TEMA DNEVNIKA
MANJE OD MESEC DANA DO POLASKA PRVOG VOZA Od Novog Sada do Subotice za 40 minuta
Kao što je više puta iz državnog vrha najavljeno, deonica brze pruge od Novog Sada do Subotice, biće puštena u saobraćaj 24. novembra.
Tom događaju, koji se može nazvati istorijskim jer predstavlja krunu prekretnice u železničkom saobraćaju Srbije oličenu u izgradnji pruge za vozove koji razvijaju brzinu od 200 kilometara na sat, prethodiće dan ranije potpisivanje zajedničke izjave Mađarske, Srbije, Severne Makedonije i Grčke o gradnji brze pruge od Budimpešte do Atine, odnosno Patre.
Stavljanjem poslednje deonice brze pruge u funkciju između Beograda i granice sa Mađarskom, trasom dugom 183 kilometra putovaće se 70 minuta. Vreme putovanja međunarodnih putničkih vozova od Novog Sada do Subotice iznosiće 42 minuta. Teretni vozovi ići će nešto sporije. Njihova maksimalna brzina biće do 120 kilometara na sat.
Kada Mađari svoj deo pruge, od granice do Budimpešte, dug 166 kilometara, završe do kraja naredne godine, od glavnog grada Srbije do mađarske prestonice vozovi će ići dva sata i 45 minuta.
U susret polasku prvog voza od Novog Sada do Subotice obavljaju se završni radovi, koji su najčešće doterivanje već urađenog ili ispravljanje sitnih nedostataka. Subotica je pored novih koloseka za brzinu od 200 kilometara na sat, staničnih perona i nadstešnica, nekoliko infrastrukturnih objekata direktno ili indirektno u službi železničkog saobraćaja, u okviru gradnje brze pruge dobila novi stanični trg, dok je stanična zgrada doživela rekonstrukciju koja ne može da promakne oku.
Sa dolaskom prvog voza iz Segedina, u Subotici je 1869. godine, izgrađena mala postaja, a naknadno uspostavljanjem linije Budimpešta – Zemun i železnička stanica. Taj objekat iz 1882. godine, koji je protokom vremena doživeo brojne promene, pa ga nije bilo ni moguće vraćati u prvobitno stanje, prilikom rekonstrukcije uređen je tako da je sačuvana njegova kulturna i istorijska vrednost.
Pored novina koje su neminovno morale biti uvedene idući u korak sa savremenim dobom, na tom objektu se vodilo računa da sve ostalo bude zadržano. Karakteristični za taj objekat su stanična nadstrešnica i ograda koje su sačuvale prethodni izgled s dodatkom krovnih staklenih panela.
U okviru radova na brzoj pruzi Novi Sad – Subotica, dugoj 108,4 kilometra položeno je oko 273 kilometra novih koloseka, uključujući dvokolosečnu prugu i stanične koloseke. Izgrađeno je, pored ostalog, šest mostova, čija ukupna dužina je 2.330 metara, pet galerija, 15 podvožnjaka, 27 nadvožnjaka dugih gotovo četiri kilometra. Pored toga, prvi put u Srbiji izgrađena su i tri ekodukta, od po 46 metara svaki, koji će omogućavati životinjama bezbedan prelazak preko pruge. Sagrađena su 33 propusta duga oko 800 metara. Projektom je predviđena rekonstrukcija devet železničkih stanica i izgradnja tri nove sa staničnim kapacitetima: Rumenka, Vrbas Nova i Lovćenac.
Pre početka izgradnje pruge za velike brzine između Beograda i Subotice svega 35 kilometara pruge je bilo dvokolosečno. Između Beograda i Subotice međunarodni putnički vozovi su putovali četiri sata i 37 minuta, što znači da je njihova prosečna brzina bila oko 40 kilomatara sat.
Radove na realizaciji ovog projekta izvode kineski konzorcijum China Railway International i China Communications Construction Company, a vrednost ugovora i dva aneksa je oko 1,17 milijardi dolara.
Ugovoreni rok za završetak radova bio je avgust 2025. godine, ali će oni biti gotovi godinu dana pre roka.
Brza pruga Beograd – Budimpešta deo je globalnog projekta „Jedan pojas – jedan put“ infrastrukturnog povezivanja Evrope i Azije, koji je inicirala Kina.
Z. Milosavljević
Foto: V. Bijelić
