Groznica Zapadnog Nila odnela 11 života

Slučajevi groznice Zapadnog Nila su prijavljivani sa Južnobačkog okruga (24 osobe), Južnobanatskog (22), Zapadnobačkog (6), Srednjebanatskog (4), Sremskog (3), Severnobanatskog (2), Podunavskog (2) i Braničevskog okruga (2) i s teritorije Grada Beograda (61 oboleli). Da bi slučaj infekcije virusom Zapadnog Nila bio potvrđen kod pacijenta uz ispoljenu kliničku sliku neuroinvazivnog oblika bolesti (meningitis, encefalitis, meningoencefalitis), neophodno je da se potvrdi prisustvo odgovarajućih antitela u likvoru kod obolelog pacijenta. U saradnji s Nacionalnom referentnom laboratorijom za arbovirus Instituta za virusologiju, vakcine i serume “Torlak” omogućena je delimično etiološka dijagnostika encefalitisa ili meningitisa uzrokovanih virusima.

Na teritoriji 11 gradova Republike Srbije, Zavod za biocide i medicinsku ekologiju, Beograd, od početka maja sprovodi nadzor nad virusom groznice Zapadnog Nila u populaciji komaraca. Uprava za veterinu, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, na celoj teritoriji Republike Srbije sprovodi i Program monitoringa na prisustvo virusa Zapadnog Nila kod prijemčivih životinja: konja, uginulih migratornih divljih ptica, uginulih divljih ptica (gavrani, vrane, gačci, svrake, šojke i čavke) i uginulih ptica grabljivica. Na istoj teritoriji, Uprava takođe ispituje komarce na prisustvo genoma virusa Zapadnog Nila.

Groznica Zapadnog Nila je virusno oboljenje koje se prenosi ubodom zaraženog komarca. Glavni vektor, odnosno prenosilac je Culex pipiens, vrsta komarca koja je odomaćena i kod nas. Glavni rezervoar zaraze su različite vrste ptica, u kojima se virus održava, dok je čovek slučajni, odnosno tzv. slepi domaćin, jer se infekcija virusom Zapadnog Nila s njega dalje ne prenosi. Većina osoba (80 osto) inficirana virusom Zapadnog Nila nema nikakve simptome i znake bolesti. Kod manjeg procenta zaraženih osoba (približno 20 odsto) simptomi podsećaju na oboljenje slično gripu, s naglom pojavom povišene telesne temperature, glavoboljom, bolovima u mišićima i zglobovima, umorom, blagim prolaznim osipom i limfadenopatijom. Međutim, kod pojedinih osoba, manje od jedan odsto, dolazi do nastanka aseptičnog meningitisa ili encefalitisa, odnosno neuroinvazivnog oblika bolesti, koji zahteva bolničko lečenje.

Smrtnost je veća kod starijih osoba, naročito kod onih iznad 75 godina.

U Srbiji, infekcija virusom Zapadnog Nila prvi put je kod ljudi registrovana krajem jula 2012. To je sezonsko oboljenje, najviše zastupljeno u periodu najveće aktivnosti komaraca. Prvi oboleli se registruju uglavnom u drugoj polovini jula, a najveći broj obolelih osoba prijavljuje se tokom avgusta. Od tadfa do 2017. u Srbiji su registrovana 574 slučaja groznice Zapadnog Nila, uz 61 smrtni ishod koji se s ovom bolešću može dovesti u vezu.

Groznica Zapadnog Nila prisutna je na pojedinim područjima Evrope još od 60-ih godina prošlog veka, a sporadični slučajevi i manje epidemije u humanoj populaciji registrovani su u nekoliko zemalja istočne i južne Evrope tokom poslednjih 15 godina.

Ovo oboljenje se prvenstveno javlja u ruralnim oblastima, ali je ko ljudi krajem prošlog veka registrovano epidemijsko javljanje ovog oboljenja u urbanim sredinama. Tokom 2010. registrovano je naglo povećanje broja obolelih, kao i pojava ovog oboljenja u nekim zemljama Evrope gde ga ranije nije bilo, te je u zemljama Evropske unije i susednim zemljama prijavljeno ukupno 340 verovatnih, odnosno potvrđenih autohtonih slučajeva, sa 41 smrtnim ishodom. Najveći broj obolelih (262 obolelih, 35 umrlih) registrovan je u Grčkoj, a autohtone slučajeve infekcije virusom Zapadnog Nila prijavile su Makedonija, Rumunija, Mađarska, Italija, Španija.

Institut za javno zdravlje Srbije prikuplja sve podatke o obolelim osobama. Prvim podacima o broju hospitalizovanih osoba kod kojih postoji sumnja na ovu infekciju raspolaže Klinika za tropske i infektivne bolesti Kliničkog centra Srbije, gde se najveći broj osoba sa težom kliničkom slikom upućuje, kao i Nacionalna referentna laboratorija koja sprovodi laboratorijsku dijagnostiku.

I. V.