Pet i po miliona evra od Mađarske za obnovu bazilike u Araču
NOVI BEČEJ: Vlada Mađarske je spremna da uloži 5,5 miliona evra u zaštitne i istraživačke radove na lokalitetu Arača, u blizini Novog Bečeja, na kojem se nalaze zidine nekadašnje monumentalne crkve. Ovo je na nedavnom sastanku sa premijerkom Srbije Anom Brnabić saopštio predsednik Skupštine AP Vojvodine Ištvan Pastor.
Pastor je naglasio da je mađarska vlada spremna da, posredstvom Nacionalnog saveta mađarske manjine uloži 5,5 miliona evra, a da se od srpske strane očekuje da izgradi pristupnu saobraćajnicu do Arače, jer se sada tamo nalazi atarski put, kao i da obezbedi električnu energiju, vodu, internet i telefonsku liniju. To je neophodno kako bi na ovom mestu bio formiran i vizitorski centar za istraživače i turiste, koji bi takođe trebalo da izgradi Srbija. Prema rečima Pastora, sve to podrazumeva potpisivanje sporazuma između Srbije i Mađarske, ali njegovi osnovni elementi još nisu dogovoreni.
- Mesecima radimo na tome da se definišu osnovni elementi sporazuma, kako bi mogli da započnu radovi. Obnova crkve u Arači je složen posao sa ukupnim ulaganjima većim od deset miliona evra. Zajedničkim poduhvatom bili bi stvoreni uslovi da ovaj lokalitet postane turistička atrakcija, ali sam naišao na uzdržanu reakciju i imam utisak da ću još nekoliko puta morati da govorim o tome – poručio je Pastor.
Ceo ovaj lokalitet nije dovoljno istražen. Srednjovekovna crkva Arača je spomenik kulture od izuzetnog značaja. Nalazi se u ataru između Novog Bečeja i Novog Miloševa. U istorijskim izvorima ne postoje podaci koji pouzdano utvrđuju vreme njenog nastanka, a od početka 18. veka, po odlasku Turaka iz Banata, ostala je u ruševinama.
„Osnova ove impozantne crkve, kao i prostorni raspored, karakteristični su za franjevačke crkve u prelaznoj varijanti romanogotičkog stila. Oni upućuju na mogućnost da je građena krajem 12. ili početkom 13. veka. O monumentalnim pretenzijama graditelja svedoče korišćeni materijali, kao što su tesani kamen, mermer, tesanik i opeka“, objašnjavaju u Zavodu za zaštitu spomenika kulture u Zrenjaninu i napominju da je bogat arhitektonski ukras na fasadama sačuvan tek u fragmentima.
Prilikom iskopavanja 1879. godine u Arači je otkrivena nadgrobna ploča sa predstavom svetitelja i donatora, ukrašena tročlanom prepletnom trakom, za koju se veruje da potiče iz 12. veka. Novija arheološka istraživanja potvrđuju da su uz crkvu sa severne strane postojali konaci i mnogobrojni grobovi.
Ž. Balaban
Projekat „Novi Bečej pod lupom” realizuje DVP Digital, a sufinansira Opština Novi Bečej. Stavovi u podržanom medijskom projektu ne odražavaju nužno stavove organa koji je dodelio sredstva.