Sremski Karlovci uoči obeležavanja velikog jubileja Srpske pravoslavne crkve

U prestonu dvoranu, u kojoj je 30. avgusta, odnosno 12. septembra 1920. godine u prisustvu prestolonaslednika  Aleksandra Karađorđevića, članova Kraljevske vlade, arhiepiskopa beogradskog i  mitropolita Srbije, a potonjeg patrijarha Dimitrija Pavlovića, mnogobrojnih visokih zvanica proglašeno ujedinjenje, unose se eksponati za izložbu o tom događaju koju priređuju Muzej grada Novog Sada, Arhiv Srpske pravoslavne crkve i Muzej Srpske pravoslavne crkve iz Beograda, kao i Bačka i Sremska eparhija. Zamisao je da svečana sala Dvora što je moguće više izgleda kao tog dana, otuda je u nju iz Beograda donet i postavljen, u međuvremenu restauriran, tron u kom je sedeo patrijarh Dimitrije, baldahin i nešto od predmeta i umetnina  koji su i za tu priliku pre stotinu godina bili doneti, poput krsta cara Dušana, te slika Paje Jovanovića iz karlovačke Saborne crkve.

Završne pripreme za obeležavanje tog važnog datuma sa Srpsku pravoslavnu crkvu, kojem će prisustvovati i državni vrh, a tim povodom biti održana i svečana sednica  Svetog arhijerejskog sabora SPC, odvijaju se pred očima episkopa sremskog Vasilija, domaćina tog velelepnog zdanja u Karlovcima.

- Pre sto godina ovde u Sremskim Karlovcima, kada se formirala i država Srba Hrvata i Slovenaca, crkva je shvatila da treba da se ujedini i izabere poglavara, što se i dogodilo – kaže vladika Vasilije. – Taj akt ujedinjenja Srpske pravoslavne crkve dogodio se ovde. Mislim da je današnji imperativ upravo taj fenomen ujedinjenja. Rasejani smo i danas kao pre sto godina, možda i više. Danas nas ima od Vankuvera do Novog Zelanda, širom Amerike, Evrope Australije, Afrike. U vremenu u kom  živimo priča se o deobama, seobama, rasejanju, a najmanje o zajedničarenju, ljubavi, praštanju. Zato sam zamolio njegovu svetost patrijarha srpskog Porfirija da u svom obraćanju sa  balokna Patrijaršijskog dvora pošalje poruku ujedinjenja, sjedinjenja, praštanja i ljubavi čitavom svetu. 

Osim svečane sale Patrijaršijskog dvora, koja će svojim izgledom podsećati na vreme kada je u njoj obavljen čin proglašenja ujedinjenja SPC, mnogo toga će još 14. i 15. maja u Karlovcima biti organizovano po ugledu na ondašnji protkol. U subotu, 14. maja oko 16 sati će, kao i 1920.godine, iz Beograda patrijarh na događaj u Karlovce doći vozom u pratnji određenog broja arhijereja. Njima će biti priređen svečani doček i litija do Saborne crkve gde će u 17 sati biti večernje bogosluženje.Sat kasnije u Dvoru će biti otvorena izložba kojom tri muzejske ustanove daju prilog obeležavanju 100-godišnjice ujedinjenja pokrajinskih crkava i vaspostavljanja Patrijaršije. 

U nedelju, kada će biti centralna proslava, u 9 sati počinje Sveta saborna arhijerejska Liturgija u hramu Svetog Nikolaja u toku koje će biti Priziv Svetog Duha za početak rada Svetog Arhijerejskog Sabora. Litrugijom će načalstvovati patrijarh srpski Porfirije. U 11. 30 časova predviđeno je  otvaranje Sabora SPC svečanom sednicom u prestonoj dvorani Patrijaršijskog dvora, a u podne na centralnom karlovačkom trgu počinje  svečana akademija. Predviđeno je da njen početak označi čitanje Saborske poslanice povodom stogodišnjice ujedinjenja i izdavanja Tomosa sa balkona Patrijaršijskog dvora.

Povodom proslave i otvaranja Sabora SPC u Karlovce će za vikend pristići više od 50 arhijereja, a očekuje se i dolazak velikog broja ljudi. 

- Crkva je uvek bila kao brižna majka koja je vodila i danas vodi bitku za duhovno uzrastanje našeg naroda i srpske dece. Patrijarh i Sveti arhijerejski Sinod  su odlučili da sećanja radi na to ujedinjenje, otvore Sabor u Sremskim Kalrovcima. Očekujući u nedelju njegovo otvaranje, pozivam sve vernike iz moje i drugih eparhija da se nađemo tog dana ovde i pokažemo na delu to ujedinjenje i sjedinjenje o kom je reč – poručio je vladika Vasilije.

Z. Milosavljević