Predlog Srpske čitaonice "Laza Kostić" u Somboru: Đurđevdan kao varoška slava
SOMBOR: Mada skoro sva naseljena mesta u okolini imaju svoje seoske slave, među kojima su najzastupljenija Velika Gospojina i Sveti Ilija, sam Sombor nema svoju zvaničnu gradsku slavu.
Ovo bi moglo da se uskoro promeni, ukoliko se gradski oci pozitivno izjasne na inicijativu ovdašnje Srpske čitaonice „Laza Kostić“. Upravni odbor čitaonice je uputio gradonačelniku Antoniu Ratkoviću inicijativu da se za zvaničnog patrona varoškog izabere Sveti Georgije (Đurđevdan), hrišćanski praznik koji poštuju i pravoslavni i rimokatolički vernici (Sveti Juraj ili Jurjevo).
U obrazloženju inicijative da se predlog da patron Velike pravoslavne crkve Sveti Velikomučenik Georgije ujedno bude i gradska slava nađe i na dnevnom redu Skupštine grada, čitaoničari navode da je, istorijski gledano, datum praznovanja Svetoga Georgija povezan i sa svečanim proglašenjem Sombora za slobodan i kraljevski grad 1749., kao i kasnije za izbor sudija, činovnika, senatora, čak i pomoćnog osoblja u gradsku službu.
„Poštujući multietničnost našega grada, ličnost Svetoga Velikomučenika Georgija ne vređa niti ugrožava verska osećanja drugih konfesija, što nam svakako i nije namera”, navodi se u inicijativi UO Srpske čitaonice „Laza Kostić“, očigledno imajući na umu 23.-24. april koji je po starom kalendaru te 1749. godine proslavljen kao Sveti Georgije kod pravoslavno verujućih ali i Sveti Juraj kod katolika, kada je obavljen svečani čin predaje elibertacione povelje, potpisane od strane austrijske nadvojvotkinje, ugarske kraljice i imperatorke Svetog rimskog carstva Marije Terezije.
Ukoliko odgovor bude pozitivan, inicijatori očekuju da gradski oci zatraže i arhijerejski blagoslov episkopa bačkog Irineja. U iščekivanju reakcije gradskih vlasti na ovu inicijativu somborskih čitaoničara treba reći da je godinama unazad najviše proslavljan Vidovdan na istoimenom trgu, što se uobičajilo zahvaljujući rukovodstvu gradske Mesne zajednice „Crvenka“ kojoj je to i slava, a koja ima i prostorije na ovom trgu koji se nalazi na obodu Venca, odnosno strogog centra grada.
Jedina proslava koju prati i litija varoškim ulicama je Lazareva subota, odnosno Vrbica, koja bivajući tumačena i kao praznik posvećen pre svega deci, okupi veliki broj somborskih mališana i njihovih roditelja bez obzira na veroispovest, koji nakon liturgije u velikoj pravoslavnoj crkvi Svetog Georgija i trostrukog ophoda obeleži i masovna litija glasovitim somborskim vencima koji nose imena četiri srpske vojvode iz Prvog svetskog rata.
M. Mć