U Zrenjaninu održana Skupština potomaka srpskih dobrovoljaca

Aktivnosti iz protekle godine sumirane su uz učešće predstavnika udruženja iz Zrenjanina, Novog Sada, Siriga, Alekse Šantića, Ruskog Sela, Podlokanja i drugih mesta. Na početku je služen parastos ratnicima, srpskim dobrovoljcima koji su svoje živote dali u Prvom svetskom ratu.

Zrenjaninsko udruženje bilo je domaćin, a pre skupa je organizovana poseta Idvoru, gde su učesnici obišli Muzejski kompleks Mihajla Pupina i rodnu kuću slavnog naučnika, koja je deo muzejske postavke. 

Skupštini je predsedavao Dragoljub Vujović iz Siriga. Predsednik tog Saveza istoričar i generalni sekretar Matice srpske  dr Milan Micić naglasio je da je pred srpskom javnošću mnogim aktivnostima stvorena jasnija slika o dobrovoljcima Prvog svetskog rata i procesu kolonizacije u kojoj je formirano 200 kolonističkih naselja u kojima je pred Drugi svetski rat živelo oko 100.000 ljudi.

Micić je dodao da je funkcija Saveza da povezuje udruženja i utiče na institucije da podrže ciljeve za koje se zalažu udruženja, da se uloga i značaj dobrovoljaca i solunskih ratnika ne padnu u zaborav. Prema njegovim rečima najznačajnije lanjske aktivnosti bile su na obeležavanju veka od kolonizacije i osnivanja kolonističkih naselja, izložbena postavka „Strma ravnica - sto godina od kolonizacije Vojvodine 1921.godine “ Muzeja Vojvodine iz Novog Sada sa pet pratećih programa, kao i uključivanje više istoričara u istraživanja. On je posebno istakao imena etnologa Bogdana Šekarića i kustosa istoričara Dimitrija Mihajlovića, kao i više mladih istoričara koji se bave ovim istorijskim zbivanjima. Izložba „Strma ravnica“ posle dvomesečne postavke u Narodnom muzeju Kikinda, 29. aprila biće otvorena u Zrenjaninu, a potom u Trebinju.

Spomen – obeležja u više mesta

Mile Klepić iz Novog Kneževca, iz čijeg pera je objavljena knjiga „Podlokanjske i druge senke“ kaže da su na području ove opštine spomen -obeležja dobrovoljcima Velikog rata i kolonistima otkrivena u Podlokanju, Srpskom Krsturu i Banatskom Aranđelovu, da se priprema i u Đali. Značajno je da su se na spomen -pločama uz imena solunskih dobrovoljaca kolonista, našla i imena dobrovoljaca meštana koji su dali svoj doprinos u Prvom svetskom ratu.

Micić je podsetio da je Matica srpska u Novom Sadu organizovala svečanu akademiju i naučni skup koji je okupio 20 istoričara, a zahvalnost je uputio Kulturnom centru Novog Sada i Evropskoj prestonici kulture Novom Sadu na nizu događaja koji su priređeni. Sva udruženja obeležavala su prigodnim programima 100 godina kolonizacije, što će se nastaviti u ovoj i narednoj godini jer je veliki talas kolonizacije bio u periodu 1921-1923. godine i nastavio se i narednih godina. O srpskim dobrovoljcima iz Prvog svetskog rata i kolonizaciji objavljeno je više knjiga, a otkriveno je i više spomen- obeležja.

- Od 2014. godine u srpskoj javnosti više se zna o značaju i ulozi srpskih dobrovoljaca nego ranije, a mnogo toga očekujemo da se uradi u narednom periodu. Nastojimo da što je moguće bolje povežemo udruženja ratnih dobrovoljaca, njihovih potomaka i poštovalaca, ali i one organizacije koje svojim aktivnostima doprinose da se neguje kultura sećanja na dobrovoljce Velikog rata i period kolonizacije - kaže Milan Micić.

Da je mnogo toga urađeno između dve Skupštine predočili su predstavnici udruženja. Predsednik Udruženja „Kralj Petar Prvi“ iz Alekse Šantića, Dušan Vulić kaže da su svih osam organizacija koje okupljaju dale svoj doprinos obeležavanju veka kolonizacije u Aleksi Šantiću, Rastini, Bačkom Sokocu, Gornjoj Rogatici, Subotici i drugim mestima.

Među sedam kolonističkih naselja u opštini Plandište je Aleksandrov Gaj, sadašnji Kupinik. Potrudili su se da objave prvi broj „Aleksandrovačkog letopisa“ a planiraju još dva, u Banatskom Karađorđevu se tradicionalno organizuje „Karađorđevačko prelo“, dok su u Ruskom Selu nastojanja da se ostvari kvalitetna saradnja sa rusinskim udruženjima.

M. Mitrović