Skandalozna revizija sudbine dece-logoraša sa Kozare i Korduna

Svega nekoliko dana kasnije, uz neviđenu pompu, promovisano je treće, dopunjeno izdanje knjige samo jednog u nizu hrvatskih revizionista, Stjepana Loza, pod bizarnim nazivom „Ideologija i propaganda velikosrpskoga genocida nad Hrvatima: projekt Homogena Srbija 1941“ u kojoj ovaj „autor“ tvrdi da su zapravo Hrvati bili „žrtve srpskog genocida“, koji su kasnije „Srbokomunisti“ spinovali i pripisali nedužnim Hrvatima.

Ako su ti naivni pomislili da se radi o tek marginalnom revizionističkom piru, kakvih istina, na žalost, ne nedostaje ni sa srpskih strana, usledila je gotovo neverovatna zvanična reakcija Zagrebačke nadbiskupije sa potpisom arhipastira rimokatoličkih Hrvata, Josipa Bozanića, u kojem se kao nedobronamerna konstrukcija kvalifikuje akt Srpske pravoslavne crkve kojom su novomučenicima proglašena srpska deca sa Kozare i Korduna stradala u ustaškom logoru Jastrebarsko.

Ako je suditi po zagrebačkom biskupskom zboru, logor za decu, jedinstveni ustaški doprinos nacizmom zaraženoj Evropi, bio je samo humanitarna akcija vlasti Pavelićeve NDH, nepravedno proglašen za tek jedan šraf etno-pogromaške mašinerije monstruoznog ustaškog režima, pri čemu je navodno potpuna laž da je ova „ustanova“ radila pod rukovodstvom redovnica Milosrdih sestara Svetog Vicenta od Paula i njihove nastojnice sestre Barte Pulherije, inače svastike ustaškog ideologa i NDH ministra Mile Budaka.

Ova reakcija se potpuno uklapa u odavno etablirani narativ, po kojem je u ovom mestu kojem na ulazu u varoš danas stoji tabla „Jastrebarsko- prijatelj djece“, tih ratnih godina funkcionisao običan dečiji dom, namenjen ratnoj siročadi, a ne logor u kome je prema podacima Zemaljske komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača NR Hrvatske bilo zatočeno 3.336 dece, uglavnom poreklom sa područja Kozare i Korduna i u kome je od osnivanja u julu 1942. pa do kraja oktobra 1942. dakle za manje od četiri meseca umrlo najmanje 449 dece.

Smešteni u, bodljikavom žicom ograđenom, memljivom dvorcu Erdedi, franjevačkom samostanu i konjušnicama koje su podigli Musolinijevi Italijani u prvim danima NDH, ležeći po podovima prostorija bez ikakvog nameštaja deca - jastrebački sužnji stari od šest meseci do 14 godina su masovno umirali od gladi, bolesti i maltretmana „časnih“ i ustaške straže. Činjenicu da deca spavaju na podu, u slami, upravnica logora Barta Pulherija je aktivistima Crvenog krsta predvođenim Dianom Budisavljević objašnjavala da je „...i mali Isus Krist u slami rođen i spavao“. Veliki broj dece je, uz potpuno „brisanje“ njihovog pravog porekla i imena, po naredbi poglavnika Ante Pavelića i preporuci Alojzija Stepinca dat na usvajanje u „uzorite katoličke obitelji kako bi se uzgajao u ustaškom duhu“, zbog čega mnogi od njih nikada nisu saznali ko su i odakle su zapravo. 

Kako bi se revizionistička magla dodatno zgusnula, još pre nekoliko godina je u Jastrebarskom, odnosno tamošnjoj župi Sv. Nikole biskupa, održan i morbidni oblik obeležavanja  „Sveeuropskog dana sjećanja na žrtve totalitarnih režima”, koji izjednačava komunizam i fašizam. Naime, u organizaciji Hrvatskog kulturnog vijeća i Hrvatskog žrtvoslovnog društva, udruženja građana bliskih crkvenim strukturama koje okupljaju pripadnike akademske zajednice proustaške orijentacije kao što su eks ministar i istoričar Zvonimir Šeparović i književnik Hrvoje Hitrec obeležen je i 26. avgust 1942. godine, dan „Partizanskog napada na Dečiji dom za ratnu siročad“, u stvari datum kada su partizani Četvrte kordunaške brigade oslobodili male sužnje iz ovog kazamata, prvobitno osmišljenog za stvaranje novih „janjičara“. Nikola Vidović, komandant Četvrte kordunaške brigade je ostavio svedočanstvo o oslobađanju zloglasnog dečijeg logora, u kojem je u tom trenutku bilo zatočeno i mučeno na najgore moguće načine više od 700 dece.

- U memljivim zidinama starog dvorca nalazilo se 727 dječaka i djevojčica, uglavnom predškolskog uzrasta. Njih su „prevaspitavale“ časne sestre. Naravno, to prevaspitavanje bilo je u ustaškom duhu. Htjele su u neku ruku da stvore nove „janjičare“. Sirota djeca su na kapama ili reverima nosila slovo „U“. Živjela su pod nevjerovatno teškim okolnostima. Zbog gladi, bolesti i načina „vaspitanja“ dnevno je umiralo po nekoliko dječaka i djevojčica. Čim su ti mali izmučeni sužnji ustaške samovlasti čuli pucnjavu i vidjeli partizane, neizmjerna radost ispunila ih je nadom da će biti oslobođeni. Kasnije smo doznali od njih kako su se usplahirili svi podjednako od straha zbog pucnjave i zbog uzbuđenja da bi ih neko mogao osloboditi. Ganuli su nas povici i čežnjivi pogledi djece načičkane iza rešetaka zaključanog logora. Partizani su brzo otvorili vrata i djeca su jurnula na sunce. Od radosti su skakala i vješala se o vratove boraca, svojih oslobodilaca. Opšta vreva i graja potrajala je nekoliko časaka. Nekoliko najiscrpljenijih onesvjestilo se na dnevnom svjetlu i suncu ... Neki borci 4. kordunaške brigade pronašli su među zarobljenom djecom svoju, neko sina ili kćer, ili djecu svojih rođaka ili komšija. To oduševljenje oslobođenih malih logoraša vrlo je teško opisati...“

Kako je usledio kontranapad jakih ustaških jedinica, nakon oslobođenja iz logora sva deca koja su mogla podneti napore puta izvedena su i smeštena na tada oslobođenu teritoriju Korduna, Pokupskog i Žumberka, a ceo podvig kordunaških partizana i danas „ruši sneška“ kako hrvatskim falsifikatorima pravog karaktera ustaškog logora za decu Jastrebarsko, tako i srpskim revizonistima četničko-gibaničarske provinijencije u vezi antifašističkog karaktera partizanskog pokreta.

Milić Miljenović