materijala i gotovih proizvoda za ugradnju, utrošene energente i ostale troškove u vezi sa izvođenjem radova na građevini.
U vrednost nisu uključeni troškovi radova podizvođača, kupovina zemljišta, koštanje projektovanja, nadzora i PDV-a. Prema Klasifikaciji građevina, koja se primenjuje od 2004. godine, a koja je u potpunosti usaglašena sa klasifikacijom Evrostata, građevine se klasifikuju na zgrade i ostale građevine. Vrednost na zgradama obuhvata vrednost izvedenih radova na stambenim i nestambenim zgradama. Ostale građevine, pored saobraćajne infrastrukture (putevi, železničke pruge, mostovi i slično), obuhvataju i izvedene radove na cevovodima, složenim industrijskim građevinama i ostalim građevinama (npr. građevine za sport).
U drugom kvartalu 2021. godine vrednost izvedenih radova na teritoriji Republike Srbije porasla je za 28,1odsto u odnosu na isti kvartal prethodne godine u tekućim cenama, dok u stalnim cenama taj rast iznosi 18,1odsto. Posmatrano prema strukturi izvedenih radova, vrednost radova na zgradama povećana je za 9,6 odsto, dok je vrednost radova na ostalim građevinama porasla za 22,9 odsto.
Posmatrano prema regionima, najveća stopa rasta u drugom kvartalu 2021, u odnosu na isti period 2020. godine, zabeležena je u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije i iznosi 71,3 odsto u stalnim cenama. Na povećanje vrednosti izvedenih radova najviše su uticali radovi izvedeni na izgradnji saobraćajnica (deonice Pojate–Preljina i Preljina–Požega) i na stambenim zgradama širom regiona. U Beogradskom regionu je građevinska aktivnost povećana 25,7odsto. U toku je realizacija velikog broja stambenih i poslovnih projekata na teritoriji celog Beograda. Pored toga, značajni radovi su izvođeni na izgradnji pruge Beograd – Stara Pazova, obilaznici oko Beograda i deponiji u Vinči.
Najmanja stopa rasta, svega jedan odsto, zabeležena je u Regionu Vojvodine. Najznačajniji radovi bili su izvođeni na Kovid bolnici u Novom Sadu, fabrikama u Pančevu i Zrenjaninu. Primetno je i blago povećanje vrednosti na građevinama saobraćajne infrastrukture, odnosno radova na izgradnji deonica Sremska Rača–Kuzmin (auto-put Beograd–Sarajevo).
Građevinske aktivnost opala je samo u Regionu Južne i Istočne Srbije, i to za 8,7odsto u stalnim cenama. Pad vrednosti u najvećoj meri prouzrokovan je smanjenjem građevinske aktivnosti na Magistralnom gasovodu (Turski tok), ali je povećana aktivnost na izgradnji stambenih zgrada i složenih industrijskih građevina.
U drugom kvartalu 2021. godine izdato je ukupno 6 484 dozvole. Najveći broj tih dozvola (5 223) odnosi se na izvođenje radova na zgradama, dok se ostatak odnosi na radove u vezi sa saobraćajnom infrastrukturom, cevovodima, složenim industrijskim građevinama...
Od ukupnog broja izdatih dozvola, u drugom kvartalu 49 odsto se odnosi na novogradnju, dok su ostale dozvole izdate za adaptaciju, sanaciju, rekonstrukciju i radove održavanja. Posmatrano po regionima, u prva dva kvartala 2021. godine najviše dozvola izdato je u Regionu Vojvodine (4.449), sledi Region Šumadije i Zapadne Srbije (3.849), zatim Region Južne i Istočne Srbije (1.811), dok je najmanji broj izdatih dozvola zabeležen u Beogradskom regionu (1.400).
Z. Delić