JUBILARNI BROJ FANZINA DRUŠTVA LJUBITELJA FANTASTIKE Emitor 500

Prvi broj „Emitora“ pojavio se decembra 1981. kao bilten Društva, osnovanog u aprilu iste godine; urednik broja bio je Slobodan Knežević.

Na 36 strana izneseni su razlozi za osnivanje asocijacije i odabir imena, odnosno štampani Statut, eseji o naučnoj fantastici, prikazi aktuelnih filmova, konkurs za naučnofantastičnu priču kao i dve SF priče iz pera Radmila Anđelkovića i Damira Joke. Društvo je, kao i svaki „fan klub“, pratilo dešavanja u naučnoj fantastici u svetu i na domaćem terenu, ali je imalo i veće ambicije – da okupi retke domaće autore ovog žanra, te da pomogne u stasavanju novih pisaca. Zbog toga je odmah raspisan interni konkurs za naučnofantastičnu priču i priče koje su dobile najviše glasova objavljivane su na stranicama „Emitora“. Ma kako ova pomoć izgleda mala urodila je plodom i Društvo je, zajedno sa „Emitorom“, postalo „baza“ čitave generacije domaćih pisaca naučne fantastike, od kojih su mnogi i danas aktivni.

U sledećim godinama „Emitor“ je menjao svoj izgled (šapilografija, fotokopija, digitalna štampa), urednike, obim i ritam izlaženja, teme kojima se bavio i načine na koje se njima bavio – od prevoda stranih publicističkih i teorijskih tekstova, domaćih stručnih radova do isečaka iz štampe. Jednako su bili zastupljeni literature i film i strip a kasnije kompjuterske i druge igrice. „Emitor“ je kontinuirano donosio nove priče domaćih autora a već tokom 1990-tih i njihove celokupne zbirke ili romane, rame uz rame sa prevodima priča pa i romana iz tekuće svetske žanrovske produkcije. Uz naučnu fantastiku u „Emitoru“ su se „švercovali“ i horor odnosno epska fantastika a njihova je sve veća popularnost bila razlog da se i naziv Društva promeni u Društvo ljubitelja fantastike; ipak, ime Lazara Komarčića (1839 – 1909), pisca prvog srpskog naučnofantastičnog romana „Jedna ugašena zvezda“ (1902), nije menjano.

Konačno, posle 43 godine izlaženja, na red je došlo i objavljivanje jubilarnog 500. broja „Emitora“; reč je o knjizi sa 272 strane, sa plastificiranim koricama i naslovnom ilustracijom proslavljenog strip autora Alekse Gajića. Sadržaj je, pak, mešavina svečarskog pogleda u prošlost Društva i skice tekućeg stanja u svetskoj i domaćoj žanrovskoj fantastici. Prvi segment broja čine priče proverenih fantastičara i onih koji tek stupaju na literarnu scenu; svaki od autora (Adrijan Sarajlija, Goran Skrobonja, Zoran Nešković, Miloš Petrik, Boško Martinović, Milan Peca Popović i Pavle Zelić) donosi svoju tematiku i svoju poetiku potvrđujući živost i bogatstvo žanroske scene što je zalog za njen opstanak i razvoj. U teorijskom delu autori (Ratko Radunović, Aleksandar Manić) promišljaju žanrovske 1950-te i 1960-te i ostavštinu koju su preneli u naredne decenije te njihov ođek koji stiže i do naših dana. Miloš Jocić, Tijana Tropin i Ilija Bakić analiziraju dela Pekića, Gubaša i Sterlina dok Goran Skrobonja u autorefleksivnom ogledu „Prevođenje kao usud“ sugestivno piše o svojoj višedecenijskoj avanturi prevođenja knjiga.

Svečarski segment „Emitora 500“ čine dva priloga Miodraga Miće Milovanovića: „Programi Društva „Lazar Komarčić“ od osnivanja do danas“ na punih 100 strana sadrži popis svih (ili gotovo svih) tribina održanih u Društvu, neretko ilustrovanih i fotografijama sa tih događanja; znatiželjnik će biti fasciniran mnoštvom tema o kojima se informisalo i raspravljalo, od onih koje su se ticale tekućih dešavanja (novih knjiga, filmova, stripova, igrica...) do onih koje su zadirale u temeljna pitanja promišljanja žanra, odnosa nauke i umetnosti, globalne budućnosti ljudske vrste... Članak „Interni konkursi Društva u osamdesetim“ prilika je da se, kroz popise radova koji su bili u konkurenciji i njihovih plasmana, prati razvoj pojedinih autora odnosno zastupljenost određenih tema u pričama.

Ilija Bakić