U osmoletkama smanjen broj đaka za individualni obrazovni plan

  U junu je, osim redovnog završnog ispita, bilo 1.430 različitih testova iz jednog predmeta, koji su bili odgovor na njihove raznolike potrebe i kapacitete u pogledu telesnih, motoričkih, čulnih ili intelektualnih smetnji odnosno života u socijalno nestimulativnoj sredini, govore nedavno objavljeni podaci iz baze upisa koju administrira Ministarstvo prosvete. Za 918 učenika (38,2 odsto), prilagođavani su samo uslovi (IOP 1): prostor, način zadavanja zadataka, asistencija tokom izrade i slično, dok su testovi bili isti. Za 1.430 malih maturanata koji su pratili nastavu po IOP-u 2 (59,4 odsto), školski timovi su kreirali završni ispit sa sniženim zahtevima.

Da li zbog složene papirologije ili dodatnog posla, registrovanih talenata, za koje takođe postoje individualni obrazovni planovi (IOP 3) budući da napreduju brže od svoje generacije, gotovo da nije bilo – od ukupno 68.504 osnovaca, samo 58 učenika (2,4 odsto), što je disproporcionalno sa podatkom Zavoda za vrednovanje obrazovanja i vaspitanja da je čak svaki sedmi svršeni osnovac bio nosilac Vukove diplome.

U odnosu na pol, od ukupnog broja učenika koji su pohađali nastavu po nekom od IOP-a, 61,7 odsto je bilo dečaka, a 38,3 odsto devojčica. Najviše takvih đaka pripada većinskoj populaciji koja je ispit polagala na srpskom jeziku (2.254 učenika, to jest 93,7 odsto od ukupnog broja IOP-ovaca). Među decom pripadnicima nacionalnih manjina bilo je 125 onih koji su testove radili na mađarskom jeziku, devet na slovačkom, pet na rumunskom, četiri na rusinskom, tri na hrvatskom i po dva učenika na albanskom, bugarskom i bosanskom. Analiza podataka pokazuje da je najveći procenat učenika sa IOP-om u Beogradu, što je očekivano s obzirom na veličinu tog okruga, dok takvih đaka minule školske godine nije bilo u Kosovskom, Pećkom i Prizrenskom okrugu. Kako navode iz resornog ministarstva, broj takve dece na nivou okruga ne korespondira nužno sa ukupnim brojem učenika po upravnim područjima, što se, između ostalog, može objasniti i razlikama u proceni potrebne podrške učenicima.

Prema navedenim kvantitativnim pokazateljima, zaključuju da su škole i 2019/2020. primenjivale smernice koje su bile sastavni deo Stručnog uputstva, što ukazuje na to da se postojeći mehanizmi podrške koriste, ali se ne zna da li je odgovoreno na potrebe svih učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, jer je u poređenju sa prethodnom godinom čak trostruko smanjen broj đaka koji nastavu pohađaju po sva tri IOP-a.

Završni ispit je obavezan za sve učenike u Republici Srbiji, pa tako i za đake sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, čime se obezbeđuje njihov ravnopravniji položaj u obrazovanju. U skladu sa sistemskim zakonom, oni imaju pravo na prilagođavanje uslova i sadržaja male mature. Na osnovu podataka o stepenu i vrsti poteškoća učenika, koje su prikupile školske uprave, osnovne škole primenile su različita rešenja, dok je Zavod unapređivanje kvaliteta obrazovanja prilagođavao i organizovao štampanje ispitnog materijala na Brajevom pismu i sa grafičkim preoblikovanjem, a za slabovide učenike, prema individualnim potrebama, štampani su testovi sa uvećanim formatom slova, simbola i slika prema. Na osnovu odgovarajuće zdravstvene i školske dokumentacije koja se odnosi na individualni obrazovni plan, postoji mogućnost da se neki učenici oslobode obaveze polaganja dela ispita ili ispita u celini, o čemu mišljenje donosi nadležna interresorna komisija koju imenuju organi lokalne uprave, navode u dokumentu.       

S. Milačić