U Banatskom Aranđelovu otkrivena nova bista dr Gavrila Pekarovića

Prethodna bista Pekarovića je pre desetak godina ukradena i nije pronađena, a nova je rad akademskog vajara Save Halugina iz Subotice. 

Otkrivanje i osvećenje biste upriličeno je za 26.jul Dan Mesne zajednice i Sabor svetog arhangela Gavrila, slavu pravoslavnog hrama u Banatskom Aranđelovu. Svečano otkrivanje biste, kojem su prisustvovali meštani i čelnici novokneževačke opštine, bila je prilika za podsećanje na dr Gavrila Pekarovića, koji je rodom iz Banatskog Aranđelova, tadašnjeg Oroslamoša.

Da se izradi nova bista u bronzi inicijativu je pokrenuo Miloš Teofanov, a angažovali su se meštani okupljeni u Udruženju građana »Moje selo dušu ima«, Mesna zajednica Banatsko Aranđelovo, a svoj doprinos dala je i lokalna samouprava opštine Novi Kneževac.

Pekarović je posle osnovne škole u Oroslamošu, gimnaziju završio u Segedinu i nakon studija za doktora medicine promovisan na Medicinskom fakultetu u Pešti 1836. godine. Još pre završetka studija medicine Pekarović je napisao knjigu »Čadoljub ili negovanje dece u prvim života godinama«, pa je ona objavljena u Budimu, a predgovor u knjizi datiran je u Pešti 1. februara 1836. Lanjiga „Čadoljub” predstavlja uputstvo za negovanje male dece kako bi se sačuvala od mnogobrojnih bolesti, telesnih mana i smrtnosti. Veruje se da je knjigu napisao jer su zdravstveno stanje i mortalitet dece 1836. bili strašni. Te godine u Novom Sadu je umrlo 708 osoba, od kojih 535 dece.   

Pekarović je najlepše godine svog života proveo u Vršcu gde je službovao i bio veliki prijatelj sa piscem Jovanom Sterijom Popovićem. Za izuzetno retku i za vreme kada je nastala vrednu knjigu dr Gavrila Pekarovića »Čadoljub«, Društvo lekara Vojvodine ,u je odalo priznanje 1979. godine, u čast međunarodne godine deteta, objavivši knjigu ponovo u tiražu od 3.000 primeraka, a prihod od prodaje poslužio je da se najvećim delom finansira postavljanje tri biste dr Pekaroviću: na ulazu u Medicinski centar »Anđa Ranković« u Vršcu, u krugu Dečije klinike u Novom Sadu i u parku ispred Zdravstvene stanice u Banatskom Aranđelovu.

Zanimljivo je da kada se krenulo u potragu za portretom dr Gavrila Pekarovića, radi pravljenja poprsja, svi napori ostali su bezuspešni, pa je nakon višegodišnjeg uzaludnog traganja, bista uglednog lekara urađena sa likom slavnog srpskog komediografa Jovana Sterije Popovića (1806-1856)! I novootkrivena bista je sa likom Jovana Sterije Popovića, uz svojstven umetnički izraz vajara Save Halugina. Zna se da je u Vršcu dr Pekarović imao čvrste prijateljske veze sa Sterijom, koji je svom prijatelju i sugrađaninu čak posvetio poznatu komediju »Tvrdica«, a u komediji »Rodoljupci« među likove je uvrstio svog prijatelja dr Gavrila Pekarovića, u kojoj se on pojavljuje kao gospodin Gavrilović.

Kulturno umentičko društvo u Banatskom Aranđelovu od osnivanja nosi ime »Dr Gavrilo Pekarović«. Otkrivanju nove biste Pakaroviću prethodila je praznična liturgija u pravoslavnom hramu Svetog arhangela Gavrila, kao i osvećenje i rezanje slavskih kolača.

M. Mitrović