Jače prekogranične veze
Za zaštićena područja na severu Bačke, koja obuhvataju delove teritorije Grada Subotica i opštine Kanjiža, u toku je postupak donošenja prostornog plana područja posebne namene „Subotičke pustare i jezera”.
Ovo područje obuhvata delove četiri katastarske opštine Subotice i delove atara tri katastarske opštine u kanjiškoj opštini, ukupne površine 17.061 hektar ili 37,5 posto ukupnih površina u ovim katastarskim opštinama.
Osnovni razlog za izradu i donošenje ovog prostornog plana je stvaranje uslova za realizaciju nacionalnih, regionalnih i lokalnih interesa u okviru posebnih namena u skladu sa zaštitom prirode. Pored definisanja aktivnosti u oblasti zaštite prirode, turizma i ruralnog razvoja interes je i u povezivanju grupe zaštićenih područja u ovom regionu sa prekograničnim prirodnim dobrima u Mađarskoj. U pitanju su predeo izuzetnih odlika „Subotička peščara”, specijalni rezervati prirode „Selevenjske pustare” i„Ludaško jezero” i Park prirode “Palić”.
To bi obezbedilo uslove da međunarodni status zaštite dobiju područja od značaja za očuvanje biološke raznovrsnosti, poput Ludaškog jezera upisanog u Ramsarsku listu, kao i Subotičke peščare, Selevenjske pustare i Palićkog jezera, međunarodno značajnih područja za ptice i biljni svet. Ova područja na severu Bačke biće predložena za evropsku ekološku mrežu „Natura 2000” do dana pristupanja Srbije u Evropsku uniju.
Ekolozi ukazuju da se, s aspekta geomorfologije terena izdvajaju tri celine: Subotička peščara, Ludaško jezero i Selevenjske pustare, kao područja važna za očuvanje biološke raznovrsnosti sa staništima zaštićenih i strogo zaštićenih vrsta. Planira se zaštita kroz reviziju studije SRP „Selevenjske pustare” i ekološki koridor međunarodnog vodotoka Kereš, pogranični kanal Madaras - Crveni krst, Volujski pašnjak i lokalni ekološki koridori.
Dolina vodotoka Kereš unutar zaštićenog područja duga je oko 20 kilometara, a vodotok i njegovo plavno područje direktno povezuju dva područja ekološke mreže „Natura 2000” u Mađarskoj sa zaštićenim dobrima u Srbiji i ima ključnu ulogu u poboljšanju vodnog režima zaštićenih područja. Ukazuje se da tok Kereša predstavlja glavnu osnovu lokalne ekološke mreže kojom su međusobno povezani predeo izuzetnih odlika Subotička peščara, SRP “Ludaško jezero” i Park prirode “Palić”, a koridor je za prirodna dobra prema ekološkom koridoru Tise.
Subotičku peščaru koja je locirana severno od Subotice, kao deo Subotičko-horgoške peščare, karakterišu peščarske i stepske čistine koje se prepliću sa zasadima bagrema i bora, sađenim hrastovim šumama, oazama autohtonih šuma bele i sive topole, kao i posebno vrednim iskonskim tresetnim ekosistemima. Tu je 20 izdvojenih fitocenoza barske, močvarne, livadske, peščarske, stepske i šumske vegetacije na relativno ograničenom prostoru, koje daju specifičan pečat zaštićenom području. Posebna retkost među biljnim vrstama je šafranjika, koja u Srbiji jedino tu raste na mikrostaništima, peščarska perunika i druge retke biljke, a među životinjskim vrstama slepo kuče, smuk, žaba češljuša, stepski gušter, orao belorepan...
Ludaško jezero prostire se na 328 hektara i stanište je retkih biljnih i životinjskih vrsta i ptica. Područje Selevenjske pustare čini 10 područja očuvanih prirodnih vrendosti sa retkim biljnim i životinjskim vrstama vlažnih, peščarskih, slatinastih stepskih livada, mozaično raspoređenih među voćnjacima, njivama i vinogradima. Ova specifična područja su površine od 10 do 100 hektara, a tu je i Selevenjska šuma na površini od 90 hektara.
M. Mitrović