U Palanci u toku pozivanje pacijenata na skrining raka debelog creva
BAČKA PALANKA: Nacionalni program ranog otkrivanja raka debelog creva koji uključuje muškarce i žene od 50 do 74 godine starosti, sprovodi se širom zemlje. Veoma jednostavnim testom moguće je otkriti polipe iz kojih može nastati rak, odnosno, rak u početnoj fazi kada je lečenje uspešno. Organizovani skrining obavlja se i u Domu zdravlja „Dr Mladen Stojanović“ u Bačkoj Palanci i svim zdravstvenim ambulantama u naseljima ove opštine.
Tim povodom, organizovana je konferencija za medije na kojoj su koordinator za skrining kolorektalnog karcinoma Doma zdravlja „Dr Mladen Stojanović“, dr Jelena Milišić i odeljenska sestra opšte prakse Aleksandra Maran, naglasile da je pozivanje pacijenata u bačkopalanačkoj opštini u toku i pozvale građane da se odazovu u što većem broju.
- Sve aktivnosti skrininga debelog creva obavljaju zdravstveni timovi, koje sačinjavaju izabrani lekar i medicinska sestra. Svaki tim poziva određeni broj osoba u ciljanoj starosnoj grupi. Pacijenti moraju imati overenu zdravstvenu knjižicu, da nisu oboleli i da nemaju obolele od kolorektalnog karcinoma u okviru članova svoje uže porodice. Učesnicima u skriningu zakazujemo posetu izabranom lekaru. Pre posete, bitno je da se pacijenti jave u Dom zdravlja i u matične ambulante, zaduženim medicinskim sestrama koje će im dati sav potreban materijal i dalja uputstva. Bitno je naglasiti da je analiza bezbolna, besplatna i neinvazivna, i pacijenti uzorke stolice nose dalje u laboratoriju na analizu. Laboratorija daje povratne informacije, te ako je test negativan, pacijente pozivamo telefonom i savetujemo da se nakon dve godine ponovo testiraju. Ukoliko je test pozitivan, pacijent se javlja izabranom lekaru u zakazanom terminu, upućuje se na kolonoskopiju i dobija sva dalja uputstva – objasnila je Aleksandra Maran.
Bezbolan test
Istraživanja su pokazala da je moguće smanjiti smrtnost od karcinoma debelog creva preventivnim pregledom stolice na golim okom nevidljivu krv, koja je najčešće prvi znak ove bolesti. Test je bezbolan i besplatan, a izvodi se u tri uzastopna uzorka stolice, uzeta tokom tri dana.
Pozitivan test je znak za dalje gastroenterološko ispitivanje i kolonoskopiju. Takođe je naglašeno da uzrok krvarenja može biti karcinom debelog creva, ali i dobroćudni tumor ili neko drugo oboljenje crevnog trakta. Iz bačkopalanačkog Doma zdravlja ističu da je najbitnije podići svest o prevenciji ove bolesti, jer ukoliko se otkrije u početnom stadijumu, izlečiva je u visokom procentu.
Istaknuto je da je karcinom debelog creva drugi uzrok obolevanja i vodeći uzrok umiranja kod osoba oba pola u Republici Srbiji. Godišnje se registruje više od 4.500 novih slučajeva obolelih od ove vrste karcinoma, a svake godine umre oko 3.000 ljudi. Prema podacima Doma zdravlja „Dr Mladen Stojanović“, godišnje se registruje od 200 do 300 novoobolelih od malignih bolesti u bačkopalanačkoj opštini, od kojih 45 čine maligne bolesti tankog i debelog creva.
- Ovaj tumor se najčešće manifestuje u starijem životnom dobu, te se u 90 posto slučajeva otkrije kod osoba starijih od 50 godina. Karcinom debelog creva dovodi do promena u uobičajnim navikama pražnjenja creva, do nastanka dijareje, opstipacije, napada grčeva, kao i do gubitka krvi putem stolice, što dalje dovodi do anemije, slabosti i malaksalosti. Bitno je naglasiti da se karcinom debelog creva razvija sporo, tokom više godina, tako da dosta dugo protiče bez simptoma i znakova bolesti. Zato se najčešće dijagnostifikuje u uznapredovaloj fazi bolesti, kada su šanse za izlečenje i preživljavanje manje. Ishod samog lečenja zavisi od stadijuma bolesti u momentu dijagnostikovanja, i problem jeste što se mnogi slučajevi jave prekasno – kazala je dr Jelena Milišić i dodala da skrining debelog creva predstavlja preventivni pregled, kod zdravih osoba, u cilju ranog otkrivanja bolesti, u asimptomatskoj fazi, odnosno u stadijumu lokalizovane bolesti, kada su šanse za izlečenje veće.
T. Pačić