Crkvena imovina u Crnoj Gori nije bila državna do 1918.
PODGORICA: Mitopolija crnogorsko-primorska osporila je danas tezu da je crkvena imovina u Crnoj Gori do 1918. godine bila u vlasništvu države.
“Uvidom u arhivski dokument o popisu Državne imovine, tokom trajanja nezavisne države Kraljevine Crne Gore do 1918. godine, jasno se vidi da nijedna pravoslavna, ni rimokatolička crkva, ni džamija nisu bile imovina države”, navodi se u saopštenju koje Mitropolija objavila na svom sajtu.
Mitropolija ocenjuje da se, kako se navodi, atakujući bezobzirno na hramove i imovinu Cetinjske Mitropolije najnovijim Predlogom Zakona o slobodi veroispovesti, “državni centri moći u Crnoj Gori” služe se krivotvorenjem istorijskih činjenica.
“Državni zvaničnici u Podgorici istupaju sa netačnom i neobjektivnom tezom da je imovina Cetinjske Mitropolije i njenih hramova pre 1918. godine navodno bila svojina države Crne Gore”, dodaje Mitropolija crnogorsko-primorska i ocenjuje da je to, kako se navodi, iskonstruisano stanovište formulisano za potrebe dnevne politike i da nema uporište u istorijskim činjenicama i sačuvanim arhivskim aktima.
U saopštenju se objašnjava da činjenice upravo govore suprotno i da su još u srednjovekovnoj Zeti, gospodari koji su bili izdanci narodnih dinastija Vojislavljevića, Nemanjića, Balšića i Crnojevića, ustupali vladarskim poveljama brojne i bogate zemljišne posede manastirima i crkvama.
“Darovani posedi postajali su vlasništvo hramova, odnosno Crkve, a ne države ili dvora”, navodi Mitropolija.
U saopštenju se naglašava da su sve državne vlasti u Crnoj Gori, kako nacionalne, tako i okupacione, barem do 1946. godine, poštovale i uvažavale imovinska prava i vlasništvo Cetinjske Mitropolije i njenih hramova, i nisu uzurpirale njene posede.
Dodaje se da su se stvari promenile dolaskom komunista na vlast, kada su, prema Zakonu o agrarnoj reformi i unutrašnjoj kolonizaciji iz 1946. pravoslavni manastiri u Crnoj Gori lišeni većeg dela svojih zemljišnih poseda.
Prema istom zakonu, objašnjava Mitropolija, manastiri su kategorisani u dve grupe manastira tzv. većeg istorijskog značaja, u koje su svrstani Cetinjski manastir, Ostrog, Piva, Morača i Savina, i ostali manastiri.
“Manastirima ''većeg istorijskog značaja'' zakon je ostavio u svojinu 30 hektara zemlje i 30 hektara šume, dok je ostalim manastirima ostavio u pravo svojine i korišćenja 10 hektara obradive zemlje i šume”, kaže se u saopštenju.
Dodaje se da taj zakon nije nacionalizovao hramove i minimum zemljišnog poseda, koji se nije našao na udaru agrarne reforme, već ih je ostavio u pravo svojine i slobodnog raspolaganja Cetinjskoj Mitropoliji i njenim područnim hramovima.
“Nikad ni jedna državna vlast u Crnoj Gori nije pokušavala niti realizovala podržavljenje pravoslavnih hramova i celokupne njihove imovine. Sadašnje nastojanje državnih centara moći u Podgorici jedinstven je takav slučaj u celokupnoj istoriji Crne Gore i njene državno-pravne tradicije”, ističe se u saopštenju.
Mitropolija navodi da takva, kako se navodi, izrazito nasilna ideološka i politička doktrina nema utemeljenja u pravnom i celokupnom istorijskom nasleđu Crne Gore.
Mitropolija na kraju apeluje na poštovanje zaveštanja narodnih velikana, kao što su gospodar Ivan Crnojević i Sv. Vasilije Ostroški i dodaje da je narod koji “flagratno krši i nesavesno ignoriše autentično duhovno i pravno nasleđe minulih pokoljenja”, neminovno osuđen na duhovnu destrukciju i biološko nestajanje.
