PREDSTAVLJAMO RODNU KUĆU JOVANA STERIJE POPOVIĆA Za ovim stolom je pisana „Pokondirena tikva” (FOTO)

Obojicu je Srpska akademija nauke i umetnosti svrstala među sto najznamenitijih Srba, a porodična kuća Popovića i danas se nalazi u centru Vršca, na Trgu svetog Teodora Vršačkog. Kuća je pod  ingerencijom Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Pančevu.

U Gradskom muzeju u Vršcu su nam objasnili da se kuća vodila na Jovanovog brata, Đorđa Popovića, a sagrađena je još u 19. veku, tačnije 1868. godine, u kojoj je Sterija proveo neko vreme. Kasnije je Sterijin brat zdanje namenio za stipendiranje učenika i studenata, kao deo fonda koji i danas služi toj nameni. A nakon ženidbe sa Jelenom Manojlović, Jovan je stanovao u kući u Gospodskoj ulici 43, današnjoj Sterijinoj.

Objekat se sastoji od prizemlja, gornjeg sprata i dvorišnog dela, koji je, kažu, kasnije dorađen. Na sajtu Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Pančevu piše da je kuća malterisana i krečena, zidana u opeci, a prozori i vrata bojeni su masnom bojom. Svojim kalkanom izlazi na ulicu i čini glavnu fasadu. Fasada ima jedan dvokrilni prozor, prema susedu jedan plitak pilaster i lepo oblikovan venac iznad koga ima red crepova. Venac odvaja tavanski kalkan na kome se nalazi mali usečeni četvrtasti tavanski prozor. Kuća poseduje samo tri odeljenja koja su vezana između sebe vratima. Krajnje odeljenje prema dvorištu podeljeno je pregradnim zidom na još jedno manje odeljenje koje nema direktno osvetljenje.   U kuću se ulazi kroz veliku trokrilnu kapiju i široki hodnik nove kuće, koja ima zajednički zid sa starom. 

Na spratu je izložbeni prostor namenjen posetiocima. Kako je za „Dnevnik” objasnio turistički vodič iz TO Vršac Ljubomir Popov, prostor je opremljen nameštajem koji dočarava enterijer gospodske kuće, u kojoj je živela familija J. S. Popovića. Originalni su pisaći sto, za kojim je  Sterija pisao pozorišne komade, kao i polica za knjige koja se nalazi iznad pisaćeg stola. Kontakt za najavu poseta je kancelarija Eparhije banatske SPC. Zdanje je svrstano u nepokretno kulturno dobro, te se vodi kao spomenik kulture od velikog značaja.

Kuća na trgu jasno se može prepoznati po nežnim tonovima fasade, a na vrhu luka iznad ulaznih vrata stoji utisnuta ploča koja ukazuje na činjenicu da je to Sterijina rodna kuća.

I. Bakmaz

Jovan Sterija Popović rođen je u Vršcu 13. januara 1806. godine u poznatoj trgovačkoj porodici. Majka Julijana bila je ćerka čuvenog vršačkog slikara Nikole Neškovića. Osim u Vršcu, školovao se u Sremskim Karlovcima, Temišvaru i Pešti. Kao vrlo mlad, postao je poznat u književnim krugovima, pa se sa studija u rodni grad vraća kao poznati pisac. Tada nastaju „Laža i paralaža”, „Zla žena”, „Pokondirena tikva” i „Tvrdica”. Profesor Visoke škole u Kragujevcu postaje 1841. godine, a iste godine prelazi u Beograd, predano radeći na unapređenju prosvete, nauke, kulture i umetnosti, ali i zakonodavstva u Srbiji. Bio je jedan od osnivača Srpske akademije nauka. Početkom revolucionarne 1848. godine vraća se u Vršac i inspirisan dramatičnim događajima piše „Rodoljupce”. Načet bolešću, ostaje u Vršcu i posvećuje se advokaturi i pisanju. Umro je 1856. godine.